ГъучIым псэ къыпегъакIэ
Ижъырэ лъэпкъхэм афэдэу адыгэхэм сыдигъокIи чIыопсым къытырэ амалхэм мэхьэнэ гъэнэфагъэ аратэу яхэбзагъ. Ахэр зэрылажьэщтыгъэхэ Iэмэ-псымэхэр зыхашIыкIыщтыгъэхэр мыжъор, джэрзыр ыкIи гъучIыр ары. Непэ игугъу къэсшIы сшIоигъу гъучIгъэжъэнымкIэ сэнаущыгъэ ин зыхэлъ кIэлэ ныбжьыкIэу Хьабый Арамбый.
ГъучIым пкъыгъо горэ хишIыкIыныр зэкIэми къадэхъурэм непэ ащ ишъэфхэр зыIэкIэлъхэр зырыз. Хьатыгъужъыкъуае щыпсэурэ Арамбый ятэу Аскэрбый гъучIгъэжъэнымкIэ IэпэIасэу щыт, ащ иIэшIагъэхэр Адыгеим щызэлъашIэ. КIэлэ ныбжьыкIэр ицIыкIугъом къыщыублагъэу ятэ игъусэу гъучIгъэжъэным ишъэфхэм защигъэгъозагъ. Ятэрэ ыкъорэ гъучIым пкъыгъуабэ ыкIи псэолъабэ хашIыкIыгъ: унэм IуашIыхьэрэ лъэгуцхэр, конхэр, гъучI чэухэр, мэкIайхэр, гъучI хъагъэм хэшIыкIыгъэу, Iэ еIагъ пIоу умышIэрэ сурэтхэр IэпэIасэм къытигъэлъэгъугъэх.
— СисэнэхьаткIэ сыинженер-технолог, ащ сырымылэжьагъэми, бэкIэ сыкIэрыкIыгъэп. ЫIэ къыхьырэм елъытыгъэу цIыфым ежь зыфэе сэнэхьатыр зэригъэгъотын е ащкIэ шIэныгъэу IэкIэлъхэм ахигъэхъон ылъэкIыщт. ШIоигъоныгъэ зиIэ пстэуми сэнэхьат тедзэ зэрагъэгъотмэ, гухахъо хагъотэщт. Сятэ гъучIгъэжъэным идесэхэр къызэрэсигъэлъэгъугъэмкIэ лъэшэу сыфэраз. «Чыр цIынэзэ ауфэ, гъучIыр плъырызэ агъажъэ» аIо адыгэмэ. СицIыкIугъом сшIогъэшIэгъон хъугъэ сэнэхьатым непэ сегъашхэ. СиIэшIагъэхэм сятэ зэрагъэразэрэм гушхуагъэ къысеты, — къеIуатэ Арамбый.
Ятэ иIоф лъызыгъэкIотэгъэ кIэлэ ныбжьыкIэр сыдигъуи ыпэкIэ лъыкIотэным зэрэпылъыр игущыIэхэм къаушыхьатыгъ. Мафэу IэпэIасэм ипщыпIэ тызщеблэгъагъэм гъучI мэкъулъэ ыгъажъэу тытефагъ. ГъучIгъэжъэн сэнэхьатыр джыри зыфэбгъэдэн плъэкIыщтымкIэ теупчIыгъ.
— Сисэнэхьат хирургым операцие зишIыкIэ уIагъэр зэридыжьырэм тIэкIу фэсэгъадэ. ЗэгодапIэр занкIэу, дахэу теплъхьан фае. ГъучIым псэ пытым фэдэу удэзекIонэу щыт. КIыщым сятэ бэрэ Iоф щишIэ хъумэ, кIэ горэ къызэриугупшысыгъэр къэошIэ. ГъучIыр зыбзырэ, зэпызыупкIырэ ыкIи зыуфэрэ псэуалъэ (станок) сятэрэ сэрырэ бэмышIэу зэхэдгъэжъагъэу сырэлажьэ. Ар IэпыIэгъушхо сиIофшIэнкIэ къысфэхъу, — къеIуатэ тигущыIэгъу.
Хьабыйхэу Мариятрэ Аскэрбыйрэ якIэлэ IэпэIасэхэм арэгушхох. Арамбый ышнахьыкIэу Пщымафэ гъучIым фэщагъэп, ар пхъэм нахь фэIэпэIас, пIуаблэхэр, шыкIэпщынэхэр, Iэнэ хъураехэр ешIых.
МакIэ зыIоу, бэ зышIэрэ, зыIэ дышъэр пызырэ Арамбый чылэм псэукIэ-щыIакIэ щигъотыгъ. Къызщыхъугъэ чIыпIэм ыгурэ ыпсэрэ хэтIагъ. Зыфэщэгъэ щагур егъэкIэракIэ, гъучI псэуалъэхэр дишIыхьагъ. ПсэукIэ амал къезытырэ сэнэхьатым фэшъыпкъ, гъучIгъэжъэныр ищыIэныгъэ пхырыщыгъ. ГъучIым фэдэу псыхьагъэу гъашIэм илъэгъожъые рэкIо.
Лъэпшъыкъо Фатим.