АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат гъогухэр щынэгъон­чъэнхэмкIэ Адыгэ Респуб­ликэм и Комиссие изэхэсыгъо зэри­щагъ.

Къэралыгъо Советым — Хасэм и Тхьаматэу Влади­мир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, министрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур, федеральнэ учреждениеу «Федеральнэ автомобиль гъогухэмкIэ ГъэIорышIапIэу «Черноморье» зыфиIорэм ипащэу Виктор Вовк, «Автодорым» и Краснодар чIыпIэ Гъэ­IорышIапIэ ипащэ игуадзэу А­лексей Мос­калевыр, АР-м ипрокуратурэ, ихьыкумхэм, ихэбзэухъумэкIо къулы­къухэм, имуниципалитетхэм япащэхэр ащ хэлэжьагъэх.
2024-рэ илъэсым иапэрэ мэзищ рес­публикэм игъогухэм авариеу къатехъу­хьагъэм, гъогурыкIонымкIэ шапхъэхэр амыукъонхэмкIэ амалэу зэрахьэхэрэм зэхэсыгъом щатегущыIагъэх.
АР-м и МВД ГИБДД-мкIэ и ГъэIорышIапIэ къызэритыгъэмкIэ, республикэм игъогухэм тхьамыкIагъоу атехъухьэрэр нахь макIэ хъугъэ. Аужырэ мэзищым гъогухэм тхьамыкIэгъо 71-рэ атехъу­хьагъ, нэбгырэ 19 ахэм ахэкIодагъ, нэбгырэ 78-мэ шъобжхэр атещагъэ хъугъэ. АР-м и ГъэIорышIапIэ ипащэу Андрей Огурцовым зэхэсыгъом къызэрэщиIуагъэмкIэ, тхьамыкIагъо пэпчъ къызыхэкIыгъэр зэхафыгъ, гъогухэр нахь щынэгъончъэнхэмкIэ амалэу зэрахьащтхэр къыхахыгъэх. ГъогухэмкIэ ГъэIорышIапIэу «Черноморье» зыфиIорэм гъогу тамыгъэхэм ягъэуцункIэ пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр фашIыгъэх.
Ешъуагъэхэу транспортыр зезы­фэ­хэ­рэм зэралъырлъэхэрэр нахь агъэлъэшы­нэу, автомобиль гъогухэм апэблагъэу псэушъхьэхэр щамыгъэхъунхэу игъо афалъэгъугъ. Джащ фэдэу кIэлэцIыкIухэр шапхъэхэм адиштэу зэращэхэмэ ауплъэ­кIущт.
Гъэмэфэ зыгъэпсэфыгъор къызыщыблэгъэрэ лъэхъаным кIэлэцIыкIухэм самокатхэр зэрагъэфедэрэм гъунэ лъа­фыщт, гъогурыкIонымкIэ шапхъэхэр амыукъонхэм, кIэлэцIыкIухэр гъогухэм ащымыфыкъонхэм нахь лъэшэу анаIэ атырагъэтыщт. Адыгеим щыпсэурэ кIэлэцIыкIухэм гъэсэныгъэ тедзэ языгъэгъотырэ Гупчэм кIэлэцIыкIухэр гъогухэм ащымыфыкъонхэмкIэ Гупчэу «Лаборатория безопасности» зыфиIорэр щызэхащагъ, кружок 13-мэ Iоф ашIэ. АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу Евгений Лебедевыр кIэлэцIыкIу­хэм апае пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэу зэрахьэхэрэм къатегущыIагъ.
Муниципалитетхэм япащэхэм гъогурыкIонымкIэ шапхъэхэр ячIыпIэхэм зэращаукъохэрэм игугъу къашIыгъ. Адыгеим и ЛIышъхьэ псэупIэхэм япащэхэмрэ ГИБДД-м иIофышIэхэмрэ пшъэрылъ афишIыгъ гъогурыкIонымкIэ шапхъэхэр амыукъонхэм ашъхьэкIэ гъунэ лъафынэу, тхьамыкIагъоу гъогу­хэм къатехъухьэрэр къызыхэкIырэр зэрагъэ­шIэнэу, хабзэр зыукъохэрэм нахь пхъа­шэу адэзекIонхэу.
«ТхьамыкIагъохэм къызэракIичыгъэр пэшIорыгъэшъ амалхэр зэрэзэрахьагъэ­хэм япхыгъ. Гъогухэм ягъэцэкIэжьынкIэ, видеокамерэхэм ягъэуцункIэ бэ тшIа­гъэр. Ащ епхыгъэу гъогухэм нахь макIэу тхьамыкIагъохэр къатехъухьэхэ хъугъэ. ЦIыфхэм ящыIэныгъэрэ япсауныгъэрэ къэухъумэгъэнхэм нахь шъхьаIэ щыIэп», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
МашинэшхохэмкIэ хьылъэхэр гъэмафэрэ зэращэхэ зыхъукIэ, автомобиль гъогухэр зэщымыкъонхэм епхыгъэ Iоф­тхьабзэу зэрахьащтхэми зэхэсыгъом щатегущыIагъэх. «Адыгеяавтодорым» къызэритыгъэмкIэ, шъолъыр мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэмкIэ хьылъэхэр зэращэхэ зыхъукIэ, 2024-рэ илъэсым жъоныгъуакIэм и 15-м къыщегъэжьа­гъэу Iоныгъом и 30-м нэс фабэр градус 32-м зышъхьадэкIыкIэ транспортхэм язекIонкIэ шэпхъакIэхэр агъэфедэщтых. Джащ фэ­дэу хьылъэзещэхэр зыщащэчырэ автоматическэ пунктхэм ягъэпсыни лъагъэ­кIуатэ. НепэкIэ ащ фэдэ чIыпIи 4 Крас­ногвардейскэ, Мыекъопэ, Джэджэ рай­онхэм къащызфагъэфедэх. Мыгъэ автомобиль гъогухэу «Кощхьабл – Курга­нинск», «Яблоновскэр – Шапсыгъэ псыIыгъыпIэм идамб» зыфиIохэрэм адэжь ащ фэдэ щэчэлъитIу ащагъэ­псыщт.
Хьылъэхэм язещэнкIэ шапхъэхэр аукъонхэу водительхэр зэрэпыхьэхэрэм епхыгъэу уплъэкIун Iофтхьабзэу зэхащэхэрэр нахь агъэлъэшынэу, мэкъумэщ продукциер зезыщэхэрэм, чIычIэгъ байныгъэхэр къызыщычIахырэ чIыпIэхэр зиехэм зэIукIэгъухэр адызэхащэнхэу унашъо ашIыгъ. АР-м и ЛIышъхьэ ГИБДД-м, Къэралыгъо автодорнадзорым, МВД-м иследственнэ къулыкъухэм уплъэ­кIунхэр нахь пхъашэу зэхащэнхэу пшъэ­рылъ афишIыгъ.
«ТиIофшIэгъухэм пхъэшагъэ нахь къызхагъэфэнэу ясэIо. Машинэ хьылъэ­хэм гъогухэр зэрэзэщагъакъохэрэм къыхэкIэу мы аужырэ илъэсхэм гъогу­хэм язэтегъэпсыхьанкIэ гъэхъагъэу тшIыгъэ­хэм пкIэ ямыIэу хъущт, лъэпкъ проектымрэ инфраструктурнэ программэхэмрэ яшIуагъэкIэ дгъэпсын тлъэкIыгъэр зэщыкъоным ищынагъо щыI. Хьылъэхэр зезыщэхэу, чIычIэгъ байныгъэхэр къызыщычIахырэ чIыпIэхэр зиехэу хэбзэукъо­ныгъэхэр зышIыхэрэр пхъашэу жъугъэ­пщынэх лицензиехэр къаIышъухыным, чIэнагъэр рагъэкъу­жьыным анэсэу», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
ГъогурыкIонымкIэ шапхъэхэр зэраукъохэрэр къызэрэхагъэщырэ амалхэм ащыщых видеокамерэхэр. АР-м псэ­олъэ­шIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ, гъогу хъызмэтымкIэ иминистрэ игуадзэу Лафышъэ Рэмэзан къызэриIуа­гъэмкIэ, республикэм игъо­гухэм видеокамери 177-рэ ащагъэ­-уцугъ. Ахэм ащыщэу 16-р – мы илъэсым.
ГъэрекIо административнэ хэбзэукъо­ныгъэхэр зэрашIыгъэмкIэ унэшъо миллион 1,5-рэ фэдиз ашIыгъ, сомэ миллион 474,2-рэ бюджетым къихьагъ. 2024-рэ илъэсым иапэрэ мэзищ унэшъо мин 408-рэ зэхагъэуцуагъ, сомэ миллиони 152,9-рэ бюджетым рагъэхьагъ.
«Арена» зыфиIорэм иагропромышленнэ комплекс 30-мэ ягъэкIэжьын тегъэпсыхьэгъэ проектым АР-м и ЛIышъхьэ къыдыригъэштагъ ыкIи республикэм финансхэмкIэ и Министерствэ пшъэрылъ фишIыгъ ащ пае сомэ миллион 54-рэ къыхигъэкIынэу.
Унэгъо псэушъхьэхэм зи зэралъымыплъэрэм къыхэкIэу республикэм игъогухэм, анахьэу Мыекъопэ, Теуцожь районхэм, тхьамыкIэгъо пчъагъэ илъэс къэс къазэращыхъурэр зэхэсыгъом къы­щаIуагъ. КъумпIыл Мурат псэупIэхэм япащэхэм пшъэрылъ афишIыгъ гъогухэм къатехьэрэ псэушъхьэхэр зыщаIыгъыщтхэ чIыпIэ агъэпсынэу.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къулыкъухэм язэдэлэжьэныгъэ, Комиссием иунашъохэр зэрагъэцакIэрэм гъунэ лъыфыгъэным япхыгъэу пшъэрылъ заулэ афишIыгъ.