Гум жабзэ къыдигъотыгъ
Гу-лъынтфэ зэхэтыр ежьыркIэ тхылъ зэIухыгъэм фэд. Аужырэ илъэс 30-у кардиологэу зылажьэрэм къыкIоцI ПIапIэ ФатимэкIэ цIыфыгум шъэф хэлъыжьэп.
Ащ «зызэришIырэм» елъытыгъэу зыгъэгумэкIырэмрэ идагъомрэ егъэунэфы, Iэзэгъу къыфегъоты. Ащ иIофшIакIэ дэгъоу щыгъуазэх Мыекъуапэ икъэлэ IэзапIэу N 1-м еолIэрэ сымаджэхэр. 2013-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу ПIапIэ Фатимэ ащ кардиологэу Iоф щешIэ. Тхьамафэм мэфитфэ цIыфхэм «ягууз» рахьылIэ. Ащ дэжьым Фатимэ пшъэдэкIыжьэу ыхьырэр икъоу къыгурэIо: егъэлыягъэ хэмылъэу сымаджэм ищыIэныгъэ ащ ыIэ илъ, сыда пIомэ ыужкIэ уз хьылъэ къызхэкIын ылъэкIыщт нэшанэхэр нэплъэгъунчъэу къыгъанэхэ хъущтэп.
— Сыгу рехьы къэгъэлъэгъон дэйхэр иIэу къысфэкIогъэ сымаджэм, ежьыррэ сэрырэ тиамалхэмкIэ, Iэзэгъоу фыхэсхыгъэм ишIуагъэкIэ изытет нахьышIу зыхъукIэ. ИлъыдэкIуае иныгъэу, лъым икъэгъэлъэгъонхэр мыдэгъу дэдагъэхэу зыпкъ зиуцожьхэкIэ лъэшэу сегъэгушIо. Ары сиIофшIэн гухахъо хэсэзыгъэгъуатэрэр — пшIэрэм ишIуагъэ нэрылъэгъу зыхъукIэ ары, — къыддэгощагъ врачыр.
Медицинэм ищыIэныгъэ зэрэрипхыщтымкIэ Фатимэ сыдигъуи шIошъхъуныгъэ ин фыриIагъ. АщкIэ тыжъэу Кощхьаблэ терапевтэу Iоф щызышIагъэмрэ ныжъэу фельдшерэу щылажьэщтыгъэмрэ щысэшIу фэхъугъэх.
— КъэсэшIэжьы, сыцIыкIоу сянэжъ дэжь IэзапIэм сызыкIокIэ, къащ плъыжьыр зытет Iалъмэкъ цIыкIур зышIохаслъэщтыгъ. СшIэрэп ар къызхэкIыщтыгъэри, ау ащ дэжьми врач сызэрэхъущтыр сшIэсщтыгъэ. А гухэлъыр сIэкIэзыгъэп, — еIо ащ.
Къэбэртэе-Бэлъкъар Республикэм и Къэралыгъо университет имедицинэ факультет Фатимэ къыухыгъ. Ащ ыуж илъэситIу ординатурэр Москва дэт Урысые академиеу апшъэрэ еджэпIэ уж гъэсэныгъэр кардиологиемкIэ щызэригъэгъотыгъ. Ау ащ къыщымыуцоу еджэныр лъигъэкIотагъ. МедицинэмкIэ Урысые лъэпкъ ушэтын университетэу Н. И. Пироговым ыцIэ зыхьырэм иаспирантурэ чIэхьажьыгъ, медицинэ шIэныгъэхэмкIэ кандидат хъунымкIэ IофшIагъэр къыщигъэшъыпкъэжьыгъ. Ащ ыуж пэшIорыгъэшъ медицинэмкIэ Урысые гупчэм, джащ фэдэу медицинэмкIэ шIэныгъэ зэхъожьын гупчэу Китай икъалэу Пекин щагъэпсыгъэм илъэсихрэ ащылэжьагъ. Ащ ыуж Фатимэ зыщыщ Адыгеим къыгъэзэжьыгъ, АР-м псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ и Министерствэ IэзэнымкIэ иотдел Iоф щишIагъ. Аужырэ илъэс 11-м къэлэ IэзапIэм икардиолог. ПстэумкIи Фатимэ ищыIэныгъэ щыщ илъэс 30-р гу-лъынтфэ зэхэтым фигъэхьыгъ.
АМ: Сыда кардиологиер къызкIыхэпхыгъэр?
— Джыри университетым сыщеджэзэ сшIогъэшIэгъоныгъ, электрокардиограммэр зытырахыкIэ къыдэкIырэ сурэтым сыдэущтэу гум иIофшIакIэ къыгъэлъагъора, ащкIэ сыдэущтэу илажьэр къэплъэгъущта? Джары апэу гум сыдихьыхэу къызщежьагъэр. ЕтIанэ, университетым кIэлэегъэджэ дэгъу щытиIагъ. Ащ IупкIэу къыдгуригъаIощтыгъ гуузыр анахь макIэм къыщежьэгъэжьагъэу хахъозэ ины зэрэхъурэр, инфарктым, операцием къызэрэфакIорэр. Ащ сызедэIукIэ сымаджэр къэсыухъумэнэу сыфае сыхъущтыгъ, анахь Iаем нэмысыным фэшI ышIэн фаер гурызгъэIоным сыкIэхъопсыщтыгъ. Джары къызщежьагъэр сикардиологие ыкIи сырыраз, — еIо Фатимэ.
Медицинэр псынкIэу зызыхъожьырэ лъэныкъохэм непэ ащыщ. IэзэнымкIэ шIыкIакIэхэр, уцхэр, узхэм якъыхэгъэщынкIэ амалыкIэхэр ренэу къыхэхьэх. Ахэм адакIоу врачми ишIэныгъэхэм ахигъэхъон фае. Ар къызгурыIорэ IофышIэхэм ПIапIэ Фатимэ ащыщ. Ренэу еджэным ыуж ит, зэригъэгъотырэ шIэныгъэхэр егъэфедэх. Непэ IэзапIэр ищыкIэгъэ ушэтын псэуалъэхэмкIэ зэрэзэтегъэпсыхьагъэри ащкIэ амалышIу мэхъу.
— ШIыкIакIэу медицинэм къыхахьэхэрэм уишIэныгъэ адиштэжьын фаеу непэ щыIэныгъэм чIыпIэ тырегъэуцо. НэмыкIэу сыдэущтэу Iоф пшIэщта? ТапэкIэ къыхэбгъэщын умылъэкIыщтыгъабэр, джы лъэгъугъошIу. Ащ ишIуагъэкIэ лIэныгъэр нахь макIэ хъугъэ. Зэхэшъохыба операциехэр зэрашIыхэрэр, цIыфыр абзэжьырэп, лъынтфэмкIэ хэхьэх, ищыкIагъэр хагъэуцо. Ау ащ дакIоу сымаджэхэрэри нахьыбэ хъугъэх, анахьэу ныбжьыкIэхэр. Ащ иушъхьагъу шъхьаIэр шхын тэрэз зэрамыгъэфедэрэр ары. Непэ тучанхэм ателъхэм зэкIэм псэушъхьэ шэр бэу ахэлъ. Ар атеросклерозым икъежьапIэ мэхъу, нахьыбэу ахэр пшыхэ къэс ар нахь ин мэхъу. Ащ изэфэхьысыжьыр гу-лъынтфэ зэхэтым иуз, — къыхегъэщы врач IэпэIасэм.
Фатимэ а пстэур сымаджэмэ ариIорэ къодыеп, ежь ышъхьэкIи егъэцакIэ. Лъэсэу къыкIухьаныр ыгу рехьы, спортыр ищыIэныгъэ щыщ. Джащ фэдэу Пекин къыщыздырихыгъэ китаибзэм изэгъэшIэн лъегъэкIуатэ. Ииероглифхэм ятхын гухахъо хегъуатэ.
Анцокъо Ирин.