Top.Mail.Ru

ЯшIэжь агъэлъэпIагъ

Image description

Чернобыль атомнэ электростанцием тхьамыкIагъо къызщыхъугъэр илъэс 38-рэ зэрэхъу­рэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэ чернобыльцэхэм ясаугъэт дэжь щыкIуагъ.

Ащ хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, къэралыгъо хэбзэ къулыкъухэм, общественнэ организацие­хэм ялIыкIохэр, депутатхэр, аварием къызыдихьыгъэ тхьамыкIагъохэм ядэ­гъэзыжьын хэлэжьагъэхэр, ахэм яIа­хьылхэр, къалэм иныбжьыкIэхэр, кIэлэ­еджакIохэр.
АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къарихыгъ. ХэмыкIокIэжьын лъэужэу тарихъым къыхэнэгъэ хъугъэшIагъэм илъэс 38-рэ зэрэтешIагъэр, а уахътэм къыкIоцI лIэужыбэ къызэрэхъугъэр, ау а лъэхъаным лIыхъужъныгъэу зэрахьагъэр цIыфхэм зэращымыгъупшэщтыр ащ къыхигъэщыгъ.
ЧАЭС-м къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом нэбгырэ миллион пчъагъэмэ зэрар арихыгъ. Ащ идэгъэзыжьын миллионыбэ хэлэжьагъ, Адыгеим икIыгъэ нэбгырэ 800 фэдизыр ахэм ащыщых. ЯщыIэныгъэ емыблэжьхэу ахэр ядернэ тхьамыкIагъом хэтыгъэх, гухэкI нахь мышIэми, ащыщыбэ къытхэтыжьэп. Ахэм яшIэжь егъашIэм тщыгъупшэщтэп. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIи, сэ сшъхьэкIи радиацием епхыгъэ тхьамыкIагъохэм ядэгъэзэжьын хэлэжьагъэхэм «тхьашъуегъэпсэу» ясэIо. Къэралыгъо хэбзэ къулыкъухэм ялIыкIохэм псаоу къэнэгъэ нэбгырэ пэпчъ зэпхыныгъэ дыряI, ищыкIэгъэ IэпыIэгъур рагъэгъотыным фэхьазырых, къыIуагъ Мырзэ Джанбэч.
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Комитет ипащэу, радиацием къыздихьыгъэ тхьамыкIагъохэм ядэгъэзэжьын хэлэжьагъэу Евгений Саловыр, Чернобыль къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом сэкъатныгъэ хэзыхыгъэхэм я Урысые об­щественнэ организацие и Адыгэ рес­публикэ къутамэ ипащэ игуадзэу Владимир Шарай зэхахьэм къыщыгущыIагъэх. Радиацием уебэныныр умылъэ­гъурэ пыим упэуцужьыным зэрэфэдэр, Черно­быль щыIагъэхэм лIыхъужъныгъэу зэрахьагъэр лIэуж пчъагъэхэм къызэрахэ­нэщтыр, ар егъэшIэрэ шIэжьэу цIыфхэм агу зэрилъыщтыр ыкIи псаоу къэнагъэ­хэм амалэу щыIэмкIэ республикэр IэпыIэгъу зэрафэхъущтыр къыхагъэщыгъ.


Илъэс къэс 1986-рэ илъэсым Чер­нобыль иатомнэ электростанцие къыщы­хъугъэ тхьамыкIагъор тихэгъэгу агу къы­щагъэкIыжьы. Электростанцием ия 4-рэ реактор къызэом, радиацие зы­хэлъ вещество тонн пчъагъэ километрэ мин заулэкIэ пэIудзыгъэ чIыпIэхэм алъы­Iэсыгъ, нэбгырэ миллион пчъагъэ радиацием хэфагъ. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим, экономикэм зэрарышхо ащ къафихьыгъ, нэбгырабэм ящыIэныгъэ зэрихъокIыгъ, къэралыгъом итарихъ хэмыкIокIэжьын лъэужэу къыхэнагъ.
Чернобыль иатом машIо пэуцужьыгъэхэу, зидунай зыхъо­жьыгъэхэм яшIэжь агъэлъапIэзэ, къэзэрэугъоигъэхэр зы такъикърэ афэшъы­гъуагъэх, саугъэтым къэгъагъэхэр тыралъхьагъэх.
Iэшъынэ Сусан.