Зэрэреспубликэ фэдэу бжыхьасэхэмрэ гъэтхасэхэмрэ яIухы­жьын Шэуджэн районым щы­жъот. Хыныгъом чанэу хэла­жьэ къуаджэу ХьапэкIае щыщ чIыгулэжьэу, илъэс 67-рэ зы­ныбжь Хьамхъокъо Къэплъан. Ащ ипщыпIэ мы мафэхэм теблэгъагъ.

Мэкъумэщ хъызмэтым епхыгъэ Iофыгъо псынкIэ хъурэп. ЧIыгум лэжьыгъэшIу къытыным фэшI зэпыугъо имыIэу илъэ­сым къыкIоцI чIыгулэжьым ащ епхыгъэ IофшIэнхэр зэшIуехых.
1991-рэ илъэсым къыщыублагъэу апэ чIыгухэр къаIызыхыжьыгъэхэм ар ащыщ. Унагъом къытефэгъэ чIыгум нэмыкIэу цIыфхэм бэджэндэу къаIихызэ илъэс пчъагъэ хъугъэу гектарыбэ елэжьы.
— ЧIыгум тегъашхэ, ащ удэлажьэмэ, гъэбэжъу къыуитыщт. Сыд фэдэрэ Iоф­шIэни къин хэлъ, ау узпылъ Iофыр шIу плъэгъоу, ащ зыкъыгъэшъыпкъэжьы хъумэ, ар зэхапшIэрэп. Учанмэ, непэ хэкIыпIэ къызфэмыгъотын Iофи хъурэп. Адыгэ гущыIэжъым зэриIоу, «Лажьэрэр Iахьынчъэ хъурэп». Мыгъэ коцыр ары нахьыбэу тишъофмэ арылъыр. ЛэжьыгъэшIу къитхыным, осэшIу кIэтхыным тыщэгугъы. Лэжьыгъэм осэ тэрэз зэримыIэм къыхэкIыкIэ гъэстыныпхъэу етхьы­лIагъэм тедгъэкIодагъэр хэтэхыжьы ныIэп. Бжыхьасэхэм минеральнэ чIы­гъэшIухэмкIэ тяшIушIагъ, уцыжъхэр, уз зэфэшъхьафхэр къямыгоонхэм пае ищыкIэгъэ Iофтхьабзэхэр зэшIотхыгъэх. Мыгъэ огъоу щыIагъэм къыхэкIэу лэжьыгъэм зэрар зыщырихыгъэ чIыпIэхэр къыхэкIыгъэх. Арэу щыт нахь мышIэми, сыгу згъэкIодыгъэп, гурытымкIэ лэжьыгъэу къисхыжьырэм сегъэразэ, — къе­Iуатэ Къэплъан.

ЧIыгулэжьыным нэмыкIэу Къэплъан былымхъунми пылъ. Былымхэр зычIэтыщт къакъырыр зэрифэшъуашэу зэтыригъэпсыхьагъ. Ахэм зэрищыкIагъэу уадэзекIон, Iэпэдэлэл умышIэу дэгъоу узэрапылъын фаер къыгурыIозэ, ицIыкIугъом зэресагъэу, ахэм ауж ит. Ащ ишIуагъэкIэ сыд фэдэрэ къини къыгъэу­цурэп, пшъэрылъэу зыфигъэуцужьыгъэр зэшIуихын елъэкIы. Мэлхэри шкIэхъужъ цIыкIухэри ыIыгъых. НэмыкI шъолъырхэм ащахъурэ мэл лъэпкъ дэгъухэм афэдэхэр къызIэкIигъэхьан гухэлъ иI. Ахэм ти­чIыопс къякIущт-къямыкIущтым егъэгумэкIы.
— ЧIыгум мэкъу­мэщ культурэу халъхьэрэр илъэс къэс зэблэхъугъэным мэхьанэ зэриIэр, ащ ишIуагъэ къызэрэ­кIорэр щыIэныгъэм къыгъэлъэгъуагъ. ЧIыгум лэжьыгъэшIу къыхьыным тыфэбанэ, ищыкIэгъэ Iоф­шIэнхэр игъом зэхэтэщэх. Хьэм иIухы­жьын бэрэ ощхым зэпигъэугъэми, ­игъом ари тыухыгъэ. Коцым иIухыжьын зыгъэпсэфыгъо тимыIэу, мэфэ ошIухэр къызфэдгъэфедэхэзэ Iутэхыжьы, — къыIотагъ Къэплъан.
ЧIыгулэжьхэм IэпыIэгъу афэхъугъэнымкIэ АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ ипрограммэ хэлэжьэнэу Къэплъан тхьапэхэр егъэхьазырых. ЧIыгум узэрэдэлэжьэщт Iэмэ-псымэхэм, техникэм ахигъэхъон мурад иI.
Хьамхъокъо Къэплъан мэкъумэщ хъызмэтым хэшIыкIышхо фыриI. Къо­джэдэсхэм лъытэныгъэшхо къыфашIы, лэжьэкIо пэрытыцIэр ифэшъошэ шъыпкъэу алъытэ.
Лъэпшъыкъо
Фатим.