Адыгеим имэшIогъэкIосэ-къэгъэнэжьэкIо къулыкъу кIэлэ ныбжьыкIабэ хэт хъугъэ. Лыгъэр зыфэдэм, ащ игъэкIосэжьын ахэр фагъасэх. А сэнэхьатым зимурадхэр езыпхыхэрэм гушхо яI, лIыгъэ ахэлъ.

НахьыбэмкIэ цIыфым ымышIэрэ горэ зилъэгъукIэ, пыеу къыщэхъу. Мыщ цIыфым щынагъо къыфехьы. Арэу щытми, мыщынэу «машIом жабзэ къыдигъотыгъ», ащ текIон елъэкIы хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ мэшIогъэкIосэ къулыкъум ипрапорщикэу, мэшIогъэкIосэ-къэгъэнэжьэкIо частым ия 2-рэ отделение ипащэу Дэхъужь Рэмэзан.
Рэмэзан къуаджэу Пщычэу къыщыхъугъ, Хьатыгъу­жъыкъое еджапIэр къызеухым, Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым чIэхьагъ ыкIи ащ щызэригъэгъотыгъэ сэнэхьатымкIэ Iоф ышIэнэу 2011-рэ илъэсым Адыгеим имэшIогъэкIосэ-къэгъэнэжьын къулыкъу хэхьагъ.
— МашIор щынагъо, ау сэ сигъащтэрэп, ары па­кIошъ, ащ сытекIон зэрэслъэкIырэм гухахъо хэсэгъуатэ. Зыгорэм ищыIэныгъэ къызэрэбгъэнэжьырэм уимыгъэ­гушхомэ, ущымылажьэмэ нахьышIу. Укъэщтэнэу уахътэ уиIэрэп, ащ уегупшысэрэп. АпэрэмкIэ, сиIофшIэн зэрэзгъэцэкIэн фаер ары анахь мэхьанэ зиIэр. ЕтIанэ шIуагъэ къызэрэпхьырэр пшIэ зыхъукIэ, ары пакIошъ, зыгорэм ищыIэныгъэ къэбгъэнэжьыгъэ зыхъукIэ — джары къыкIэлъыкIорэ Iоф шъхьаIэр. СицIыкIугъом сызкIэхъопсыщтыгъэ сэнэхьатым непэ сырыгушхоу сырэлажьэ, — къеIуатэ Дэхъужь Рэмэзан.
ТхьамыкIагъом лъапсэ фэхъурэр зэфэшъхьаф. Ахэм зыкIэ ащыщ унэхэр зэрагъэплъырэ хьакухэр ашIыхэ зыхъукIэ, машIом зыкъымыштэнымкIэ шапхъэхэр зэраукъохэрэр.
МэшIогъэкIосэ-къэгъэнэжьэкIо частым ипащэу Антон Тряпичниковым къыIуагъ:
— МашIор цIыфым ищыкIэгъэ дэдэми, уфэмысакъы­мэ, зэрар ин къыуихын ылъэкIыщт. МашIор къызэкIэнэным лъапсэ фэхъурэр ащ зэрэфэмысакъыхэрэр ары. Нахьыбэмэ шапхъэхэр зэрамыгъэцакIэхэрэр Iофыгъошхоу щыт. Гузэжъогъу одыджыным къызытеохэкIэ, къулыкъум щылажьэхэрэм зы такъикъкIэ загъэхьазырышъ, машIо зыкIэнагъэр псынкIэу агъэкIосэжьынэу макIох. Дэхъужь Рэмэзан фэдэ кIэлэ чанхэр мэшIогъэкIосэ-къэгъэнэжьын къулыкъум хэтхэмэ, неущырэ мафэм гур фэпсэфы.
— МэшIожь гъозыр щынагъомэ зэу ащыщ. МашIом ыпкъ къикIэу зидунай зыхъожьыхэрэм азыныкъо нахьыбэр ары зытхьалэрэр. Ащ шъо иIэп, цIыфым къышIэрэп. IугъоищыпIэр зэфэзышIырэ гъучIыр зырагъачъэкIэ, мэшIожь гъозыр унэм иты мэхъу. МашIом нахьыбэу зыкъызыщиштэрэр унэхэр ары. Джащ пае электро­пкъыгъохэм, унэхэр зэрагъэплъыхэрэм, зэрагъэнэфы­хэрэм язытет цIыфхэм ауплъэкIузэ ашIын фае. Къызы­кIэнэн ылъэкIыщт пкъыгъохэм: мебелым, шъхьаныгъуп­чъэ Iухъохэм ыкIи нэмыкIхэм апэблагъэу ахэр бгъэуцухэ хъущтэп. А зы уахътэм электропкъыгъуабэ зэдыпы­шъумыгъан, тхьамыкIагъом нахь щыухъумагъэ шъухъущт. Тэрэзыджэ зекIуакIэр машIом къызэрэшъуфимыгъэгъущтыр зыщышъумыгъэгъупш, — къеIуатэ Рэмэзан.
АР-м ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ икъулыкъу иветеранхэм я Совет ипащэу Константин Дудаль зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, «МэшIогъэкIосэ-къэгъэнэжьэкIо къулыкъум зэтегъэпсыхьэгъэ техникэ иIэ хъугъэ. Уахътэм диштэрэ Iэмэ-псымэхэр Iэрыфэгъоу агъэфедэ. Къулыкъум щылажьэхэрэр, сыд фэдэ машIо агъэкIосэжьыгъэми, фыкъуагъэ ямыIэу къэкIожьынхэр зэкIэми анахь мэхьанэ зиIэ шапхъ».
МашIом зыкъимыштэным лъыплъэрэ къулыкъум джыри зэ шъугу къегъэкIыжьы шапхъэхэр шъумыу­къонхэу, пIэм шъухэлъэу тутын шъуемышъонэу, шъуи­псауныгъи, шъуищыIэныгъи чIыпIэ къин ишъумыгъэуцонэу. ЗыгорэкIэ машIом зыкъиштагъэу шъузырихьылIэкIэ, ащ лъыпытэу телефонэу 01-мкIэ мэшIогъэкIосэ къулыкъум шъутеу. IэпыIэгъур къэсыфэ цIыфхэм ягъэкощынкIэ ыкIи машIом игъэкIосэжьынкIэ шъуфэлъэкIыщтыр зэкIэ шъушIэ.
МашIом зыкъимыштэнымкIэ шапхъэхэр къыдилъы­тэнхэр хэти ипшъэрылъ. Шъо шъушъхьи, къышъупэблагъэхэми ящыIэныгъэ къырыкIощтыр бэкIэ къызэрэшъо­лъытыгъэр зыщышъумыгъэгъупш.
Лъэпшъыкъо Фатим.