Top.Mail.Ru

«Ошъадым» икъэгъэлъэгъоныкIэхэр

Image description

Творческэ зэхэт купэу «Ошъадым» А.Пушкиным ыцIэ зыхьырэ унэм тыгъуасэ концерт къыщитыгъ. Тыгу рихьэу, тикIасэу ипрограммэ хэт къашъохэм ыкIи орэдхэм кIэхэр къахэуцуагъ. Ахэм къэгъэлъэгъоныр къагъэбаигъ.

«Мые чъыгхэм якIэй итхыдэхэр» — ары зэреджагъэхэр 2024-рэ илъэсым «Ошъадым» къытырэ концертхэм япроект. Ижъырэ адыгэ къашъохэу ыкIи орэдхэу къагъэлъагъохэрэм ыкIи къаIохэрэм мызэгъэгум кIэу программэм хагъэу­цуагъэхэр къахэлыдыкIыгъэх. Анахь шъхьаIэу къыхэгъэщыгъэн фаер «Ошъа­дым» кIэлэцIыкIу 90-рэ фэдиз зэрищэ­лIагъэу ахэм адыгэ къашъохэр ыкIи орэдхэр зэрарагъашIэхэрэр ары.
Лъэпкъ къэшъокIэ зэфэшъхьафхэр цIыкIоу къытфакIохэрэм ятэгъашIэ,хегъэунэфыкIы «Ошъадым» ипащэу, АР-м изаслуженнэ артисткэу Едыдж Викторие.ГущыIэм пае, «Ошъадым» хэт къэшъокIо ансамблэу «Синдикэм» кIэлэцIыкIу купэу къыгоуцуагъэм хэтхэм лъэпкъ хореографием икъэгъэлъэгъокIэ амалхэр зэрагъэшIагъэу, лъэшэу егугъу­хэзэ хьакулащэр къашIы. «Ащэмэзым» и «Спутник» куп хэт цIыкIухэм орэдитIу зэрагъэшIагъ — нарт пщыналъэу «Са­у­сэрыкъоу тикъан» зыфиIорэмрэ Адыгеим фэгъэхьыгъэу ШакIо Зурабрэ Тамэкъо Рустамрэ зэдатхыгъэ орэдымрэ. Ары пчыхьэзэхахьэм гуIэтыпIэу къыщаIуагъэри.
КIэлэцIыкIухэр сценэм къызытехьэхэм Iэгу тео мэкъэшхом залым зыкъыщиIэтыгъ. Ны-тыхэр зэращыгушIукIыхэрэм имы­закъоу, яплъырэ пстэуми агу рехьых.
«Ошъадым» иорэдыIо пэрытэу, АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Нэгъой Заур ижъырэ адыгэ орэдхэр къызхидзэкIэ, цIыфхэр еумэхъых. Шы­кIэпщынэр дигъэжъыужьызэ лъэпкъым итарихъ изэман чыжьэхэм ялъэхъан уахещэ. ГъукIэ Замудин ригъэджагъэу ГъукIэлI Дианэ игъусэу «Апыщ Сасэ» иорэд ахэм апэу къызэдаIуагъ. Зауррэ Дианэрэ лъэшэу Iэгу афытеуагъэх.
Ислъамые къашъор джы къэзышIырэ солистхэр Биданэкъо Аланрэ Анастасия Маргатовамрэ. КъэшъуакIо пэпчъ ежь ишIыкIэ горэ, инэрмылъэгъу кIуачIэ къашъом хелъхьэ. Ащ къыхэкIэу пстэуми зэлъашIэрэ къашъохэм нэмыкI къэгъэ­лъэгъокIэ амалхэр ащыгъэфедагъэу мэхъу. Ислъамыем икъэгъэлъэгъон кIэ шъыпкъэм фэдэу къытщагъэхъугъ.
«Ошъадым» хэт лъэпкъ фольклор-этнографическэ орэдыIо купэу «Ащэ­мэзым» иартистхэм концертым орэдыкIэ къыщаIуагъ. МэщбэшIэ Исхьакъ игущыIэхэр зэрылъ орэдэу «Белая черкеска» зы­фиIорэр урысыбзэкIэ пчыхьэзэхахьэм щыIугъ. «Синдикэм» иартистхэм къэшъо къэгъэлъэгъонхэмкIэ жъыур къагъэбаигъ.
Убых къашъом къэшъокIо пэрытэу джы хагъэхьагъэр ЛъэпцIэрышэ Артур. Джэгум ихьатиякIоу ар пчэгум къелъадэ. Дахэу, къеплъыхэрэм ыгуи, ынэIуи афызэIухыгъэу, уигъэгушхоу ар къэшъо. ШыкIэпщынэо пшъашъэу адыгэ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэм якупэу «Бэгъэуджым» мызэгъэгум къэшъонэу къыхащырэр КIуае Тамила. Едыдж Викторие тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, АР-м искусствэхэмкIэ иколледжэу Тхьа­бысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэр ащ къыухыгъакI, «Ошъадым» къыхэхьагъэу Iоф ешIэ.
Къэгъэлъэгъоныр зы нэгъэупIэпIэгъум фэдэу, жьы кIэтэу, псынкIэу, зэгъэфагъэу кIуагъэ.
Ащ еплъыгъэхэм ащыщхэр яшIошIы­хэмкIэ къыддэгощагъэх.
Сикъорэлъфэу Хъот Даринэ «Ошъа­дым» икIэлэцIыкIу купэу «Спутникым» хэт. Ащ илъэситф ыныбжь, игуапэу къытиIуагъ Хъот Юныс. Угу римыхьын ылъэкIына сабыйхэм лъэпкъ культурэр зэраIакIалъхьэрэр, къызэрагъэлъагъорэр! Сэ сшъхьэкIэ «Ошъадым» икъэгъэлъэ­гъонхэр лъэшэу сыгу рехьых. «Ащэмэзым» хэт кIалэхэм ижъырэ адыгэ орэдхэр къызэраIорэм сыгу къыдещае. Хагъахъозэ лъагъэкIотэнэу афэсэIо.
«Ислъамыем», «Налмэсым» тащэгушIукIы, тарэпагэ, ахэм къагоуцуагъ «Ошъадри», хигъэунэфыкIигъ Къуижъ Къэплъан. Ансамблэ цIэрыIохэм къагъэлъагъорэ зэлъашIэрэ лъэпкъ къа­шъохэр нэмыкIэу, ежьхэм яхэушъ­хьа­фыкIыгъэ шIыкIэ горэ халъхьэзэ «Ошъа­дым» иартистхэм къатышъу. Шъуеплъ ислъамыер, зэфакIор, къызэрашIыхэрэм. Сыгу рихьэу джахэр къыхэсэгъэщых. «Ащэмэзым» хэтхэми, къэсэшIэжьы, цIыкIухэу Адыгэ Хасэр зычIэт унэм къа­кIохэзэ загъасэщтыгъ, джы лIы хъугъэхэу пчэгум итых. Тарэгушхо, тащэгушIукIы. Къорэлъф цIыкIухэр сиIэхэшъ, Тхьэм ыIомэ, «Ошъадым» хэзгъэхьащтых. ЦIыкухэзэ лъэпкъ культурэр зыхябгъэщэн фае!
Тэу Замир.