Шъыгъо-шIэжь Мафэм фэгъэхьыгъэу
Я XIX-рэ лIэшIэгъум щыIэгъэ Кавказ заом фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъон Адыгэ Республикэм исурэт къэгъэлъэгъуапIэ къыщызэIуахыгъ.
ЖъоныгъуакIэм и 21-р Кавказ заом хэкIодагъэхэм афэгъэхьыгъэ шъыгъо-шIэжь Мафэу Адыгеим илъэс къэс щыхагъэунэфыкIы. Заом ыпкъ къикIыкIэ хьазабышхо зыщэчыгъэ адыгэхэм япроцент 90-р IэкIыб къэралыгъохэм ащитэкъухьагъэ хъугъэ.
Сурэт къэгъэлъэгъуапIэм ипащэу, зэлъашIэрэ сурэтышIэу, архитекторэу Бырсыр Абдулахь ипэублэ гущыIэ къыщыхигъэщыгъ фондым къыхэхыгъэ сурэт 80 къызэрагъэлъагъорэр. СурэтышIхэу А. Къуанэм, Р. Хъуажъым, А. Бырсырым, Ю. Кириченкэм, Т. Къатым, Ф. ПэтIыуащэм, нэмыкIхэм яIофшIагъэхэр мыщ хэхьагъэх.
— Тэ, адыгэхэмкIэ, мы мафэм мэхьанэшхо иI, — къыIуагъ А. Бырсырым. — Тилъэпкъ инеущрэ мафэ зыфэдэщтым тигъэгумэкIызэ, Кавказ заом тхьамыкIагъоу къызыдихьыгъэхэр къизгъэлъэгъукIырэ сурэтхэр къэтэгъэлъагъох. Адыгеим исурэтышIхэр искусствэм ыбзэкIэ къыддэгущыIэх.
Адыгэ Республикэм изаслуженнэ сурэтышIэу Хъуажъ Рэмэзан сурэтышIхэм яIэпэIэсэныгъэ осэ ин фишIыгъ. Лъэпкъым икультурэ къаухъумэзэ, щыIэныгъэм зэрыщылъагъэкIуатэрэр хигъэунэфыкIыгъ.
— Шъыгъо мафэхэр пытэу тищыIэныгъэ къыхэуцуагъэх, щыщ хъугъэх. Непэ, тятэжъ пIашъэхэм шъхьэкIэфэшхо афэтшIызэ, адыгэ лъэпкъым къинышхоу къыфыкъокIыгъагъэр зыщытымыгъэ- гъупшэу лIэшIэгъу пчъагъэхэм къакIоцI ащ зэIуигъэкIэгъэ культурэм, шэн-хэбзэ дахэхэм атегъэпсыхьагъэу тинеущырэ мафэ нахьышIу, тиреспубликэ нахь зэтегъэпсыхьагъэ зэрэхъущтхэм тынаIэ атедгъэтын фае, — къыIуагъ Хъуажъ Рэмэзан.
Мурад шъхьаIэу къэгъэлъэгъоным иIэр адыгэ лъэпкъым къинэу кIэхэкIыгъэр къекIолIагъэхэм джыри зэ агу къагъэкIыжьыныр ары. БлэкIыгъэм тыхэIэзыхьажьын зэрытымылъэкIыщтыр, ау ащ десэ къыхэтхын зэрэфаер къыткIэхъухьэрэмэ алъыдгъэIэсын фае. Мамырныгъэмрэ зэгурыIоныгъэмрэ анахь лъапIэ зэрэщымыIэр зэкIэми къагурыIоным мэхьанэшхо иI.
Адыгеир Кавказым ишъолъыр анахь рэхьатхэм, мамырхэм ащыщэу зэрэщытыщтым тицыхьэ телъ. Ащ дакIоу цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэу республикэм щыпсэухэрэмкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэр зэгурыIоныгъэрэ лъытэныгъэрэ азыфагу илъыныр ары.
Хабзэм икъулыкъушIэхэр, общественнэ зэхахьэхэм ахэтхэр, культурэм иIофышIэхэр, лъэпкъ шIэжьыр зыгъэлъапIэхэрэр, еджакIохэр, мамыр щыIакIэр нахьышIу шIыгъэным пылъхэр Iофтхьабзэм къекIолIагъэх. Мэкъуогъум и 2-м нэс къэгъэлъэгъоным шъуеплъын шъулъэкIыщт.
Лъэпшъыкъо Фатим.