АР-м и Лъэпкъ музей зичэзыу ХьакIэщ щырекIокIыгъ. Республикэм и Адыгэ Хасэ ыкIи Пшызэ шъолъырым икультурнэ-просветительскэ гупчэу «Адыгэ Хасэм» яныбжьыкIэхэм ар ягукъэкI. ШъолъыритIум ялIыкIохэр зэхахьэхэмэ, зэрэшIэхэмэ ашIоигъоу Iофтхьабзэр рахъухьагъ.

Адыгэ орэдхэмкIэ ыкIи ­лъэпкъ Iэмэ-псымэ мэкъамэхэмкIэ ансамблэу «Гухэлъым» къытыгъэ къэгъэлъэгъоныр пчыхьэзэхахьэм ублапIэ фэ­хъугъ. Купыр зызэхащагъэр бэшIагъэп. Лъэпкъ музеим
къы­щатыгъэ къэгъэлъэгъоныр ащ хэтхэмкIэ ятIонэрэ хъугъэ. Ан­самблэм хэт ныбжьыкIэхэр Краснодар иапшъэрэ еджапIэхэм ащеджэх, шъолъыр зэ­фэшъхьафхэм ащыщ адыгэх, ары нахь мышIэми ялъэпкъ культурэ шIулъэгъоу фыряIэм, сэнаущыгъэу ахэлъым зэфищагъэхэу ижъырэ орэдхэмрэ мэкъамэхэмрэ щыIэныгъэм къыхащэжьых.
— Ти Адыгей гупсэ дахэу къыщытпэгъокIыгъэх. Iэгушъо къызэрэтфытеуагъэхэмкIэ ти­къэгъэлъэгъон агу зэрэрихьыгъэр тлъэгъугъэ, ар тигуап. Тхьамэфэ гъэхьазырынхэр тиIэх, чэщ кIасэ нэс Адыгэ Хасэм иунэ тычIэсэу мэхъу. Ау ар хьаулые хъурэп. Ижъырэ орэдыжъхэр щыIэныгъэм къыхэтэщэжьых. Тикуп ар ипшъэрылъ шъхьаIэу тэлъытэ, арышъ, тапэкIи ар лъыдгъэкIотэщт, — къыIуагъ Абэсэ Долэт.

Долэт Н. А. Римский-Корсаковым ыцIэ зыхьырэ музыкальнэ колледжэу Краснодар дэ-
тым щеджэ, адыгэ орэдхэмкIэ ыкIи лъэпкъ Iэмэ-псымэ мэкъа­мэхэмкIэ ансамблэу «Гухэ­лъым» хэт.
Сыхьат концертыр зы жьы къэщэгъоу кIуагъэ. Нахьыба­гъэми ягуапэу едэIущтыгъэх. Пчыхьэзэхахьэм лъэпкъ IэшIагъэхэми якъэгъэлъэгъони къыдыхэлъытэгъагъ. Дышъэ идэнымкIэ IэпэIасэу Джарымэкъо Зурет, сурэтышIэу Бэгъушъэ Заремэ яIофшIагъэхэр ыкIи пхъэм дэлэжьэрэ Костокъо Руслъан иIэшIагъэхэр ащ къыщагъэлъэгъуагъэх. Къэгъэлъэгъоным ыгупчэ хъугъэр ижъырэ адыгэ джэгукIэу «Гъунд-гъунд къал» зыфиIорэр ары. Ащ ишъэф­хэмрэ тарихъэу пылъым­рэ хьакIэхэм къафиIотагъ, Къо­кIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим икъутамэу Адыгеим щы-
Iэм иIофышIэу, лъэпкъ IэпэIасэу Гумэ Ларисэ.
— «Гъунд-гъунд-къал» зыфиIорэр Нарт эпосым щыщ. ДжэгукIэр пэсэрэ хьакIэщхэм арытыщтыгъ, ныбжьыкIэхэр рыджэгущтыгъэх. НэбгыритIур зэпэчIынатIэу уцухэти, мы лэ­дэхыхэм арыкIохэзэ зыр къалэм тебанэщтыгъ, адырэм къыу­хъумэщтыгъ. Мыщ фэдэ шIыкIэмкIэ пыим пэуцужьынхэм зэ­рэфэхьазырхэр, гупшысакIэу яIэр аушэтыщтыгъ. ТекIоныгъэр къыдэзыхырэм дзэкIолIыдзэм ипащэ ашIынымкIэ амал ыгъотыщтыгъ, пыим фырикъунымкIэ шIэныгъэ икъу IэкIэлъэу алъы­тэщтыгъ, — еIо Ларисэ.

ДжэгукIэр ныб­жьыкIабэхэм ашIогъэшIэгъоныгъ ыкIи иешIакIэ зыщагъэ­гъозагъ. АмышIэщтыгъэ лъэныкъуакIэу ари къызфызэIуа­хыгъ. Мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм япшъэрылъхэм ащыщ лъэпкъ культурэм зегъэужьыжьыгъэныр, уахътэм хэкIодэгъэ шэн-хабзэ­хэр щыIэныгъэм къыхэщэжьыгъэнхэр. ЗэхэщакIохэм къызэраIуагъэмкIэ, мыщ фэдэ зэIу­кIэхэр нахьыбэ шIыгъэнхэм тапэкIи дэлэжьэщтых.
— Непэрэ пчыхьэзэхахьэр ежь ныбжьыкIэхэр ары зигу­къэкIыр. Тэ тигуапэу ащ адедгъэштагъ. Ахэр зэхэхьанхэу, зэрэшIэнхэу фаехэшъ — ар дэгъу. Мызэгъэгурэ хьакIэщыри аужырэщтэп. Ары пакIошъ, дунэе адыгэ джэгу зэхэтщэнэу итэхъухьэ. Тыдэ щыпсэурэ адыги къекIолIэнэу тыфай. Шы­шъхьэIум ыкIэм редгъэкIокIын тимурад, — къыддэгощагъ Адыгэ Хасэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан.

— Ныбджэгъу тызэфэхъуныр, тызэрэшIэныр ары пшъэрылъ шъхьаIэу тиIэр. Мыщ фэдэу апэу тызщызэIукIэгъагъэр Краснодар. АР-м и Адыгэ Хасэ ты­къызэрэригъэблэгъагъэр апэрэ. Ар тигуап, сыда пIомэ Къэ­рэщэе-Черкесым, Къэбэртэе-­Бэлъкъарым къарыкIырэ ныбжьыкIэхэу Краснодар щеджэхэу, Адыгэ Хасэм хэтхэм Адыгэ Республикэм къакIохэ, зэрагъэ­лъэгъу ашIоигъу. МызэгъэгумкIэ ар къыддэхъугъ. Арышъ, тапэкIи зэдэлэжьэныгъэр лъыд­гъэкIотэным ныбжьыкIэхэмкIэ мэхьанэшхо иIэу сэлъытэ, — къыхигъэщыгъ Пшызэ шъо­лъыр икультурнэ-просветительскэ гупчэу «Адыгэ Хасэм» хэт Барцо Рустам.
Зэрэхабзэу, хьакIэщым ­адыгэ джэгу дахэр кIэух фэхъугъ. Къэшъо пчэгу иныр АР-м и Лъэпкъ музей ыIупэ щагъэпсыгъагъ, къэшъокIо купэу «Абрекхэр» зыфиIорэм хэтхэм ар зэращагъ.
Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр: Анцокъо И.