Top.Mail.Ru

Игъом зэшIохыгъэнхэм пае

Image description

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат научнэ-технологическэ университетэу «Сириусым» джырэблагъэ щыкIогъэ зэIукIэм хэлэжьагъ. Ар зыфэгъэхьыгъагъэр Темыр-Кавказ ыкIи Къыблэ федеральнэ шъо­лъырхэм псыр къызыдэкIыкIэ зэрарэу къафи­хьырэм иIофыгъохэр ары. Урысые Федерацием и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Дмитрий Патрушевым а ­Iофтхьабзэр зэрищагъ.

ЫпшъэкIэ зигугъу къэтшIыгъэ шъолъырхэм псыр къащыдэмыкIыным пае Iофы-
гъоу къэуцухэрэм, феде­ральнэ шъолъырхэм ощххэм ялъэ­хъан псыхъохэм псыр анахьэу къазщыдэкIырэм шIуагъэ къэзытыщт Iофтхьабзэхэу ащызэрахьан фаеу хъущтхэм зэIукIэм хэла­жьэ­хэрэр атегущыIагъэх.
Дмитрий Патрушевым къы­зэрэхигъэщыгъэмкIэ, ошIэ-­дэмышIагъэ зыхэлъ тхьамыкIагъохэр къэмыгъэхъугъэнхэмкIэ игъом унашъохэр аштэнхэр зэлъытыгъэр прогнозхэр ары. Урысые Фе­дерацием и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэ Урысыем и Къыблэ ощххэр нахьыбэу зыщыщыIэхэрэ лъэхъаныр къэмысызэ, цIыфхэм макъэ языгъэIун зылъэкIырэ системэ гъэнэфагъэу щыIэм тэрэзэу Iоф ышIэным анаIэ тырагъэтын зэрэфаер джыри зэ агу къыгъэкIыжьыгъ.
КъумпIыл Мурат зэIукIэм къызэрэщыхигъэщыгъэмкIэ, ощххэм апкъ къикIэу Адыгэ Республикэм ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм псыр къызэракIаорэм гомыIу кIэуххэр фэмыхъунхэмкIэ пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэр зэрахьэх. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, непэкIэ Адыгеим цIыф псэупIэхэм е инфраструктурэм къыхиубы­тэрэ псэуалъэхэм псыр къа­кIэуагъэу агъэунэфыгъэп. Мэ­къуогъур екIыфэ нэс чIыо­псым изытет елъытыгъэу щы­нэгъо гъэнэфагъэ щыIэщт.

«ЦIыфхэм якъэухъумэнкIэ ыкIи ахэм къызыфагъэфедэн алъэкIыщт псэуалъэхэм зэрар амыхьыным апае игъом ищыкIэгъэ Iофтхьабзэхэр зэшIо­тэхых, дамбэхэм ыкIи къула­джэхэм язытет тэуплъэкIу»,къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, 2023-рэ илъэсым федеральнэ ыкIи республикэ бюджетхэм къарыкIыгъэ сомэ миллиони 144,6-рэ ахэм апэIуагъэхьагъ. Федеральнэ къэкIуапIэхэм яшIуагъэкIэ Красногвардейскэ ыкIи Кощ­хьэблэ районхэм псыхъоу Лабэ идамбэхэр ащагъэцэкIэжьыгъэх, Мыекъопэ районымкIэ къула­джэр аукъэбзыгъ, Красногвардейскэ районым ипсынэпкъ агъэпытагъ. Республикэ къэкIуа­пIэхэм яшIуагъэкIэ псыхъохэу Къурджыпсрэ Шъхьэгуащэрэ ядамби 2 агъэцэкIэжьыгъ, Мые­къопэ районым зыми фэмы­гъэзэгъэ дамбэу итыр Iуахы­жьыгъ.
Шъугу къэтэгъэкIыжьы: 2007-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу республикэм ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм къулэджэ километрэ 80-м ехъу щаукъэбзыгъ, псыр тэрэзэу кIоным епхыгъэ амалхэу зэрахьагъэхэм яшIуагъэкIэ нэбгырэ мини 4-м ехъу ухъумагъэ хъугъэ. Сомэ миллиони 150-м ехъу илъэс къэс зэрарэу ахьын алъэкIыщтгъагъэхэр зэрэщагъэ­зыягъэхэм къыкIэкIуагъ. Iоф­тхьабзэхэу илъэс къэс телъытагъэу щытхэр зэкIэ икъоу зэ­шIохыгъэ мэхъух.
2024-рэ ыкIи 2025-рэ илъэс­хэм псыр къакIэмыоным пае Адыгеим щызэшIуахыщт Iоф­тхьабзэхэм сомэ миллиони 117-рэ фэдиз апэIуагъэхьанэу агъэнэфагъ. Мы илъэсым Кощ­хьэблэ районымкIэ псыхъоу Лабэ дамби 2 игъэкIотыгъэу щагъэцэкIэжьы, Шэуджэн райо­нымкIэ псыхъоу Джаджэ икъу­ладжэ иукъэбзын макIо. Джащ фэдэу Мыекъопэ районымкIэ къулэджи 4-мэ яукъэбзынкIэ проектхэр зэхагъэуцох. Джэджэ ыкIи Шэуджэн районхэм республикэ бюджетым икъэкIуа­пIэхэм къахагъэкIынышъ дамби 2 ащагъэцэкIэжьыщт.
ОшIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ тхьамыкIагъохэр къэмыгъэхъугъэнхэмкIэ Iофтхьабзэхэу зэра­хьэхэрэм къатегущыIэзэ КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщы­гъэмкIэ, псыр акIэоным ищынагъо анахь лъэшэу къызщыуцурэ лъэхъаным зипшъэрылъхэр зыгъэцэкIэщтхэ куп гъэ­нэфагъэ республикэм щызэ­хащагъ. Ащ нэбгырэ 3191-рэ, техникэу 810-рэ ыкIи «беспилотниккIэ» за­джэхэрэм афэдэу 5 хэхьэ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэгущыIэм федеральнэ гупчэм иIэпыIэгъу анахь лъэшэу зыщящыкIэгъэ Iофыгъохэм къащыуцугъ. Пстэуми апэу ар зыфэгъэ­хьыгъэр Шэуджэн районымкIэ псыхъоу Фарзэ километрэ 27,7-рэ фэдиз зикIыхьэгъэ идамбэ зэтегъэпсыхьэгъэныр ары. А чIыпIэр псыр къыдэкIынымкIэ анахь гумэкIыгъо ыкIи щынагъо къызпыкIыхэрэм
ащыщ. ЦIыф псэупIи 5-у нэбгырэ 1500-м ехъу зыщыпсэухэрэм яIоф лъэшэу зэщигъэкъон ылъэкIыщт. Ащ нэмыкIэу федеральнэ IэпыIэгъур анахь зи­щыкIагъэхэм ащыщых шъолъыритIумэ апхырыкIырэ псыхъуи 5-мэ якъуладжэ иукъэбзын. Псыхъохэу Шъхьэгуащэ, Лабэ, Фарзэ, Щэхъураджэ ыкIи Къур­джыпс якъуладжэ чъыгхэр, куандэхэр ащызэтырихьагъэх, а пстэуми къахэкIэу гидротехническэ псэуалъэхэу аIутхэми игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынэу арашIылIэрэм шIогъэ икъу къы­тынэу хъурэп.
ИкIэухым КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, псы­хъо­хэм якъуладжэхэм ыкIи псырыкIопIэ пстэуми яIофхэм язытет республикэм ренэу щау­плъэкIу.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу