Top.Mail.Ru

ЖъоныгъуакIэр сыд фэдэщта?

ГидрометеорологиемкIэ ыкIи тыкъэзыуцухьэрэ дунаим иуплъэкIункIэ Гупчэм ипащэу Александр Митровым тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, жъоныгъокIэ мазэр фэбэщт.

Хабзэ зэрэхъугъэу, жъоныгъуакIэм ом изытет зызэблехъу, къохьапIэм къикIырэ жьыбгъэр лъэшэу къепщэ. ТишъолъыркIэ илъэс къэс жъоныгъокIэ мафэхэр градус 28 — 30-м нэсэу фабэ мэхъух. 1981-рэ ыкIи 1999-рэ илъэсхэм Адыгеим чъыIэр градус 0 — 1-м нэсэу щыIагъ, анахь зыщычъыIа- гъэр 1945-рэ илъэсыр ары, градус 35-рэ агъэунэфыгъагъ.
ЖъоныгъуакIэм ощхыр сыдигъокIи нахь къебэкIы. 2001-рэ илъэсым тIогъогогъо шапхъэхэм ашIокIэу ощх Адыгеим къыщещхыгъэу агъэунэфыгъ, илъэс 50-м зэ ощхышхо къыщещхэу къыхэкIы. 1979-рэ илъэсым жъоныгъуакIэр огъугъ.
Гукъау нахь мышIэми, жъоныгъуакIэм бэрэ ошъу къехы, зэрар цIыфхэм къафехьы. НахьыбэрэмкIэ щэджэгъо ужым, сыхьатыр 12-м къыщегъэжьагъэу пчыхьэм 7-м нэс ар агъэунэфы.
Мы илъэсым ижъоныгъокIэ мазэ фабэу ыкIи шынэгъакIэ иIэу щытыщт. Температурэр гурытымкIэ шапхъэхэм ашIокIыщтэп, ощхэу къещхыщтыр шапхъэ­хэм афэдизыщт. Къушъхьэхэм ос цIынэ къатырилъхьан ылъэкIыщт. ЖъоныгъуакIэм шыблэр къебэкIыщт, джащ фэдэу ошъу къехыщт ыкIи жьыбгъэр лъэшэу къепщэщт.
Апэрэ мэфипшIыр. Чэщым градус 11 — 16 щы­Iэщт, чъыIэуи къыхэкIыщт, къушъхьэхэм чъыIэу градуси 2 ащыIэщт. Мафэм фабэр градус 18 — 23-м, джащ фэдэу градус 28-м кIахьэуи хъущт.
ЯтIонэрэ мэфипшIыр. Чэщым градуси 12 — 17 щыIэщт. Мафэм фабэр градус 20 — 30-м кIэхьащт.
Ящэнэрэ мэфипшIыр. Чэщым фабэр градус 13 — 18-м, мафэм градус 25 — 30-м анэсыщт.
Ощхыр бэрэ къыземыщхыкIэ, машIор къэхъуным ищынагъо щыIэщт. Псыхъохэм адэт псыр шапхъэу щыIэхэм ашIокIыщтэп. Къушъхьэхэм ателъ осыр къызщигъэжъурэ уахътэм ыкIи лъэшэу къызещхырэм, псыхъохэм адэт псыр къыдэкIоен ылъэкIыщт.
Мэкъумэщ культурэхэм якъэгъэкIынкIэ ом изытет гумэкIыгъо къыздихьыщтэп.
КIАРЭ Фатим.