Top.Mail.Ru

«ЦIыфхэм сишIуагъэ язгъэкIыным гухахъо хэсэгъуатэ»

Image description

Бэрзэдж Асет къалэу Мыекъуапэ инароднэ депутатхэм я Совет хэт, НыбжьыкIэ парламентэу АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм щызэхащагъэм социальнэ политикэмкIэ, унагъом иIофхэмкIэ ыкIи псауныгъэм икъэухъумэнкIэ икомитет ипащ.

Джащ фэдэу ар «Единэ Россием и НыбжьыкIэ Гвардие» и Адыгэ шъолъыр къутамэ ипащ, федеральнэ орган шъхьа­Iэм и Координационнэ совет хэт, мы политическэ партием иобщественнэ штабэу АР-м щыIэм ипащэ игуадз. Джырэблагъи ар УФ-м и Къэралыгъо Думэ и НыбжьыкIэ парламент социальнэ политикэмкIэ ыкIи псауныгъэм икъэухъумэнкIэ и Комитет итхьаматэ игуадзэу агъэнэфагъ.
Асет Адыгеим икъэлэ шъхьаIэ къыщыхъугъ, щапIугъ, гурыт еджапIэм ыуж Адыгэ къэралыгъо университетым экономикэмкIэ ифакультет къыухыгъ. Уры­сыем ипарламентаризмэ и Мафэ ипэгъокIэу депутат ныбжьыкIэм гущыIэгъу тыфэхъугъ.
Асет, укъызэрыхъухьэгъэ унагъом нэIуасэ тыфэшI.
— Сэ сабыибэ зэрыс унагъо сыщапIугъ, зы шыпхъу ыкIи шы сиIэх. Сятэ Бэрзэдж Муратэ игъашIэ псэолIэшIыным ритыгъ, «УФ-м ипсэолъэшI ГъэшIуагъ», «АР-м изаслуженнэ псэолъэшI» зыфаIорэ щытхъуцIэхэр къызфагъэшъоша­гъэхэм ащыщ. Мыекъуапэ дэт унэ зэфэшъхьафыбэм, гущыIэм пае, АР-м и Правительствэ зычIэтыр, Лъэпкъ музеир, ипподромыр, Къэралыгъо филармониер, АКъУ-м физкультурэмрэ спортымрэкIэ иинститут испортзал, нэмыкIыбэми яшIын хэлэжьагъ. Сянэ Сарыет къуаджэу Хьакурынэхьаблэ къыщыхъугъ, инженер-технолог сэнэхьатыр зэригъэгъотыгъэу хьаджыгъэм хэшIыкIыгъэ гъомылапхъэхэр къыдэзыгъэкIыхэрэ комбинатэу Мыекъуапэ дэтыгъэм илъэсыбэрэ щылэжьагъ.
Политикэр Iоф псынкIэп, «чIычIэгъ псыкIуапIэу» иIэр бэ. Сыда ащ ухэзыхьагъэр?
— СыдигъокIи гъэсэкIо шъхьаIэу сиIагъэхэр сятэжъхэу Бэрзэдж Хьатэ­жъыкъорэ Нухьэрэ. Ахэр яни яти ямыIэу къэтэджыгъэх, янэжъ зыпIугъэхэр, арышъ, лъэшэу зэрэIыгъыгъэх, ныжъым щысэу къаригъэлъэгъугъэм тетэу пхъо­рэлъф-къорэлъфхэм япIун-лэжьын яIахь мымакIэу халъхьэщтыгъ. Бэрэ тиуна­гъохэмкIэ тызэрэугъоищтыгъ, тызэхэсыщтыгъ, сятэжъхэм ящыIэныгъэ гъогу щыщ пычыгъохэр къытфаIуатэу къы­хэкIыщтыгъ. Сятэжъ Хьатэжъыкъо автотранспортнэ трестым игъашIэм Iу­тыгъ пIоми хъущт, ащ иинженер шъхьаIэ­щтыгъ. Ащ ыш Нухьэ Хэгъэгу зэошхом иветераныгъ, ыныбжь илъэс 18 джыри мыхъугъэу кIэлъэIуи заригъэщэгъагъ. Зэо ужым тарихъымкIэ кIэлэегъэджэ къызэрыкIом щыригъажьи Адыгэ автоном хэкум и Апэрэ секретарь IэнатIэм нэсыгъагъ.
Ахэм къаIуатэхэрэм сакIэдэIукIызэ, сэри политикэм зыщысыушэтынэу сыгу исыубытэгъагъ. Сигупсэхэми сигухэлъхэр сIэкIауIэягъэхэп, къыскъоуцуагъэх. Ащ нахьыбэу кIуачIэ къысхилъхьагъ.
Удепутатыныр сыда оркIэ?
— Депутат ухъуныр псынкIэп. Хэдза­кIохэм агу пщэфышъун, цыхьэ къызфябгъэшIышъун, уахэхьан, уахэтын, ящыIакIэ зыфэдэм, зыгъэгумэкIыхэрэм, игъо алъэгъухэрэм защыбгъэгъозэн фае. ХэдзынхэмкIэ кампанием узщыхэлэ­жьэрэ уахътэм а цыхьэшIыным «ылъапсэ огъэчъы», ау ар къэбгъэшъыпкъэжьын фае. Ащ укъыпкъырыкIызэ уапэкIэ пшIэщтыр огъэнафэ. ЕтIанэ узэдеIэжьзэ цIыфхэм ящыIакIэ нахьышIу зэрэхъу­щтым, гумэкIыгъоу яIэхэр зэрэдэбгъэзыжьыщтхэм уадэлажьэ.
ЦIыфэу о къыоуалIэхэрэр сыда анахьэу зыгъэгумэкIыхэрэр?
— ЗэкIэри зэфэшъхьаф. Юридическэ IэпыIэгъу зищыкIагъэ къахэкIы, псэупIэ-коммунальнэ фэIо-фашIэхэр зыгъэ­цакIэхэрэм яIофшIэн фэгъэхьыгъэ тхьа­усыхэ тхылъхэр къытахьылIэуи мэхъу. ГущыIэм пае, пандемием илъэ­хъан гуфакIохэр адедгъэIэнхэу къыкIэлъэIущтыгъэх. ХэдзыпIэ коеу узщыха­дзыгъэм цIыфхэм уащыIукIэми Iофыгъо зэфэшъхьафыбэ къычIэщы.
ЗэкIэми уадеIэшъуа?
— Зыкъытфэзгъазэхэрэм ягумэкIыгъохэм зэкIэми, хэзыгъэ имыIэу, тахэплъэ, татегущыIэ, хэкIыпIэ афэхъущтхэм тызэдягупшысэ, ищыкIагъэмэ, министерствэу е къулыкъоу Iофым фэгъэзагъэм лъытэгъэIэсы. Амалэу тиIэмкIэ зыпари IэпыIэгъунчъэу къэдгъанэрэп.
Джырэблагъэ Къэралыгъо Думэм и НыбжьыкIэ парламент социальнэ политикэмкIэ ыкIи псауныгъэм икъэухъу­мэнкIэ и Комитет итхьаматэ игуадзэу уагъэнэфагъ…
— СэркIэ ар мэхьанэшхо зиIэ Iофэу щыт, пшъэдэкIыжьышхо зыпылъ пшъэ­рылъэу сэлъытэ. ШIуагъэ къытэу сиIоф­шIэгъоу ащ хэтхэм садэлэжьэнэу сыхьазыр.
Депутат Iофым нэмыкIхэми уапылъ. Зыгъэпсэфыгъо уахътэ а зэпстэумэ ахэбгъуа­тэмэ, сыдэущтэу ар бгъа­-кIора?
— СицIыкIугъом къыщыублагъэу тхылъ седжэныр сикIас. Унагъоу сыкъы­зэрыхъухьагъэм тхылъыбэ иIагъ. Ахэм къахэсхызэ сыхьат пчъагъэрэ тхылъхэм сапэсэу хъущтыгъ. Джыри ар хэсынагъэп. СурэтшIынри нахьыпэкIэ сикIасэщтыгъ, ау джы ащ пае уахътэ къыхэзгъэкIыжьышъурэп. ЗекIоныри сикIас. Урысыем чIыпIэ дэхабэу иIэр зэкIэ зэзгъэлъэгъуным сыкIэхъопсы. Зыгорэхэми сащыIагъ. IофшIэным уигъэ­пшъыгъэу, чIыпIэу уздэщыIэр зэблэпхъу пшIоигъоу мэхъу. Джащыгъум къалэм сыдэкIышъ, тичIыопс идэхагъэ сыгу къыдесэгъэщае. Ащ кIуачIэ къысхелъхьажьы.
Асет, депутат Iофыр лъыбгъэкIотэн гухэлъ уиIа?
— Ары. СиIофшIэн шIу сэлъэгъу. ЦIыфхэм сишIуагъэ язгъэкIыным гухахъо хэсэгъуатэ, сапэкIи а Iофыр лъызгъэ­кIотэным сыфегъэчэфы.
Урысыем ипарламентаризмэ и Мафэ уиIофшIэгъухэм сыда къяпIощтыр?
— СиIофшIэгъухэм зафэзгъазэзэ къасIомэ сшIоигъу: цIыфыгъэ пхэлъэу уипшъэрылъхэр бгъэцэкIэнхэр пстэумэ анахь шъхьаI. Джащыгъум умышIэшъун щыIэп.
ДэгущыIагъэр
ХЪУТ Нэфсэт.