ИлэжьакIэуасэ къыфашIыгъ
Шэуджэн районым щыпсэурэ Даур Нурбый УФ-м имэкъумэщ (фермер) хъызмэтшIапIэхэм ыкIи имэкъумэщ кооперативхэм я Ассоциацие имедалэу «Урысыем изаслуженнэ фермер» зыфиIорэр Москва щыкIогъэ зэхахьэм къыщыратыжьыгъ. Ащ ихъызмэтшIапIэ «Адыгэ макъэр» еблэгъагъ, иIофшIэн зэрэзэхищэрэм зыщигъэгъозагъ.
Даур Нурбый Къэбэхьаблэ щэпсэу, къуаджэм илэжьэкIо цIэрыIохэм ащыщ. Дзэ къулыкъум къызекIыжьым къуаджэм щызэхащэгъэ колхозым имэлыхъу фермэ щылэжьэнэу ригъэжьагъ. Мыекъопэ мэкъумэщ техникумыр зоотехникэу къыухыгъ. 1991-рэ илъэсым колхозыр зызэхэтакъом чIыгур къаIихыжьи, IофшIэным фежьагъ, чылэм дэс цIыфхэм ягектар 350-рэ илъэсыбэм ылэжьыгъ. Непэрэ мафэмкIэ мэкъумэщ хъызмэтшIапIэм иунаеу чIыгу гектари 150-рэ елэжьы. Коцыр, натрыфыр, тыгъэгъазэр, хъырбыдзыр шъофым къыщегъэкIы. Былымхъуными ыкIи чэтхъуными апылъ. Мы IофшIэным зэрэбынэу хэщагъ — шъхьэгъусэр бухгалтер, ыкъохэу Айтэчи, Айдэмыри, ыпхъоу Лариси, икъорэлъфхэри къыдеIэх.
— Къэралыгъо грантхэм якъихын пчъагъэрэ сыхэлэжьагъ, — еIо Нурбый. — Ахэр тэщ фэдэ мэкъумэщышIэхэмкIэ IэпыIэгъушIух. ГущыIэм пае, грантым ишIуагъэкIэ сомэ миллионищым ехъу зыосэ трактор, былымышъхьэ 25-рэ къэтщэфыгъ. ЧIыфи, гумэкIи уахэмытэу зыкъэпIэтынымкIэ ар IэпыIэгъушIу. Мы илъэсми къэралыгъо грантым икъыдэхын джыри сыхэлэжьэщт. Ахъщэ IэпыIэгъум чэмышъхьэ 25-рэ къырысщэфын, сиIэм хэзгъэхъон симурад. Къелыжьмэ, джыри зы трактори къырысщэфыщт. IофшIэным ныбжьи тыкъызэкIигъэкIуагъэп, тикъарыу елъыфэ ыпэкIэ едгъэхъущт. Къэралыгъом ыкIи республикэм яIэпыIэгъушхо зэхэтэшIэ, джащ фэдэу тапэкIи лъыкIотэнэу тэгугъэ, — къыхигъэщыгъ фермерым.
Нурбый къызэриIуагъэмкIэ, лэжьакIохэм сомэ мин 20-м нахь мымакIэу лэжьапкIэ ареты, аIашъхьэ къылэжьырэр илъэсым ашхыжьы. Чэмхэр зэращырэм ишIогъэшхо къэкIо. Гъэщыр щэ заво-
дым раты, ащ къыкIакIорэмкIэ лэжьапкIэр цIыфхэм араты, чэтIусыри къыращэфы.
— Къэралыгъо мэкъумэщ субсидиехэм яшIогъэшхо къызэрэкIорэр сыушэтыгъ. ЦIыфхэм къашIошIырэр ахъщэ чIыфэм фэдэу ахэм къябгъэгъэзэжьын фаеу ары, бэхэр мэщынэх е къагурыIорэп. Мэкъумэщым хэщэгъэ ныбжьыкIэхэм ясIомэ сшIоигъу, грант зэнэкъокъухэм шъумыщынэу шъуахэлажь.
Даур Нурбый илъэс 30-м къехъугъ зыфермерыр. Адыгэ Республикэм ифермерхэм я Союз итхьаматэу Дзэхъохъу Аслъан IэпыIэгъу зэрафэхъурэр, грантхэм якъыдэхынкIэ ишIуагъэ лъэшэу къызэраригъэкIырэр игуапэу ащ хигъэунэфыкIыгъ. Адыгеим исатыушIхэм я Фонди чIыфэ зытенэгъэ мэкъумэщ хъызмэтшIапIэхэм ишIуагъэ арегъэкIы. А зэпстэур, щэч хэмылъэу, фермерхэм ямызакъоу шъолъырым имэкъу-мэщ хъызмэт зэрэщытэу хэгъэхъоныгъэ ышIыным фэлажьэ.
Нурбый ишъхьэгъусэу Щаймэт тыщигъэгъозагъ:
— Унагъом илъ фэбагъэм, гупсэфыныгъэм, зыкIыныгъэм ягъэпытэн мэхьанэшхо иI. Нурбый рихьыжьэгъэ Iофыгъом изэшIохынкIэ сэри сыгоуцуагъ. Сабыйхэм зыкъызаIэтым ятэ пкъэу пытэу кIэуцуагъэх. Шъхьадж лъэныкъо гъэнэфагъэм фэгъэзагъэу тиIофшIэн лъэпсэ пытэ иIэ хъугъэ.
— ЫпшъэкIэ зигугъу къэтшIыгъэ Iофтхьабзэу тызхэлэжьагъэм медалэу къысщыфагъэшъошагъэр сизакъоу къэзлэжьыгъэп, сиунагъуи сигъус, — еIо Нурбый.
Ащ зэрилъытэрэмкIэ, анахь мэхьанэ зиIэр яхъызмэтшIапIэ зыпкъитыныгъэ иIэу Iоф ышIэныр, лэжьыгъэу къахьыжьырэм хигъэхъоныр, ар осэшIукIэ IуигъэкIыжьыныр ары. ЧIыгулэжьынымкIэ, былымхэм ыкIи щагубзыухэм яхъункIэ опыт инэу IэкIэлъ хъугъэм къыкIэхъухьагъэхэр щегъэгъуазэх.
Гъэмэфэ IофшIэнхэм яжъотыпI, лэжьыгъэм иIухыжьын хъызмэтшIапIэм ригъэжьэщт.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.