Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ музей къэгъэлъэгъонэу «Шъошъуеу сыкъэнэжьы…» зыфиIорэр къыщызэIуахыгъ.

ДзэкIолIхэм Хэгъэгу зэошхом къыратхыкIыщтыгъэ письмэхэу ыкIи ахэм ягукъэкIыжьхэу музеим чIэлъхэр апэрэу цIыфхэм арагъэлъэгъугъэх. Адрэ къэгъэ­лъэгъонхэм анахьэу мы Iофтхьабзэр къазэрахэщырэр красноармейцэхэм къатхыгъэ письмэхэр къэпштэн ыкIи уяджэн амал зэрэщыIэр ары. Письмэхэм анэмыкIэу къагъэлъэгъуагъэх дзэ шъуа­шэхэр, Iашэхэр, Дзэ Плъыжьым ыгъэфедэщтыгъэ Iэмэ-псымэхэр, дзэкIолIхэм яунэе пкъыгъохэр.
ЗэIукIэр къызэIуахыгъ АР-м и Къэралыгъо камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Адам ыцIэ зыхьырэм иактерхэу Лилия Максимкинамрэ Виктор Марковымрэ. Заом фэгъэхьыгъэ усэхэм, письмэхэм ахэр къяджагъэх.
— ТищыIэныгъэ къытфэзыу­хъумэгъэ дзэкIолIхэм шъхьащэ афэтшIыныр къатефэ. Ащ фэгъэхьыгъ тинепэрэ къэгъэлъэ­гъон. Заом ихьазаб ныбжьыкIэхэм зэхашIэныр, къагурыIоныр типшъэрылъ шъхьаI. Фронтым къыратхыкIырэ письмэхэр нахьыбэмкIэ дзэкIолIхэр зэрэпсаухэм е зэрэфэхыгъэхэм ямэкъэгъэIугъэх. Ахэр зэо лъэхъаным идокумент анахь лъапIэхэу, гум къикIырэ гущыIэхэу къэнагъэх. Мы тхьэпэ щэнэбзхэу дзэкIолIхэм къатхыщтыгъэхэм ясатырхэр тарихъ саугъэтхэу къэнагъэх,— къыIуагъ АР-м культурэмкIэ иминистрэ игуа­дзэу Кушъу Светланэ. Зэхахьэр лъигъэкIотагъ тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу Елена Малышевам.
— Уихэгъэгу, уичIыгу, ны-тыхэм ыкIи кIэлэцIыкIухэм апае уфэхыныр лIыгъэми шъхьадэкIы. Ащ фэдэ лIыхъужъ пчъагъэ къи­кIыгъ ти Адыгей. Ахэр зыпшъэ умыкIожьын патриотхэу зэрэщытыгъэхэр тарихъ тхыгъэхэм къа­хэнагъэх ыкIи къаушыхьаты, — къыIуагъ Е. Малышевам.
Iофтхьабзэр лъигъэкIотагъ фольклор ыкIи этнографическэ материалхэм яугъо­якIоу ыкIи яухъумакIоу, Лъэпкъ музеим иIофышIэ шъхьаIэу Нелли Нагиевам.
Заом ыпэкIэ тихэгъэгу ис цIыфхэр гъэсагъэхэу щытыгъэх. Хэгъэгу зэошхом илъэхъан дзэкIолIхэм ягупсэхэм тхьэпэ щэнэбзхэр къафатхыщтыгъэх. Зэо илъэ­сиплIым почтальонхэм цIыфхэм письмэхэр къафахьыщтыгъ. Ахэм теплъэ зэфэшъхьаф яIагъ. Джащ фэдэ письмэу Лъэпкъ музеим ыугъоигъэхэр Iофтхьабзэм къыщагъэлъэгъуагъэх.
«…Ны-тыхэм, зэш-зэшыпхъухэм ацIэ­кIэ…», «Шъошъуеу сыкъэнэжьы…», «Пы­тэу шъусэбэужьы..» зыфиIорэ гущыIэхэр письмэхэм якIэух бэрэ къаратхэщтыгъ. А тхыгъэхэр унагъо пэпчъ игукъэкIыжьэу къэнагъэх. Фронтовикхэм ягъэхъагъэхэр къаIуатэщтыгъ, къызыфатхэхэрэ гупсэхэм агу къаIэтынэу «ТекIоныгъэр благъэ, шъугу шъумыгъэ­кIод, пыир зэкIэтэфэ…» аIозэ къатхэщты­гъэх. Заор хэткIи ушэтыпIэ ин хъугъэ.
ДзэкIолIэу А. Алыбэрдым ытхыгъэ тхьэпэ щэнэбзым итхагъ: «Сянэ гупс! Сыпсаоу заом сыIут. Тихэгъэгушхо ыхъункIэнэу, зэрипхъонэу, ицIыфхэр гъэры ышIынхэу гухэлъ зиIэ нэмыц теха­кIохэм зи къадэхъущтэп, псэемыблэжьэу тихэгъэгу ТекIоныгъэр къыфэтхьыщт. Зыфэсакъыжь…Пытэу сыобэужьы..»
ЛIыхъужъ лIэужэу зэо лъыгъачъэм ихьазаб зыщэчи, щытхъу хэлъэу къызэзынэкIыгъэм сыдигъуи тырыгушхощт. ТекIоныгъэу къыдэтхыгъэр тикъэралыгъо илъэшыгъэ итамыгъэу егъашIэм щытыщт! Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъэхэу, тикъэ­ралыгъо ишъхьафитныгъэ пае зыпсэ зытыгъэ тилIыхъужъхэр тщыгъупшэщтхэп. Къэрэмыхъужь ащ фэдэ зэо хьазаб!
Мамырныгъэр щыIэмэ, Iоф пшIэмэ, ушхэщт ыкIи ущыIэщт.