Петербург щыкIорэ я ХХVII-рэ Дунэе экономическэ форумым къыдыхэлъытэгъэ пленарнэ зэхэсыгъоу тыгъуасэ щыIагъэм Урысыем и Президентэу Владимир Путиныр къыщыгущыIагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат а зэхэсыгъом хэлэжьагъ.

УФ-м и Президент къызэ­рэхигъэщыгъэмкIэ, пстэумкIи Уры­сыем продуктэу къыща­хьыжьырэм гъэрекIо проценти 3,6-кIэ хэхъуагъ, мы илъэсым иапэрэ мэзищ проценти 5,4-кIэ зыкъиIэтыгъ. Дунэе шапхъэхэм ахэр ашъхьадэкIых.
«ЗиэкономикэкIэ хэхъоны­гъэшхо зышIыгъэ къэралыгъуи 4-мэ ясатыр тыхэуцонэу пшъэ­рылъ зыфэтшIыжьыгъ. Дунэе банкым къызэритыгъэмкIэ, мы тхьаумафэм Урысыем я 4-рэ чIыпIэр ыубытыгъ. Тэ Японием ыпэ тишъыгъ, — къыIуагъ Владимир Путиным. — Ау тэ дэ­гъоу къыдгурэIо пэрытныгъэр зыIэкIэттIупщы зэрэмыхъущтыр. НэмыкI хэгъэгухэри зы чIыпIэ итхэп. ПIэлъэ кIыхьэм телъытагъэу хэхъоныгъэ тшIыным ты­фэбэнэн фае. Джары непэкIэ типшъэрылъыр».
Экономикэм тапэкIи хэхъоныгъэ егъэшIыгъэнымкIэ, Урысыем ис унагъо пэпчъ ищыIэ­кIэ-псэукIэ зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ шIэгъэн фаехэр къэралы­гъом ипащэ къыгъэнэфагъэх. УФ-м ипащэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, экономикэм зыкъызэриIэтырэм нахь псынкIэу Урысые Федерацием исхэм яфедэхэм ахэхъон фае. Iоф зышIэрэ пенсионерхэм япенсие индексацие шIыгъэным фэгъэхьыгъэ уна­шъом Владимир Путиным къыдыригъэштагъ, яунэхэр шъо­лъыр пстэуми ащызыгъэпсы зышIоигъо унагъохэм проценти 6 зытехъорэ, фэгъэкIотэныгъэ зиIэ ипотекэ къафыхагъэ­кIынэу, фэ­гъэкIотэныгъэ зиIэ унэгъо ипотекэмкIэ программэ тедзэхэр бэдзэогъум и 1-м щегъэжьагъэу агъэфедэнхэу пшъэрылъ афишIыгъ. 2025-рэ илъэсым щылэ мазэм и 1-м къыщегъэжьагъэу цIыфхэм ящыIэныгъэ страховкэ шIыгъэным къэралыгъори имылъку­кIэ къыхэлэжьэщт. Мыгъэ сберегательнэ сертификатыр агъэ­федэу аублэщт. Ар яIэубытыпIэу цIыфхэм илъэсищ пIалъэкIэ ямылъкоу процентышхо зы­техъощтыр банкхэм щаIыгъын алъэкIыщт.
Креативнэ индустрием правовой лъапсэ фэзышIыщт закон штэгъэнэу къэралыгъом ипащэ пшъэрылъ афишIыгъ. Урысые IT-компаниехэм федэу къаIэ­кIахьэрэм ипроценти 5 ары хэбзэIахьэу атыщтыр. 2030-рэ илъэсым нэс ащ фэдэ шапхъэр къызфагъэфедэщт. Джащ фэдэу Владимир Путиным къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, БРИКС-м щагъэфедэщт платеж системэ зэхищэнэу Урысыем фай. Президентым зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, технологическэ суверенитетым лъэпкъ проектыкIэ заулэ щыIэныгъэм щыпхыращы­нэу рахъухьэ. 2030-рэ илъэсым ехъулIэу научнэ IофшIагъэхэм атырагъэкIодэщтыр пстэумкIи продуктэу Урысыем къыща­хьыжьырэм ипроценти 2-м мы­нахь мэкIэнэу къырадзэ.

Шъолъыр экономическэ модельхэм икъоу Iоф адэшIэгъэнымкIэ пшъэрылъ заулэ къэралыгъом ипащэ афишIыгъ. ПроектыкIэхэр щыIэныгъэм щы­пхы­рыщыгъэнхэ, хэгъэгум ишъо­лъыр пстэуми джырэ шапхъэхэм атегъэпсыхьэгъэ IофшIэпIэ чIыпIэхэр ащызэхэщэгъэнхэ зэрэфаер Владимир Путиным къыхигъэщыгъ. 2030-рэ илъэсым ехъулIэу капитал шъхьаIэм ин­вестициехэу халъхьащтхэр 2020-рэ илъэсым егъэпшагъэмэ, процент 60-кIэ нахьыбэн хъунхэ фаеу ащ пшъэрылъ къы­гъэуцугъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ пле­нарнэ зэхэсыгъом икIэуххэм къатегущыIэзэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, УФ-м и Президент ипсалъэ тиджырэ лъэхъанкIэ экономикэм иIофхэм язытет къыщызэхифыгъ, пIэлъэ кIыхьэм телъытагъэу тихэгъэгу хэхъоны­гъэ езыгъэшIыщт лъэныкъохэр къыгъэнэфагъэх. Ахэр загъэцакIэхэкIэ, экономикэм нахь зыкъиIэтыщт, цIыфхэм яфедэхэм къахэхъощт, тихэгъэгу ипроизводствэ нахь зиушъомбгъущт.
«ЫпэкIэ тылъыкIотэнымкIэ непэ амалыбэ тиI. Тихэгъэгу ипроизводствэ зиушъомбгъуным пае амал зэриIэу ахэр къызфэтэгъэфедэх, IэпыIэгъу лъэпкъхэм ахэтэгъахъо, инвестор инхэми чIыпIэрыс бизнесменхэми чанэу тадэлажьэ. Президентым непэ рихъухьагъэхэр зыдгъэцакIэхэ-
кIэ хэхъоныгъэ тшIыщт. Технологическэ суверенитетымкIэ, бизнесым тегъэпсыхьэгъэ универсальнэ экосистемэм изэ­хэщэнкIэ Владимир Путиным пшъэрылъэу къыгъэнэфагъэхэр дэх имыIэу дгъэцэкIэщтых. Инвесторхэм тадэлэжьэнымкIэ опытышIу тиIэ хъугъэ, ащкIэ ищы­кIэгъэ инфраструктурэр тэгъэпсы. Проектыр дгъэцакIэ зыхъукIи, ыужкIи IэпыIэгъу та­фэхъунэу тыхьазыр», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэ­рэхигъэщыгъэмкIэ, сомэ миллиард 85,4-рэ зыосэ проект 43-рэ джыдэдэм республикэм щагъэцакIэ. Анахь шъхьаIэхэр зыгъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэ» ишIынрэ промышленнэ парк Тэхъутэмыкъое районым щы­гъэпсыгъэнымрэ ары. Ахэм рес­публикэм иэкономикэ нахь зыкъырагъэIэтыщт, IофшIэпIэ чIыпIакIэхэр щыIэ хъущтых.
«Республикэм нахьыбэу инвестициехэр къыхалъхьанхэм тишъыпкъэу тапэкIи Iоф дэт­шIэщт. Петербург щыкIорэ Дунэе экономическэ форумым ащ фэдэ амалхэр къетых. Адыгеим инвестициехэмкIэ амалэу иIэхэр илъэс къэс мыщ нафэ къы­щэхъух. Мыгъэ шIуагъэ къытэу форумым тыщылэжьагъ. Зэзэгъыныгъэ заулэ зэрадэтшIыгъэм ишIуагъэкIэ IофшIэпIэ чIыпIакIэ­хэр зэхэщагъэ, псэуалъэхэр гъэпсыгъэ хъущтых. Ар тиIоф­шIэн изы Iахь ныIэп. Форумым щытлъэгъугъэхэр, щызэхэтхы­гъэхэр, экспертхэм яшIошIхэр зэфэтхьысыжьыщтых, ткIуачIэ нахь зэдгъэуIущт. Джащыгъум хэхъоныгъэм игъогу нахь тыщылъыкIотэн, цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъедгъэIэтын ­тлъэкIыщт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ
ипресс-къулыкъу