Top.Mail.Ru

ГъучIым псэ къыпегъакIэ

Image description
Iэшъынэ Аслъан

Ижъырэ лъэпкъхэм афэдэу адыгэхэм сыдигъокIи чIыопсым къытырэ амалхэм мэхьэнэ ­гъэнэфагъэ аратэу яхэбзагъ. Ахэр зэрылажьэщтыгъэхэ Iэмэ-­псымэхэр зыхашIыкIыщтыгъэ­хэр мыжъор, джэрзыр ыкIи ­гъучIыр ары. Непэ игугъу къэсшIы сшIоигъу гъучIгъэжъэнымкIэ сэнаущыгъэ ин зыхэлъ кIэлэ ныбжьыкIэу Хьабый Арамбый.

ГъучIым пкъыгъо горэ хишIыкIыныр зэкIэми къадэхъурэм непэ ащ ишъэфхэр зыIэкIэлъхэр зырыз. Хьатыгъужъыкъуае щыпсэурэ Арамбый ятэу Аскэрбый ­гъучIгъэжъэнымкIэ IэпэIасэу щыт, ащ иIэшIагъэхэр Адыгеим щызэлъашIэ. КIэ­лэ ныбжьыкIэр ицIыкIугъом къыщыублагъэу ятэ игъусэу гъучIгъэжъэным ишъэф­хэм защигъэгъозагъ. Ятэрэ ыкъорэ гъучIым пкъыгъуабэ ыкIи псэолъабэ хашIыкIыгъ: унэм IуашIыхьэрэ лъэгуцхэр, конхэр, гъучI чэухэр, мэкIайхэр, гъучI хъагъэм хэшIыкIыгъэу, Iэ еIагъ пIоу умышIэрэ сурэтхэр IэпэIасэм къытигъэ­лъэгъугъэх.
СисэнэхьаткIэ сыинженер-технолог, ащ сырымылэжьагъэми, бэкIэ сыкIэрыкIыгъэп. ЫIэ къыхьырэм елъытыгъэу цIыфым ежь зыфэе сэнэхьатыр зэригъэ­гъотын е ащкIэ шIэныгъэу IэкIэлъхэм ахигъэхъон ылъэкIыщт. ШIоигъоныгъэ зиIэ пстэуми сэнэхьат тедзэ зэрагъэгъотмэ, гухахъо хагъотэщт. Сятэ гъучIгъэжъэным идесэхэр къызэрэсигъэлъэгъугъэмкIэ лъэшэу сыфэраз. «Чыр цIы­нэзэ ауфэ, гъучIыр плъырызэ агъа­жъэ» аIо адыгэмэ. СицIыкIугъом сшIогъэшIэгъон хъугъэ сэнэхьатым непэ се­гъашхэ. СиIэшIагъэхэм сятэ зэрагъэразэрэм гушхуагъэ къысеты, къеIуатэ Арамбый.
Ятэ иIоф лъызыгъэкIотэгъэ кIэлэ ныб­жьыкIэр сыдигъуи ыпэкIэ лъыкIотэным зэрэпылъыр игущыIэхэм къаушыхьатыгъ. Мафэу IэпэIасэм ипщыпIэ тызщеблэгъа­гъэм гъучI мэкъулъэ ыгъажъэу тыте­фагъ. ГъучIгъэжъэн сэнэхьатыр джыри зыфэбгъэдэн плъэкIыщтымкIэ теупчIыгъ.
Сисэнэхьат хирургым операцие зишIыкIэ уIагъэр зэридыжьырэм тIэкIу фэсэгъадэ. ЗэгодапIэр занкIэу, дахэу теплъхьан фае. ГъучIым псэ пытым фэдэу удэзекIонэу щыт. КIыщым сятэ бэрэ Iоф щишIэ хъумэ, кIэ горэ къызэриугупшысыгъэр къэошIэ. ГъучIыр зы­бзырэ, зэпызыупкIырэ ыкIи зыуфэрэ псэуалъэ (станок) сятэрэ сэрырэ бэмышIэу зэхэдгъэжъагъэу сырэлажьэ. Ар IэпыIэгъушхо сиIофшIэнкIэ къысфэхъу, къеIуатэ тигущыIэгъу.
Хьабыйхэу Мариятрэ Аскэрбыйрэ якIэлэ IэпэIасэхэм арэгушхох. Арамбый ышнахьыкIэу Пщымафэ гъучIым фэщагъэп, ар пхъэм нахь фэIэпэIас, пIуаблэхэр, шыкIэпщынэхэр, Iэнэ хъураехэр ешIых.
МакIэ зыIоу, бэ зышIэрэ, зыIэ дышъэр пызырэ Арамбый чылэм псэукIэ-­щыIакIэ щигъотыгъ. Къызщыхъугъэ чIы­пIэм ыгурэ ыпсэрэ хэтIагъ. Зыфэщэгъэ щагур егъэкIэракIэ, гъучI псэуалъэхэр дишIыхьагъ. ПсэукIэ амал къезытырэ сэнэхьатым фэшъыпкъ, гъучIгъэжъэныр ищыIэныгъэ пхырыщыгъ. ГъучIым фэдэу псыхьагъэу гъашIэм илъэгъожъые рэкIо.
Лъэпшъыкъо Фатим.