Къалэм изекIо лъэгъуакI
Лъэс зекIо лъэгъуакIэм иIофшIэн Мыекъуапэ щиублагъ. Ащ зэреджагъэхэр «Прогулка с городским головой». Сыда ар адырэмэ зэратекIырэр?
Хъурэ-шIэрэм театральнэ шъуашэ иIэу зекIор ащ хэтым фэд, деккорациехэр къалэм итарихъ унэхэр ары. Герой шъхьаIэу, Мыекъуапэ иапэрэ пащэу Дмитрий Зинковецкэм игъусэхэу зекIохэр лъагъом рэкIох. Мыекъуапэ итарихъ гупчэ ар щэкIо, Лениным ыцIэ зыхьырэ гупчэм къыщырегъажьэшъ къэлэ бэдзэрыр зыдэщытыгъэ чIыпIэр къеухьэ, Садовэм, Соборнэм, Поповскэм, Александровскэм ацIэ зыхьыщтыгъэ урамхэм апхырэкIы. Непэ ахэр урамхэу Краснооктябрьскэр, Первомайскэр, Гагариныр ыкIи Советскэр. ЗекIохэр тхьакIумIулъхэмкIэ къэбарым едэIух. Рольхэм амакъэ кIэзылъхьагъэхэр «Театр у трех дорог» зыфиIорэм иартистых, мэкъамэр зытхыгъэр композиторэу, Урысыем изаслуженнэ артистэу, проектэу «Шварц иун» зыфиIорэм дэлажьэу Андрей Семеновыр ары.
— Мыекъуапэ 1911-рэ илъэсым зыфэдагъэр алъэгъунэу зекIохэм амал ятэты. А лъэхъаным ныбжь ыкIи зэшIокI зэфэшъхьаф зиIэу къалэм дэсыгъэхэм нэIуасэ афэтэшIых, щыIакIэу дэлъыгъэм, къэлэ пащэр зыгъэгумэкIыщтыгъэхэм ащэтэгъэгъуазэх. Лъагъом ылъапсэр къалэм ипащэщтыгъэу Дмитрий Зинковецкэм ищыIэныгъэ къыхэхыгъэ хъугъэ-шIэгъэ шъыпкъ. Ар пчэдыжь къэс къэлэ врачым игъусэу урамхэм атехьэщтыгъ ыкIи щэпIэ чIыпIэхэм ясанитар зытет ыуплъэкIущтыгъ. ЦIыф ебгагъ, ау уигумэкIыгъо епхьылIэщтмэ зигъэбылъыщтыгъэп. Зыкъыфэзыгъазэрэм, изэшIокI емылъытыгъэу, ишIуагъэ ригъэкIыщтыгъ, — тыщигъэгъозагъ проектэу «Шварц и Ун» зыфиIорэм ипащэу Надежда Суховая.
Лъагъом зигугъу къыщашIырэ цIыфхэм ацIэхэр, хъугъэ-шIагъэхэр щыIэгъэ шъыпкъэх. Къэбархэмрэ персонажхэмрэ революцием ыпэкIэ къыхаутыгъэ гъэзетхэм, Евгений Шварц итхыгъэхэм къахэхыгъэх. Ащ исабыигъо ыкIи иныбжьыкIэгъу Мыекъуапэ щыкIуагъ. ЗекIо лъэгъуакIэм лъэтегъэуцо иIэгъах.
— Мыщ фэдэу артистхэм амакъэхэр кIэлъхьэу, зыкъашIызэ тхьакIумIулъхэмкIэ экскурсием сызэрэхэлажьэрэр апэр. КъасIомэ сшIоигъор ямышIыкI. Къэлэ пащэм къыкIухьэзэ цIыфхэм адэгущыIэрэм фэд. ГущыIэм пае, Альтшулер иуц щапIэщтыгъэу непэ республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэр» зыщылажьэрэм тыкъэсыгъэу, аптекэр зиер къычIэкIыгъэу зыгорэ къеIо. Ар плъэгъурэп, ау зэхэохых ыкIи а лъэхъан чыжьэм ухещэ. Пстэури сыгу рихьыгъ. Мыекъуапэ иблэкIыгъэ пшIэнымкIэ шъхьапэ, — къыддэгощагъ экскурсием хэлэжьагъэу, Мыекъуапэ инароднэ депутатхэм я Совет итхьаматэу Джарымэкъо Азмэт.
Лъагъом игъэпсын зигукъэкIыр «Шварц и Ун» зыфиIорэ проектым иволонтерэу Ирина Константиновар ары. «Майкопцы: возвращенные имена» зыфиIорэ Iофтхьабзэм ар къыдыхэлъытагъ, граждан обществэм хахъо ышIыным тегъэпсыхьэгъэ республикэ грантым ишIуагъэкIэ гъэцэкIагъэ. Зичэзыу экскурсиехэр жъоныгъуакIэм рахъухьэх. ЗэхэщакIохэм тызэрэщагъэгъозагъэмкIэ, ыпкIэ хэмылъэу 4-р рекIокIыщт.
Анцокъо Ирин.