Top.Mail.Ru

Адыгэ унагъом ишэн-хабзэхэр

Image description

«ИжъыкIэ къыщегъэжьагъэу адыгэ унагъом илъ шэн-хабзэхэр» зыфиIорэ Iофтхьабзэр Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ щыкIуагъ.

Мыекъопэ лицееу N 8-м икIэлэеджакIохэр, Мыекъопэ индустриальнэ колледжым исту­дентхэр, тхылъеджапIэм иIофышIэхэр ащ хэлэжьагъэх.
Iофтхьабзэм пшъэрылъ шъхьа­Iэу иIэр къыткIэхъухьэрэ лIэ­ужхэр лъэпкъ шэн-зэхэтыкIэхэм адэмыххэу, унагъом уасэ икъоу фашIынэу, нахьыжъхэм шъхьэкIафэ афашIынэу гъэсэгъэнхэр ары.
Зэхахьэр къызэIуихыгъ ­Лъэпкъ тхылъеджапIэм иIофышIэу Кучмэз Аминэт.
2024-р унагъом и Илъэсэу Урысыем и Президентэу Владимир Путиным ыгъэнэфагъ. Ащ фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэхэр титхылъеджапIэ щыкIощтых, хигъэунэфыкIыгъ Аминэт. Хабзэм рымыгъозэрэ лъэпкъ щыIэп, ар унагъом къыщежьэ. Унагъор анахь къытпэблэгъэ, щысэ зытетхырэ, гуфэбэныгъэ зыпэдгъохырэ, шIумрэ дэха­гъэмрэ къадэхъунэу тызыфэе цIыфхэр зэрысыр ары. Адыгагъэм тетэу упсэумэ, унагъом нэхъой ыкIи намыс илъыщт. Ар зэкIэмэ апшъ, унагъом ­ылъапс.
Адыгэ хабзэм тетэу ны-тыхэм сабыир апIун зэрэфаер, цIыфыгъэ ахэлъэу псэунхэу зэрэщытыр Кучмэз Аминэт къафиIо­тагъ. Лъэпкъ хэбзэ-бзыпхъэхэм адэмыхырэ цIыфыр пхэнджэу зэрэземыкIощтыр хигъэунэфыкIыгъ.


Лъэпкъ тхылъеджапIэм иIофышIэу Теуцожь Бэллэ къэгъэ­лъэгъонэу къагъэхьазырыгъэм зэхахьэм къекIолIагъэхэр нэ­Iуа­сэ фишIыгъэх. Тхылъхэр адыгэ шэн-хабзэм, унагъом афэгъэхьыгъэх.
Ащ къыкIэлъыкIоу филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Агъыржьанэкъо Симхъан къыгъэхьазырыгъэ «Кушъэхапхэм» къекIолIагъэхэм нэIуасэ зыфашIыгъ. Кушъэм шIуагъэу пы­лъыр ащ къыIотагъ. Унагъом къихъухьэрэ сабыир мыщ хап­пхэмэ, зэрэгупсэфыщтыр къы­хигъэщыгъ.
ДжэгукIэ гъэшIэгъонхэу «Цэл­дао», «Къаштэ уибэщ!», «ТIы бзаджэр» зыфиIохэрэм къе­кIолIэгъэ кIалэхэр ягуапэу хэлэжьагъэх. Пшъэшъэ ныбжьыкIэхэм афэгъэхьыгъэ джэгукIэу «Iудэнэ тещыхьэр» рагъэкIо­кIыгъ.
Зэхахьэм хэлэжьэгъэ лицеим кIэлэеджакIоу Элдэрэ Сабинэ къызэриIуагъэмкIэ, тинахьыжъхэм къытфыщанэгъэ шэн шIагъохэр мыкIодыжьынхэм ткIуа­чIи, тиакъыли, тишIэныгъи фэд­гъэIорышIэнхэ фае.


Унагъом ихабзэ цIыфэу исхэм яIэшIагъ, нахьыжъэу исмэ яакъылрэ ягупшысэрэ къа­кIэкIорэ гъэсэныгъэ шапхъ. «Уиунэ зыщыгъаси хасэ кIо» аIо адыгэмэ. ШъхьэкIэфэны-
гъэр, зэгурыIоныгъэр зыща­гъэлъэпIэрэ адыгэ унагъом тиныбжьыкIэмэ уасэ фашIы-
мэ лъэпкъыр зыщыгушхукIырэ унэгъо ныбжьыкIэхэр тиIэщтых.
Адыгагъэм унагъор егъэпытэ. Унагъор пытэмэ, къэралыгъори нахь лъэш зэрэхъущтым щэч хэлъэп. «Унагъо умыхъоу, чылэ ухъущтэп. Къуаджэ умыхъоу, хэгъэгу ухъущтэп».