Къиныр узщемыжахэ­рэм къэкIо — ар шъыпкъэ. ЖъоныгъуакIэм и 10-м, 2024-рэ илъэсым синыбджэгъоу ЛIыIэпIэ Нурбый идунай ыхъо­жьыгъ.

Ар къуаджэу Лахъщыкъуае 1952-рэ илъэсым мэзаем и 13-м къыщыхъугъ. Ишъхьэгъусэу Мирэ (Кушъумэ япхъу) бэшIагъэ зыщымыIэжьыр. Нур­быйрэ Мирэрэ зы пшъэшъэ­жъые къафэхъугъ — Альбинэ. Ар адыгэ шэн-хэбзэ шапхъэмэ атетэу апIугъ, рагъэджагъ, медицинэ институтыр къырагъэу­хыгъ. Мэшэлахь, Альбинэ инасыпи къычIэкIыгъ, дэкIуагъ, унэгъо дахэ ышIагъ, къуаджэу Козэт щыпсэурэ ХъуакIомэ яныс, пшъэшъэжъыитIурэ зы шъэожъыерэ лIакъоу зыхэхьагъэм къыфихьыгъ, Тхьэм псауныгъэ пытэ къарет!
Дзэм къулыкъу къыщихьи къызэкIожьым ыуж, Нурбый милицием хахьи, илъэс тIокIырэ тфырэ щылэжьагъ, майор звание иIэу пенсием кIуагъэ. IэнэтIэ зэфэшъхьафхэм аIутыгъ. Нурбый лIыгъэрэ шъыпкъагъэрэ зэрэхэлъыгъэр къулыкъу дэ­зыхьыгъэхэм къыкIагъэтхъы. Зы нэбгырэ къыIон ылъэкIыгъэп ЛIыIэпIэ Нурбый къуалъхьэ къа­Iихыгъэу. Сэ милицием сызыха­хьэми къысиIогъагъ — «хьажъ-­быжъэу ухэтыщтмэ, лIакъори лъэпкъыри умыуцIэпI». Сэри Нурбый зыкIи къэзгъэукIытэ­жьыгъэп, ары лъэшэу осэшхо къызкIысфишIыщтыгъэр.

ПшIэщтыгъэ цIыфыр (уиныб­джэгъу, уикъош, уиблагъэ) щымыIэжьэу макъэ къызыуагъэIу­кIэ угучIэ езы, угу хэкIы, ары къэс гур нахь цIыкIу мэхъу. ЦIы­фым «сыгу къэтхьамыкIэ» зиIокIэ — ащ къикIырэр гум къин зэрилъэгъурэр ары…
Джащ фэдэу Нурбый идунай зэриухыгъэр, зэрэтхэкIыжьыгъэр иныбджэгъухэмкIи, икъош-IахьылхэмкIи лъэшэу къытэ­хьы­лъэкIыгъ. Ау сыдэу пшIына, къэхъурэм уеуцолIэн фае, къа­нэрэр щыIэщт ипIалъэ къэсы­фэкIэ…
ЛIэшIэгъубэмэ къахэкIыгъэ цIыф Iушмэ къызэратхырэмкIэ, цIыфым ынэгу узеплъыкIэ, ишэни иакъыли къакIэщы. Нурбый узеплъыкIэ ишэнышIугъи, ицIыфыгъи, иадыгагъи хэплъагъощтыгъэх. Джащ фэдэу Тхьэм къызэригъэфагъэу щытыгъ. Хэт­рэ цIыфи ежь изытет зыде­шIэжьы, фэукIочIыщтыри, фэмышIэщтыри. Нурбый шэн пытэ иIагъ, щэIэгъэшхо хэ­лъыгъ, Тхьэм къыхилъхьагъэу Iушыгъ. Адыгэмэ «купкI иI» зыфаIорэм фэдагъ, ущыгугъынэу щытыгъ. Уебэджымэ къыбблэкIыщтыгъэп, ыIапэ къыпфищэинэу лIыгъэ хэлъыгъ. Нурбый ыгу имылъыр къыпфиIощтыгъэп, пцIы уусыныр къекIухэщтыгъэп. Мы статьяр къэстхыным ыпэкIэ бэмэ сягупшысэжьыгъ, бэ сыгу къэ­кIыжьыгъэри. ОшIэ-дэмышIэу къыхэзгъэщыгъ а шэныр — пцIы ыусыгъэу (сэмэркъэукIи) зыкIи сыгу къэкIыжьыгъэп. Урысмэ аIо: «Лицом к лицу, лица не увидать» — ар шъыпкъэ. ТиIэр чIэтэнэфэкIэ уасэу иIагъэр къыдгурыIорэп… Нурбый къытхэтыфэ бэ къыдгурымыIощтыгъэр, джащ тетэу сыдигъокIи щытынэу къытшIошIыщтыгъ, ау джы зэхэтшIагъ нахь тхьамыкIэ тызэрэхъугъэр.
Лыукъо Мурат ыкъоу Нурбый шэн-хабзэу зэрэщыIагъэм рыгушхощтыгъ.
Лахъщыкъуае ЛIыIэпIэ уна­гъоу дэсыгъэр бэ, ау Нурбый къызэриIощтыгъэмкIэ, ежьхэм ялIэкъо къутамэ шъхьаф. Ар зытекIыгъэ Лыу хъарзынэщ сурэ­­тыжъмэ бэрэ къахэфэ, адыгэ шъуашэр щыгъэу, генералэу Бабич, Трахъо Лыу, нэмыкI лIы цIэрыIомэ аготэу. ЛIыIэпIэ Лыу къуаджэу Лахъщы­къуае истарос­тэу уахътэ къы­хэкIыгъ. Тхьамэтэшхохэми ащ ыIорэр ахахьэ­щтыгъ, цIыфмэ ишIуагъэ аригъэ­кIэу бэрэ хъугъэ. Лыу ишъуашэ зэрэзэгъэфагъэм узеплъыкIэ, ар щыгъэу къалъфыгъэм фэдагъ, джарэу къекIущтыгъ.
Адыгэ паIор зыщызылъэхэрэм зэкIэм ашъхьэ къегъэдахэ, ау мыщ дэжьым къыхэзгъэщын, ежь Нурбый ары адыгэ паIор къэзыгъэдахэщтыгъэр, ар щыгъынэуи икIэсагъ, джары сыгу къызэринэжьыщтыри ЛIыIэпIэ Нурбый.
ТыщэIэфэ тщыгъупшэщтэп. Тхьэм джэнэт лъапIэ къырет!
Иныбджэгъоу, IофшIэным иветеранэу Абыдэ Хьис.