Лъэпкъ проектыкIэхэр
УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр Федеральнэ ЗэIукIэм фэгъэхьыгъэ Джэпсалъэм къызеджэм, джыри лъэпкъ проектыкIэхэм кIэщакIо афэхъугъэу къатегущыIагъ.
Ахэр тфы мэхъух: «Унагъор», «Урысыем иныбжьыкIэхэр», «ГъэшIэ кIыхьэ, гъэшIэ чан», «IофышIэхэр» ыкIи «Экономика данных».
«Унагъор»
Къэралыгъом ипащэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, кIэлэцIыкIу зэрыс унагъохэм псэукIэ амал дэгъухэр ятыгъэнхэм, сабыеу къэхъурэр, цIыфхэм гъашIэу яIэр нахьыбэ шIыгъэнхэм ар афытегъэпсыхьагъ. Ны-тыхэм ягукъэкIхэм къапкъырыкIхэзэ Iофтхьабзэу ащ къыдыхэлъытэгъэщтхэр агъэнэфагъэх.
УФ-м IофшIэнымкIэ ыкIи цIыфхэр социальнэу къэухъумэгъэнхэмкIэ и Министерствэ къызэритыгъэмкIэ, непэ сабый зэрыс унагъохэм IэпыIэгъоу къэралыгъом къаритырэр зэкIэ ащ щызэхэугъоягъэх. Сабыибэ зэрыс унагъохэр нахьыбэу къыщыхэгъэщыгъэх.
Лъэпкъ проектым ишIуагъэкIэ къэралыгъо программэу кIэлэцIыкIу зэрыс унагъохэм IэпыIэгъу ятыгъэным фытегъэпсыхьагъэхэр, гущыIэм пае, ны мылъкум, «Унэгъо ипотекэм», ипотекэр зыгъэпсыгъэ унагъохэм ащ ипщыныжьын пае сомэ мин 450-рэ ятыгъэным афэгъэхьыгъэхэм, нэмыкIхэм пIалъэу апылъхэр лъагъэкIотэщтых. Президентым ащ фэдэ унашъо ышIыгъ.
«ГъэшIэ кIыхьэ, гъэшIэ чан»
«Унагъор» зыфиIорэ лъэпкъ проектым лъыпыдзагъ пIоми хъущт мыр. ТIуми демографием ылъэныкъокIэ Iофхэр нахьышIу шIыгъэнхэр ары пшъэрылъ шъхьаIэу яIэр.
ПсауныгъэмкIэ шIуагъэ къэзытырэ псэукIэ зиIэр нахьыбэ хъуным фытегъэпсыхьагъ мы лъэпкъ проектыр. Сабыеу къэхъурэр, цIыфхэм гъашIэу яIэр нахьыбэ хъухэмэ демографием ипчъагъэхэм зэрахэхъощтыр нафэ.
ЦIыфым ипсауныгъэ къызэтезыгъэнэщтыр шъон пытэхэр ымыгъэфедэхэу, тутын емышъоу, спортым е физкультурэм апылъмэ ары. Мы лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъэу ашIыщт спорт псэуалъэхэр ащ фэIорышIэщтых.
ГурытымкIэ лъытагъэу, Урысыем щыпсэухэрэм къагъашIэрэр илъэс 73-м нэсыгъ. Псауныгъэм икъэухъумэнкIэ Министерствэм къызэритыгъэмкIэ, «пандемием» ыпэкIэ зэрэщытыгъэм нэсыжьыгъ. УФ-м и Президент и Джэпсалъэ къызэрэщыхигъэщыгъэмкIэ, 2030-рэ илъэсым нэс 78-м а пчагъэр нэсыным дэлэжьэнхэ фае.
ШIэныгъэлэжьхэм зэралъытэрэмкIэ, цIыфхэм чанэу ягъашIэ лъагъэкIотэн амал къэралыгъом къаритымэ, япсэукIэ нахьышIу зэрэхъущтым имызакъоу, IофышIэу щыIэм ипчъагъи хэхъощт, ныбжьыр нэсыгъэми IофшIапIэм къыIукIыжьынэу фэещтхэп.
«IофышIэхэр»
Мы лъэпкъ проектыр гъэсэныгъэм исистемэрэ экономикэмрэ зэпхыныгъэ зэдыряIэным фытегъэпсыхьагъ. Экспертхэм зэралъытэрэмкIэ, сэнэхьат зэригъэгъотынэу зыпэ илъ ныбжьыкIэхэм хъызмэтшIапIэхэм яIофшIэн зэрэзэхащэрэр алъэгъуным пае ахэм япчъэхэр нахьыбэу зэIухыгъэнхэ, нахьыбэу къырагъэблэгъэнхэ фае.
Гъэсэныгъэ къэзытырэ учреждениехэм зэрэрагъаджэхэрэ планхэм язэхэгъэуцон, сэнэхьат зэфэшъхьафэу щыIэхэм кIэлэеджакIохэр нэIуасэ зэрафашIыхэрэм IофшIэпIэ чIыпIэ къэзытыхэрэри ахэлэжьэнхэм лъэпкъ проектыр дэлэжьэщт. Джащ фэдэу лIэужхэм зэпхыныгъэ зэдыряIэным, нахьыжъхэр яопыткIэ нахьыкIэхэм адэгощэнхэм, зисэнэхьат хэшIыкIышхо фызиIэ специалистхэм ягъэхьазырын афытегъэпсыхьэгъэ IофшIэнхэр ащ къыдыхэлъытагъэх.
«Урысыем иныбжьыкIэхэр»
УФ-м и Президент и Джэпсалъэ гъэсэныгъэмрэ ныбжьыкIэхэм япIун-лэжьынрэ анахьыбэу зигугъу къыщишIыгъэхэм ащыщ. НыбжьыкIэхэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным фытегъэпсыхьагъэу къэралыгъом щыпхыращырэр зэкIэ мы проектым щызэхэугъоегъэщт.
КIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм, еджапIэхэм ясистемэ игъэкIэжьын зэрэлъагъэкIотэщтыр лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъ. Ащ ишIуагъэкIэ ныбжьыкIэхэм гъэсэныгъэ тэрэз зэрагъэгъотын амал яIэщт, технологиякIэу щыIэныгъэм къыхахьэхэрэр агъэфедэнхэм зыфагъэсэшъущт.
«Экономика данных» зыфиIорэр
УФ-м и Президент къызэриIуагъэмкIэ, экономикэм иIофыгъо шъхьаIэхэм ыкIи социальнэ лъэныкъом «цифрэ платформэхэр» ащыгъэпсыгъэнхэм ар фытегъэпсыхьагъ. 2030-рэ илъэсым нэс ащ пстэумкIи сомэ миллиард 700-м къыщымыкIэу пэIуагъэхьан гухэлъ яI.
IэрышI акъылзехьэм (искусственный интеллект) изегъэушъомбгъун, лъэныкъо пэпчъ ар щыгъэфедэгъэныр ары лъэпкъ проектыр зыфэгъэхьыгъэр. Къэралыгъом ипащэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, экономикэм илъэныкъохэм, шъолъырхэм, къалэхэм язегъэушъомбгъун фытегъэпсыхьэгъэ планхэм ягъэнэфэн, лъэпкъ проектхэм, программэхэм япхырыщын, цIыфэу хэгъэгум исхэм, бизнесым пылъхэм яфэIо-фашIэхэм ягъэцэкIэн ащ къыгъэпсынкIэщт.
Лъэпкъ проектыкIэу УФ-м и
Президент кIэщакIо зыфэхъугъэхэр мы илъэсым ыкIэм нэс аштэнхэ фае. УФ-м финансхэмкIэ ими-нистрэ къызэриIуагъэмкIэ, къэралыгъом ипащэ пшъэрылъэу къышIыгъэхэр пхырыщыгъэнхэм ищыкIэгъэ мылъкур гъэнэфэгъах.