ШIошъхъуныгъэр. Гушъхьэлэжьыгъэр. ГукIэгъур
ШIушIэн гупшысэхэм зэрапхырэ цIыфхэм, къалэу Шъачэ ибыслъымэнхэм, игъэкIотыгъэу Къурмэныр хагъэунэфыкIыгъ.
УгукIэ уфэразэу пшIэрэ шIушIагъэм шIукIэ къыпфегъэзэжьы, етIани ар фэдэ пчъагъэкIэ. ГущыIэу «псапэм» мэхьанэшхо иI – ар цIыфым ыпсэ епхыгъэ шъыпкъ. Нэбгырэ пэпчъ ащ имэхьанэ гучIэм нэсэу къыгурэIо тэтэжъ пIашъэмэ къызэрэтфыщанагъэм тетэу: цIыфмэ шIу афэошIэмэ – ар угу къикIэу шIэ, ащ къыкIэлъыкIощтым ущымыгугъэу. Ащ фэдэ шIушIэ хабзэхэр, гукIэгъуныгъэр, зэдеIэжьыгъэныр, лъэпкъэу ыкIи динэу алэжьырэм ямылъытыгъэу, цIыфхэр зэзыпхыхэрэр джыри къытхэнэжьыгъэх.
— Къурмэныр быслъымэн диным анахь гушъхьэбаиныгъэу иIэхэм къахэкIыгъ. Шъыпкъэныгъэмрэ шIумрэ ар къапкъырэкIы, тишIошъхъуныгъэ егъэпытэ, цIыфмэ агухэм рэхьатныгъэрэ гушIуагъорэ арелъхьэ, зэдеIэжьынхэм фегъэблых, — къыхигъэщыгъ Адыгэ Республикэм ыкIи Пшызэ шъолъыр ащыпсэурэ быслъымэнхэм ямуфтиеу Къэрдэн Аскэрбый. — МэфэкIыр къышъуфэшIушIэнэу, мамырныгъэрэ рэхьатныгъэрэ шъуиIэнхэу, Алахьталэм шъуилъэIухэр, шъуишIушIагъэхэр, шъуикъурмэн-псэпэшIагъэхэр лъыIэсынхэу сышъуфэлъаIо!
Къурмэным ишIын къызихьэрэр мэфэкI нэмазым ыуж — мыгъэ ар мэкъуогъум и 16-м рекIокIыгъ. Ащ тетэу быслъымэн пэпчъ а мафэри зэрэхэтэу зэкIэлъыкIорэ мэфищым псапэ ашIэн алъэкIыгъ. ШIошъхъуныгъэ пытэ зиIэмэ зэрэхагъэунэфыкIэу, Къурмэным цIыфыр Алахьталэм нахь пэблагъэ ешIы. Былымыр къурмэныпхъэ ышIызэ, быслъымэн цIыфым гунахьэу иIэхэр къыфигъэгъунхэу Тхьэм елъэIу, рэзэныгъэ гущыIэхэр пегъохых. Быслъымэн хабзэм елъытыгъэу, цIыфым былымыр ежь ыцIэкIи, унагъом исхэм ацIэкIи ыукIын ылъэкIыщт, а лым щыщэу зы Iахьыр унагъом къырегъанэ, адрэ Iахьхэр сабыибэ зэрыс унагъохэм, тхьамыкIэхэм ыкIи иIахьылхэм е игъунэгъухэм афегощы.
— ЩыIэныгъэ гъогур къекIуфэ зэ нэмыIэми быслъымэн пэпчъ Чабэм кIон фае, — къеIуатэ ПсышIопэ районым иIимамэу Ныбэ Владимир (Омер). Ар ШэхэкIэй щыщ, плIэгъогогъо Чабэм щыIагъ.
— Ар ащ фэдизэу Iофыгъо къызэрыкIоу щытэп, дэгъоу зыфэбгъэхьазырымэ нахьышIу. Арэу щытми, Чабэм укIоныр быслъымэнымкIэ мэхьанэшхо зиIэ хъугъэ-шIагъ. Аужырэ илъэс щэкIыр пштэмэ, Шъачэ пэIулъ адыгэ къуаджэмэ ащыпсэурэ нэбгырэ тIокI фэдиз Чабэм щыIагъэх, ахэм ныбжьыкIэхэри нахь тIурысэхэри ахэтыгъэх. Мыгъэ нэбгыритIу кIуагъэ.
— Шъачэ быслъымэныбэ щэпсэу, Къурмэным фэгъэхьыгъэ мэфэкI мафэхэр чIыпIитIумэ ащыхагъэунэфыкIыгъэх — Хостинскэ ыкIи Адлерскэ районхэм, —къыщаIотагъ Адыгэ Республикэм ыкIи Пшызэ шъолъыр ащыпсэурэ быслъымэнхэм я ДиндэлэжьапIэ. — Мацестэ мэфэкI тхьэлъэIур щызэхищагъ Шъачэ иIимамэу Цэй Илясэ, Адлер — къырагъэблэгъэгъэ муфтиеу Тхьаркъохъо Аскэр. Iофтхьабзэмэ нэбгырэ минищым ехъу ахэлэжьагъ.
МэфэкI тхьэлъэIухэр ащашIыгъэх ыкIи былымхэр ащаукIыхи цIыфхэр ащахьэкIагъэх адыгэ къуаджэхэу ШэхэкIэй цIыкIум, Агуяпэ, ШIоикъо ыкIи КодэшъхьапIэ. Быслъымэн нэбгырэ 300-м ехъу къуаджэу Тхьагъапшъэ къыщызэрэугъоигъ, Тхьэм щелъэIугъэх ыкIи мэфэкI гъомылапхъэхэм ащыхэIагъэх. А чылэ закъор ары ШъачэкIэ мэщыт зыдэтыр, ар джыри я 19-рэ лIэшIэгъум ашIыгъагъ.
Мы мэфэкIым фэгъэхьыгъэ гъэсэныгъэ Iофтхьабзэ къалэу Шъачэ дэт быслъымэн культурнэ Гупчэм щыкIуагъ. Iимамэу Цэй Иляс ар зэхищагъ, шIэныгъэ къязытырэ зэнэкъокъухэмкIэ ыкIи зэдэгущыIэгъухэмкIэ пехъымбар Мухьамэд ищыIэныгъэ зыфэдагъэм, КъурIаным итхагъэхэм къекIолIагъэхэр ащигъэгъозагъэх. ЗэхэщакIомэ къызэрэхагъэщыгъэмкIэ, мэфэкI зэхахьэм хэлэжьагъэмэ зэкIэмэ шIухьафтынхэр, IэшIу-IушIухэр аратыгъэх.
Къурмэным фэгъэхьыгъэ унэгъо мэфэкIышхо ШэхэкIэй цIыкIум щызэхэзыщагъэхэр Пшызэ шъолъыр имуфтият, ТОС-у «ШэхэкIэй» и Совет ыкIи шы клубэу «Щагъдый». Программэм щэбзэ щэрыоныр, кIэпсэ зэпэкъудыиныр, шыгъэчъэ зэнэкъокъухэр, викторинэхэр, псыхъом зыщыгъэпсыкIыгъэныр, мэшIоустхъомэ ятIупщын хэтыгъэх. МэфэкI зэхахьэм хэлажьэхэрэм ыкIи хьакIэхэм апае — ахэм ащыщыгъэх ШэхэкIэй къожэ шъолъырым ипащэхэр, къуаджэм инахьыжъхэр — адыгэ шхыныгъо зэфэшъхьафхэр зытелъыгъэ Iанэр зэIухыгъагъ. ЗэхэщакIохэм къызэрэхагъэщыгъэмкIэ, мыщ фэдэ Iофтхьабзэмэ яшIуагъэкIэ диным, шIошъхъуныгъэм ыкIи лъэпкъхэм языкIыныгъэ нахь мэпытэ.
— БыслъымэнхэмкIэ Къурмэныр мэфэкIышху, мэфэкI нэфын, — къеIуатэ зэлъашIэрэ динлэжьэу Шъхьэлэхъо Батмызэ-хьаджэм. — Ар мамырныгъэм, шIум ямэфэкI. Мы мафэм гунахьхэр агъэгъух, быслъымэн диныр зылэжьыхэрэм зыкIыныгъэ къахэфэ. Ащ тэ нахьышIу, нахь къабзэ, нахь Iуш тешIы, тишIошъхъуныгъэ кIуачIэу иIэр джыри зэ тэушэтыжьы.
Ныбэ Анзор.
Сурэтхэр: авторым ихъарзынэщ, Адыгэ Республикэм ыкIи Пшызэ шъолъыр ащыпсэурэ быслъымэнхэм я ДиндэлэжьапI.