«ЧIыгум игъогухэмкIэ»
Адыгеим и Президентыгъэу, къэралыгъо, общественнэ IофышIэшхоу, шIушIакIоу, дышъэм икъычIэхынкIэ гъэхъэгъэшхохэр зышIыгъэ Шъэумэн Хьазрэт фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонэу «Дорогами земли» зыфиIорэр АР-м и Лъэпкъ музей къыщызэIуахыгъ. Хьазрэт Мэджыдэ ыкъор Iофтхьабзэм ихьэкIэ лъапIэу щытыгъ.
Къэгъэлъэгъоным икъызэIухын хэлэжьагъэх Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, УФ-м и Общественнэ палатэ хэтэу, Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакъ, УФ-м и Къэралыгъо Думэ идепутатэу Сергей Ереминыр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур, АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, Мыекъуапэрэ Тэхъутэмыкъое районымрэ яадминистрациехэм, АР-м инахьыжъхэм я Совет, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм», Красноярскэ унэ-лицеим, шIушIэ фондэу Шъэумэн Хьазрэт ыцIэ зыхьырэм япащэхэр.
Шъугу къэтэгъэкIыжьы 2002-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 2007-рэ илъэсым нэс Шъэумэн Хьазрэт Адыгеим и Президентэу зэрэщытыгъэр. Мыекъуапэ, Северо-Енисейскэ районым, къалэу Красноярскэ, Красноярскэ краим яцIыф гъэшIуагъ. Ленинград дэт горнэ институтыр къыухыгъ, доктор диссертациер къыгъэшъыпкъэжьыгъ. Я 60-рэ илъэсхэм яублэгъу Хабаровскэ краим Iоф щишIагъ, илъэс зэфэшъхьафхэм дышъэ къычIэзыхырэ артельхэу «Восходымрэ» «Союзымрэ» ятхьаматэ игодзагъ. 1969-рэ илъэсым Магадан хэкум ит артелэу «Союзым», нэужым 1980-рэ илъэсым Красноярскэ краим идышъэкъычIэх компаниеу «Полюсым» япащэ мэхъу.
Дэгъоу Iоф зэришIагъэм фэшI Шъэумэн Хьазрэт къэралыгъо тыныбэ къыфагъэшъошагъ. Ахэм ащыщ орденэу «Хэгъэгум ыпашъхэ гъэхъагъэу щыриIэхэм афэшI» зыфиIоу я II-рэ, я III-рэ, я IV-рэ шъуашэ зиIэхэр, орденэу «Щытхъум и Тамыгъ», медалэу «Адыгеим и Щытхъузехь» зыфиIохэрэр, Абхъазым иорденэу «Честь и слава» зыфиIоу а 1-рэ шъуашэ зиIэр ыкIи нэмыкIхэр.
«Мы цIыфым сыд фэдэрэ лэныкъокIи ищытхъу пIоныр къылэжьыгъэ шъыпкъэу щыт. Ащ ыгу цIыфхэм афызэIухыгъ, IэпыIэгъу аритыным ренэу фэхьазыр, шIушIэныр ылъ хэлъ пIоми хъущт. Хъызмэт зехьанымкIи, нэмыкI лъэныкъохэмкIи пэщэныгъэ зыщызэрихьэгъэ илъэсхэм Хьазрэт Мэджыдэ ыкъом хэгъэгуми, республикэми яхэхъоныгъэ иIахьышхо хишIыхьагъ. Псауныгъэ пытэ иIэнэу, игъашIэ кIыхьэ хъунэу сыфэлъаIо. ШIушIагъэу иIэм Тхьэм къыфырегъэгъэзэжь», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Шъэумэн Хьазрэт имылъкукIэ джырэ шапхъэхэм адиштэрэ медицинэ гупчэ – я 21-рэ лIэшIэгъум иклиникэ — Адыгеим зэрэщагъэпсыгъэр, кIэлэцIыкIу унэ-лицей Красноярскэ зэрэщашIыгъэр хэгъэунэфыкIыгъэн фае. 2002-рэ илъэсым псы къызыкIэогъэгъэ къуаджэу Хьатикъуае зыпкъ игъэуцожьыгъэнымкIэ IэпыIэгъушхо аритыгъ. Ащ ишIушIэ фонд имылъкукIэ гъэсэныгъэмкIэ, псауныгъэм икъэухъумэнкIэ, социальнэ лъэныкъомкIэ учреждениябэ ашIыгъ ыкIи агъэкIэжьыгъ, цIыфхэм шIушIэ IэпыIэгъу аратыгъ. Паркхэм, кIэлэцIыкIу унэхэм, инфраструктурэ псэуалъэхэм, медицинэм, культурэм, спортым алъэныкъо щагъэцэкIэщт проектхэм апае шIушIэ фондым имылъку къыхегъэкIы, чылысхэмрэ мэщытхэмрэ ягъэцэкIэжьынкIэ мылъку къетIупщы.
Пандемием илъэхъан Шъэумэн Хьазрэт ковиднэ госпиталыр Инэм щыгъэпсыгъэнымкIэ IэпыIэгъу афэхъугъ, республикэм имедицинэ учреждениехэм сомэ миллион 200-м ехъу къафитIупщыгъ. Пшызэ шъолъырми, Абхъазми ямедицинэ учреждениехэм ар IэпыIэгъу афэхъугъ. Мы мафэхэм Оренбург хэкум щыпсэухэу псыкъиуным зэрар зэрихыгъэхэм ащ ишIуагъэ арегъэкIы.
ТичIыпIэгъу цIэрыIоу Шъэумэн Хьазрэт жъоныгъуакIэм и 1-м ыныбжь илъэс 87-рэ зыщыхъурэм ехъулIэу къэгъэлъэгъоныр къызэрэзэIуахыгъэм мэхьанэшхо зэриIэр республикэм и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ. Адыгеим щыпсэухэрэм ацIэкIи, ежь ышъхьэкIи КъумпIыл Мурат ащ зэрэфэразэр риIуагъ.
Джащ фэдэу къэгъэлъэгъоныр къызэIуах зэхъум къэгущыIагъэх УФ-м и Общественнэ палатэ хэтэу, Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу МэщбэшIэ Исхьакърэ УФ-м и Къэралыгъо Думэ идепутатэу Сергей Ереминымрэ. Ахэм Урысыем иэкономикэ зиIахьышхо хэзышIыхьэгъэ, хэгъэгум ишъолъырыбэмэ шIушIэ IэпыIэгъу языгъэгъотыгъэ Шъэумэн Хьазрэт гущыIэ дэхабэ фаIуагъ.
Къэгъэлъэгъоным изэхэщэн хэлэжьэгъэ, ар зэзыгъэлъэгъугъэ пстэуми зэрафэразэр Шъэумэн Хьазрэт къыIуагъ.
«Сыкъызыщыхъугъэ лъэныкъоми, зэрэхэгъэгоуи, сичIыпIэгъухэми сишIуагъэ язгъэкIын зэрэслъэкIырэмкIэ насыпышIоу зысэлъытэжьы. Ащ кIуачIэ нахь къысхелъхьэ, чIыгум пкIэнчъэу сызэрэтемытыр зэхысегъашIэ. ЦIыфхэм сызэрэзэхашIыкIырэм осэшхо есэты. Адыгеири, Урысыери нахь зэтегъэпсыхьагъэ хъунхэу сыфай», — къыIуагъ Шъэумэн Хьазрэт.
Хъарзынэщ документхэр, письмэхэр, телеграммэхэр, Шъэумэн Хьазрэт ищыIэныгъэ епхыгъэ пкъыгъохэр мыщ щызэхэугъоягъэх. Джащ фэдэу дышъэр къызэрэчIахырэ шIыкIэр къызыщыгъэлъэгъогъэ макетми, сурэт зэфэшъхьафхэми, Олимпиадинскэ дышъэкъычIэхыпIэм къыщычIахыгъэми, тхылъэу «Хазрет Совмен. Дорогами земли» зыфиIорэм къыхэхыгъэ пычыгъохэр зытет стендми экспозициер нахь къагъэбаи. Къэгъэлъэгъоныр языгъэшIыгъэр шIушIэ фондэу Шъэумэн Хьазрэт ыцIэ зыхьырэр ары, ащ дэлэжьагъэхэр архитектурэ бюроу «Аrt StyIе» ыкIи компаниеу «Itео» зыфиIохэрэр ары.