Къоджэ псэупIэхэм зызэрахъокIы
Къоджэ псэупIэхэм Iэрыфэгъу щыIакIэр ащыгъэпсыгъэным фэшI республикэм щызэшIуахырэр макIэп. Гъобэкъое къоджэ псэупIэм хэхъоныгъэу ышIыгъэхэр «Адыгэ макъэм» нэрылъэгъу къыфэ-хъугъ.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, Адыгеим щыпсэухэрэм ящыIакIэ нахьышIу шIыгъэным пае къуаджэхэм ясоциальнэ инфраструктурэ хэхъоныгъэ ышIынымкIэ, къоджэдэсхэмкIэ мэхьанэшхо зиIэ проектхэр пхырыщыгъэнхэмкIэ республикэм и ЛIышъхьэ пшъэрылъхэр къыгъэнэфагъэх. Ахэр зэшIохыгъэ хъунхэм фэIорышIэрэ программэхэр тишъолъыр етIупщыгъэу щыпхыращых. Ащ ишыхьат мы аужырэ илъэсхэм Гъобэкъуае зэхъокIыныгъэу фэхъугъэхэр.
Iофхэм язытет, тапэкIэ гухэлъышIоу зыдаIыгъхэр къедгъэIотагъэх муниципальнэ образованиеу «Гъобэкъое къоджэ псэупIэр» зыфиIорэм ипащэу Тхьаркъохъо Азмэт. Мыр а IэнатIэм зыIухьагъэр илъэситIу нахь хъугъэп, ау Iофхэм хэшIыкI афыримыIэу щытыгъэп, мы администрацием чIыгум игъэфедэнкIэ иотдел Iутыгъ.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, муниципальнэ образованием Гъобэкъуае нэмыкIэу джыри къутырхэу Шевченкэр, Петровыр ыкIи Чабановыр къыхеубытэх.
— Къоджэ псэупIиплIэу зэхэтхэм щыIэкIэшIу ащыдгъэпсыныр типшъэрылъ шъхьаIэхэм ащыщ, ары ЛIышъхьэми къытфигъэнэфагъэр. АщкIэ программэ зэфэшъхьафхэм тахэлажьэ. Шъолъыр программэу «Iэрыфэгъу щыIэкIэшIу гъэпсыгъэныр» зыфиIорэм ишIуагъэкIэ Гъобэкъое культурэм и Унэ пэчIынатIэу парк цIыкIу щыдгъэпсыгъ. Ащ сомэ миллиони 6,3-м ехъу пэIухьагъ. Мыщ плиткэ зытедзэгъэ лъэсрыкIо гъогу пхырэкIы, кIэлэцIыку джэгупIэ щыгъэуцугъ, чъыгхэр къегъэтIысэкIыгъэх, тIысыпIэхэр дэтых, чIыпIэр къагъэнэфы, — хигъэунэфыкIыгъ Тхьаркъохъо Азмэт.
ТигущыIэгъу къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мыщ фэдэ парк Петровми щызэтырагъэпсыхьагъ, джы ащ фэдэ къутырэу Шевченкэм дагъэуцоным ыуж итых.
Гъобэкъуае хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм ащыщ физкультурэмрэ псауныгъэм игъэпытэнрэ атегъэпсыхьэгъэ парк цIыкIоу еджапIэм ыбгъукIэ щашIыгъэр. Бюджет зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ сомэ миллион 23,2-м ехъу псэуалъэм тефагъ. Спорт джэгупIакIэу ашIыгъэм физкультурэмрэ спортымрэ апылъынхэмкIэ ящыкIагъэр зэкIэ ныбжьыкIэхэм щагъоты ыкIи цIыф кIуапIэ зэрэхъугъэр гущыIэгъу тызфэхъугъэхэми къыхагъэщы. Мыщ къыхеубытэх футбол, баскетбол зыщешIэщтхэ, тренажерхэр зэрыт чIыпIэхэр, къызщачъыхьан алъэкIыщт гъогухэр, кIэлэцIыкIухэм афытегъэпсыхьэгъэ джэгупIэхэр зэрыт шъолъырыр. ДжэгупIэр тырагъэчъыкIыгъ, искусственнэ алырэгъу ащ тырабзагъ, къашIыхьагъ, лъэс гъогоу екIуалIэрэм асфальт тыралъхьагъ.
Мы псэолъакIэхэм язытет къоджэ псэупIэм иIофышIэхэми, нахьыжъэу дэсхэми зэрафэлъэкIэу анаIэ атырагъэты. Зэхамыкъутэнхэу, уасэ афашIынэу, афэсакъынхэу кIэлэеджакIохэми, ныбжьыкIэхэми араIо.

Къоджэ псэупIэм ипащэ икIыгъэ илъэсым ашIэгъэ IофшIэнэу зигугъу къышIыгъэхэм ащыщ Хэгъэгу зэошхом хэкIодагъэхэм ясаугъэтэу Гъобэкъуае дэтым къызэлъиубытырэ шъолъырым асфальт зэрэтыралъхьагъэр, къэхалъэу чылэгум итыр, къутырэу Шевченкэм футбол ешIапIэу дэтыр къызэрашIыхьагъэхэр.
Гъогухэм язытети мэхьанэ зиIэ Iофыгъохэм ащыщ. Гъогу шъхьаIэхэу псэупIэхэм апхырыкIыхэрэр «Адыгеяавтодорым» зэрепхыгъэхэм къыхэкIэу ащ къызэтырегъэпсыхьэх. Адрэхэм язытет гъэтэрэзыгъэныр муниципальнэ образованиехэм япшъэрылъ.
— Гъобэкъуае иурамхэу Лениным, Хьахъуратэм ацIэхэр зыхьыхэрэм километри 4, 5-рэ хъурэ ыкIи къутырэу Шевченкэм иурамэу Лениным ыцIэ зыхьырэм километрэ 1,5-рэ хъурэ лъэсрыкIо гъогухэр щашIыгъэх ыкIи къызэпагъэнэфыгъэх. Чылэ кIоцIым дэт урамхэм зэхэубытагъэу ягугъу къэпшIымэ, язытет дэеп, мыжъор атетэкъуагъ. Ом изытет елъытыгъэу машэхэр зафэхъухэкIэ, грейдер арытэгъакIо. Узымыгъэрэзэнэу щытыр икъоу къызэрэмынэфыхэрэр ары. АщкIэ дгъэнэфэгъэ IофшIэнхэм ар ахэдгъэуцуагъ. Пкъэу пэпчъ остыгъэхэр апытымылъэщтхэми, тIу-щы къыдафэу зыдгъэнэфхэкIэ, шIункIым хэтыжьыщтхэп, — къыIуагъ Тхьаркъохъо Азмэт.
Гъобэкъуае изэтегъэпсыхьан ежь къоджэдэсхэри ымыгъэгумэкIхэу щытэп. ГупыкIрэ лъэкIрэ зиIэ кIэлэ ныбжьыкIэхэр зэхахьэхи къаугъоигъэ мылъкумкIэ тарихъ мэхьанэ зиIэ чIыпIэу «Шъхьал-псын» зыфиIорэм икIэрыкIэу псэ къыпагъэкIыжьыгъ.
— Мыщ щыпсэухэрэмкIэ сыдигъуи мы чIыпIэм мэхьанэ иIагъ. Ау аужырэ уахътэм ащ изытет дэй дэдэ хъугъагъэ. Къоджэдэсхэм аугъоигъэ мылъкумкIэ «Шъхьал-псынэр» зэтырагъэпсыхьажьыгъ, джыри ащ епхыгъэ IофшIэнхэр лъэкIуатэх, къэнагъэ щыIэп. Ащ къызэлъиубытырэ шъолъырыр плиткэкIэ агъэпкIагъ, жьаупIэхэр щагъэуцугъ, псынэм узэрехыщт дэкIояпIэр мыжъокIэ гъэпкIагъэу дэхэ дэдэ ашIыгъ. Мы чIыпIэр ешхэпIэ-ешъопIэнэу арэп, жьы къабзэ къыщащэным, псы чъыIэ къаргъом щешъонхэм афытегъэпсыхьагъ, — къыхигъэщыгъ псэупIэм ипащэ.
Къихьэгъэ илъэсыкIэм гухэлъэу яIэхэм ар къащыуцугъ. Къоджэ парк цIыкIум лъыпыдзагъэу чылэгур зэрэзэтырагъэпсыхьащтыр ахэм ащыщ. Ащ пае проект гъэнэфагъэ агъэхьазыри, шъолъыр программэу «Инициативное бюджетирование» зыфиIоу 2024-рэ илъэсым телъытэгъэ зэнэкъокъум хэлэжьагъэх ыкIи текIоныгъэр къыдахыгъ. Миллиони 2 фэдиз республикэ бюджетым къафыхагъэкIыщт, процент 15-р (сомэ мин 300 фэдиз) къоджэ псэупIэм дэсхэм, предпринимательхэм къаугъоигъ.

— Мы проектым къыдыхэлъытагъэу гъобэкъое гупчэр джы зэтедгъэпсыхьащт. Хъурэе теплъэ иIэу пчэгур идгъэчъыкIыщт, плиткэ тетыдзэщт, къэзыгъэнэфыщт пкъэухэр, тIысыпIэхэр идгъэуцощтых. Джащ фэдэу гъэ къэс ИлъэсыкIэм ипэгъокIэу пцIыкъ чъыгышхо тэщэфы, тэгъэкIэракIэ, джы лъапсэ иIэу щыдгъэтIысхьан гухэлъ тшIыгъэ. А зэпстэур къыддэхъунымкIэ IэпыIэгъу къытфэхъугъэхэм, къуаджэм инеущ ыгъэгумэкIырэ цIыфхэм зэкIэми «тхьашъуегъэпсэу» ясэIо, — хигъэунэфыкIыгъ Тхьаркъохъо Азмэт.
Къутырхэм язэтегъэпсыхьани лъэкIуатэ, Шевченкэм кIэлэцIыкIу джэгупIэ шIэхэу къыдэуцощт, Петровым дэт къэхалъэм икъэшIыхьан фежьэщтых. Ащ хэхьащт псэолъапхъэр къащэфыгъах.
Мы аужырэ илъэсхэм къэралыгъо программэхэм яшIуагъэкIэ къуаджэхэм ятеплъэ зызэрэзэрихъокIырэр тинэрылъэгъу. Джащ фэд тыздэхьэгъэ къуаджэу Гъобэкъуае итеплъи нахьышIум ылъэныкъокIэ зызэрэзэрихъокIырэр.
Iэшъынэ Сусан.