Джащ фэдэ шъхьэ зиIэ автомобиль экспедицием игъогу икIыгъэ мазэм и 8-м Дунэе къэгъэлъэгъон-форумэу «Урысыер» зыфиIоу ВДНХ-м щызэIухыгъэм къыщиублагъ. Ащ хэлажьэхэрэр блэкIыгъэ зыгъэпсэфыгъо мафэхэм Адыгеим къэсыгъэх.

Мыщ фэдэ Iофтхьабзэ Урысыем апэрэу щызэхащэ. Урысыем игъогухэу картэм итхэм ащыщэу километрэ мини 100 фэдиз зикIыхьагъэр машинитIумэ зэпа­чыщт, ахэр гъогоу зэрыкIохэрэр зэфэшъхьафынхэ фае. Гъогухэм арыкIогъэным имызакъоу, проектым къыщыдэлъытагъ цIыф цIэрыIо нэбгыри 100-у къалэхэм е къуаджэхэм язэтегъэпсыхьан зиIахьышIу хэзышIыхьагъэхэм аIукIэгъэныр. ЗэкIэмкIи мэзиблым къыкIоцI Урысыем ишъо­лъыр 85-мэ экспедициер апхырыкIыщт. Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэри а лъэхъаным ахэм зэшIуахыщтых: цIыфхэм зэIукIэгъу­хэр адыряIэщтых, сурэтхэр атырахыщтых, ахэр тарихъым къыхэнэщтых ыкIи къыткIэхъухьэхэрэм апае хъарзынэщхэм къачIэнэщтых.
Экспедицием шъолъыр зэфэшъхьафхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыщигъэгъозэщт, зэ­лъашIэрэ чIыпIэ гъэшIэгъонхэу анахь тарихъ мэхьанэшхо зиIэхэм ямызакъоу, макIэу зигугъу ашIырэ чIыпIэхэми ащы­Iэщтых.
Адыгеим къэмысыхэзэ Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэм шъолъыр 16 къызэпа­чыгъ ыкIи Краснодар краим щыIагъэх, ащ ичIыпIэ зэфэшъхьафхэр зэрагъэлъэгъугъэх, ­цIыф цIэрыIомэ аIукIагъэх.
Экспедицием ипащ тележурналистэу, Къэралыгъо Думэм и Комитет автомобиль зекIонымкIэ иэкспертэу, экспедиции ­100-м ахэлэжьагъэу, Урысыем иавтоспорт гъэхъэгъэшIухэр щызышIыгъэу Андрей Леонтьевыр.

ЗекIо купыр республикэ гъэзетхэм яредакцие журналистхэм ащыIукIагъ, мурадэу, пшъэрылъэу проектым ыгъэцакIэхэрэм хьакIэхэр къатегущыIагъэх.
— Iофтхьабзэм мурад шъхьаIэу иIэр Урысыем ишъолъырхэм яхэхъоныгъэ, тыкъэзыуцухьэрэ дунаим икъэухъумэн, лъэпкъ зэфэшъхьафхэм яцIыф цIэрыIохэм ыкIи чIыпIакIэхэм нэIуасэ афэтшIынхэр, гъэсэныгъэм, шIэныгъэм, технологие пэрытхэм, псэолъэшIыным гъэхъагъэу щашIыгъэхэр, культурэм идэхагъэ къэгъэлъэгъогъэныр ары. Къэбарэу тыугъо­игъэр зэкIэ документальнэ фильмым хэ­хьащт. IэкIыб хэгъэгухэм цIыфхэр мы­кIохэу, тикъэралыгъо зызэрыщыбгъэ­псэфын плъэкIыщт амалхэр цIыфхэм алъыдгъэIэ­сын пшъэрылъ тиI, — къы­Iуагъ Андрей Леонтьевым. — Адыгеим ичIыпIэ гъэшIэгъонхэм, итарихъ, шэн-хабзэхэм, зекIоным зызэрэщиушъомбгъурэм цIыф­хэр ащыдгъэ­гъозэщтых. Лэгъо-Накъэ, Рыфабгъо, Хьаджыкъо тIуакIэм, псэупIэу Камен­номостскэм исп унэу дэтыр, чIыопсым изэрар езымыгъэкIырэ былым IыгъыпIэу «NeLama», Мэщыкъо тIуакIэм ичIыпIэхэр зэдгъэлъэгъущтых. Ау цIыфэу тызIукIэщтхэм ацIэ тыушъэфыщт, шъузэмыжэгъэ шIухьафтынэу къычIэкIыщт. Лъэпкъхэм язэфэмыдэныгъэрэ янэшанэхэмрэ шъо­лъыр пэпчъ нэм къыщыкIэуцо.
Лъэпшъыкъо Фатим.