Хэгъэгум имэфэкI шъхьаIэ – ТекIоныгъэшхом и Мафэ ехъулIэу къэлэ-лIыхъужъэу Волгоград кIонхэр хэбзэшIу хъугъэ.

Сталинград заом щыфэхыгъэхэм яшIэжь зэрагъэлъапIэрэм ишыхьатэу республикэм илIыкIохэр илъэс къэс Мамай Iуашъхьэм макIох. Адыгеим икIыхи Сталинград къэзыухъумагъэхэм ацIэкIэ дзэ-мемориальнэ къэхалъэм 2019-рэ илъэсым шIэжь тамыгъэ щагъэуцугъ. Ащ щегъэжьагъэу ветеран организациехэм ахэтхэри, республикэм икIэлэеджакIохэри илъэс къэс къэлэ-лIыхъужъым макIох. Пандемием илъэхъан зымыкIошъугъэхэр. Ащ фэдэ патриотическэ Iофтхьабзэхэм якIэщакIор республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. Ахэр зэхэзыщэхэрэр Адыгэ республикэ фондэу «ТекIоныгъ» зыфиIоу Советскэ Союзым и ЛIыхъу­жъэу Хъ. Б. Андырхъуаем ыцIэ зыхьырэр, заом, IофшIэным, УIэшыгъэ КIуачIэхэм ыкIи хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм яветеранхэм (пенсионерхэм) яобщественнэ организацие, Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмкIэ и Министерств ары.
Республикэм иветеран движение хэт­хэр бэмышIэу Мамай Iуашъхьэм щыIагъэх.
ТилIыкIо куп Мыекъуапэ дахэу щагъэ­кIотагъ. Заом ыкIи IофшIэным иветеранхэм я Совет итхьаматэу Къуаджэ Аслъан­рэ республикэ фондэу «ТекIоныгъ» зыфиIоу Советскэ Союзым и ЛIыхъужъэу Хъ. Б. Андырхъуаем ыцIэкIэ щытым итхьаматэу Нэхэе Юрэрэ гущыIэ фабэхэр тфаIуагъэх, гъогу мафэ тытехьанэу тфэ­лъэIуагъэх.

ТекIоныгъэм, Урысыем, Адыгеим ябыракъхэр зыIыгъыгъэ колоннэм апэ итыгъэр лIыкIо купым ипащэу, Адыгэ­къалэ иветеранхэм я Совет итхьаматэу Хъодэ Адам. Ащ къыкIэлъыкIощтыгъэх республикэм иветеран организациехэм ахэтхэр, Iэшэ зэIуупIэныгъэхэм ахэлэжьагъэхэр, общественнэ IофышIэхэр, краевед­хэр, гъэсэныгъэм илIыкIохэр, юнармейцэхэр. ПстэумкIи нэбгырэ 43-рэ тикуп хэтыгъ.
Сталинград заом хэлэжьэгъэ тичIыпIэгъухэм ацIэкIэ агъэуцугъэ шIэжь тамыгъэм дэжь митинг щыкIуагъ. Къэзэ­рэугъоигъэхэм зафигъазэзэ, Хъодэ Адам къыIуагъ тишъолъырхэр километришъэ пчъагъэкIэ зэпэIудзыгъэхэми, ахэм ащыпсэухэрэр зы тарихъым зэрэ­зэрипхыхэрэр, Хэгъэгу зэошхом илъэ­хъан тятэжъ пIашъэхэм лIыхъужъныгъэу зэрахьагъэр ренэу тишIэжь хэлъыныр зэдытипшъэрылъэу зэрэщытыр. Хъодэ Адам агу къыгъэкIыжьыгъ Хэгъэгу зэ­ошхом илъэхъан Адыгеим щыщ нэбгырэ мин 80 фронтым зэращэгъагъэр, ахэм ащыщэу нэбгырэ мин 35-р зэрэфэ­хыгъэр, дзэкIолI 475-р Сталинград заом зэрэхэкIодагъэр. Сталинград дэжь щыкIогъэ заор цIыф лъэпкъым итарихъ хэхьагъ, ЯтIонэрэ дунэе заом ащ къэгъэзапIэ фишIыгъ.
Афган заом иветеранэу, отставкэм щыIэ подполковникэу Евгений Стаценкэр, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьэрэ Эдуард Бараевыр, Яблоновскэ краеведческэ музеим ипащэу Людмила Маслиевар, ныбжьыкIэхэм ацIэкIэ Кушъу Бэллэ митингым къыщыгущыIагъэх.
Къалэу Волгоград иветеранхэм я Совет итхьаматэу Александр Струковыр, Урысые общественнэ организациеу «Урысыем иофицерхэр» зыфиIорэм Волгоград хэкумкIэ ишъолъыр къутамэ игъэцэкIэкIо комитет ипащэу, милицием иполковникэу отставкэм щыIэ Сериков Владимир Александр ыкъор, тилъэпкъэгъухэу Волгоград щыпсэухэрэм япащэу Зэхъохъу Юрэ Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх. Ахэм Адыгеим илIыкIо куп хэтхэм шIу­фэс къарахыгъ, Сталинград заом хэлэжьагъэхэр яшIэжь зэрэхэлъхэмкIэ зэрафэразэр къаIуагъ.
Къэлэ-лIыхъужъым щыщ Светлана Хабаровар тилIыкIо куп ихьакIэ лъапIэу щытыгъ. Игупсэхэр игъусэу илъэсыбэрэ ар зэо ужым пылъыгъ ятэжъэу Козьма Ашмаровым ихьэдэ къупшъхьэхэр зы­чIэлъ чIыпIэр къыхигъэщыжьыным. Ятэжъ зыщагъэтIылъыгъэ чIыпIэр илъэситIукIэ узэкIэIэбэжьмэ ащ къыгъотыжьыгъ. Мы илъэсым имэзае Светланэ тиреспубликэ къэкIогъагъ, Тэхъутэмыкъуае дэт къош къэхалъэу ятэжъ зыдэлъым щыIагъ.
Митинг ужым къуаджэу Очэпщые иветеран движение ипащэу Делэкъо Рэщыдэ Сталинград заом щыфэхыгъэ тичIыпIэгъухэм ахърэтым гупсэфыпIэ щагъотынэу афэлъэIуагъ. Митингым хэлэжьагъэхэр тичIыпIэгъухэу мыщ щыфэхыгъэхэм зы такъикърэ афэшъыгъуагъэх, шIэжь тамыгъэм къэгъагъэхэр кIэралъхьагъэх.
ЛIыкIо купым хэтхэр Мэмай Iуашъхьэм зыдэкIуаехэм, Сталинград заом илIыхъужъ­хэм ацIэкIэ агъэпсыгъэ саугъэт­скульптурэхэу «Родина-мать зовет!», «Скорбящая мать», «Стоять насмерть», «Память поколений» зыфиIохэрэр, зэхэкъутэгъэ дэпкъхэр зэрагъэлъэгъу­гъэх. Дзэ щытхъум и Залэу ЕгъэшIэрэ машIор зыщыблэрэм щыIагъэх. ДзэкIолI къэрэгъулхэр зэрэзэблахъухэрэм еплъынхэу кIэлэцIыкIухэм амал яIагъ. Юнармейцэхэр музей-панорамэу «Сталинград зау» зыфиIорэм, сержантэу Павловым иунэ ащыIагъэх. Заом ыкIи IофшIэным яветеранхэм я Советэу къалэу Волгоград щызэхэщагъэм Iофтхьабзэу ригъэкIо­кIыгъэм тилIыкIо куп хэлэжьагъ, илъэс 98-рэ зыныбжьэу, Хэгъэгу зэошхом иветеранэу Александр Ереминым зэIу­кIэгъу дыриIагъ.
Патриотическэ пIуныгъэм, тарихъ кIэным икъэухъумэн, ныбжьыкIэхэм ар алъыгъэIэсыжьыгъэным мэхьанэшхо зэряIэм бэрэ тытегущыIэ. А пстэуми мэхьанэшхо яI. ЛIыгъэшхо зыщызэрахьэгъэ къэлэ-лIыхъужъым тызэрэщыIагъэм, ащ итарихъ нэIуасэ зызэрэфэтшIыгъэм тыкъыгъэбаигъэу, гукъэкIыжь дахэхэр къытфигъэнагъэу тадэжь къэдгъэзэ­жьыгъ.
Устэкъо Маргарит.