Урысые Федерацием и Президентэу Владимир Путиным и Джэпсалъэ Урысыем хэгъэгу кIоцI зекIоным илъэныкъо ­шъхьаIэхэм хэхъоныгъэу ашIын фаем епхыгъэ Iофыгъохэр къыщигъэнэфагъэх.

АдыгеимкIэ зекIо къакIо­хэрэм япчъагъэ фэдитIу хьа­зыркIэ нахьыбэ шIыгъэнымкIэ гугъапIэу щыIэхэр зэпхыгъэхэр экокурортэу «Лэгъонакъэ» игъэпсын ары. Ащ нэмыкIэу джыри зы проектышхо гъэцэкIагъэ хъущт —ДжэгокIо гъэхъунэм пшъэры­лъыбэ зэшIозыхыщт зекIо-рекреационнэ парк щагъэпсыщт.
АР-м иминистрэхэм я Ка­бинет изэхэсыгъо КъумпIыл Мурат лъэпкъ проектэу «Зе­кIонымрэ хьакIэ пэгъокIынымрэ» тишъолъыр зэрэхэлэжьэщтымкIэ пшъэрылъхэр къыщигъэуцугъэх. Ащ амал къытыщт зекIонымкIэ инфраструктурэм зырагъэушъомбгъунэу ыкIи номер пчъагъэр нахьыбэ ашIынэу. ГущыIэм пае, 2024-рэ илъэсым Мые­къопэ районымкIэ зекIохэр нахьыбэу къызэкIолIэрэ чIыпIэхэм адэжь номери 122-рэ къитэджэщт. Джащ фэдэу хьакIэщи 3-мэ номер 380-рэ яIэу шIыгъэнымкIэ ыкIи зэтегъэпсыхьэгъэнхэмкIэ япроектхэр игъоу алъэгъугъэх. Ахэм ащыщых жъогъуи 5 хъурэ хьакIэщхэр зэтегъэ­псы­хьэгъэнхэр, жъогъуи 4 хъурэ гъэпсэфыпIэ комплексыр ыкIи жъогъуи 4 хъурэ къэлэ кIыбым щытыщт хьакIэщыр шIы­гъэнхэр. ЗекIоным хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным ипро­граммэ къыдыхэлъытагъэу Джэджэ районымкIэ псэупIэу Гончаркэм дендрологическэ паркэу П. В. Букреевым ыцIэ­кIэ щытыр щызэтырагъэ­псыхьажьы.
«ЧIыпIэр дэхэ дэд. Сицыхьэ телъ ар дэгъоу къызэрэзыфагъэфедэщтым. Республикэм, муниципалитетым ыкIи бизнесым акIуачIэ зэрагъэуIун, къэралыгъо IэпыIэгъум иамалхэр зэкIэ къызфагъэфедэн фае мы илъэсым псэуалъэм ишIын ухыгъэным пае. Дендропаркыр зекIохэр
нахьыбэу къызфэзыкъудыищтхэм ащыщ хъун фае, хъугъэ-шIэгъэ зэфэшъхьафхэм япхыгъэ Iофтхьабзэхэри ащ дэгъоу щы­зэхэпщэнхэ плъэкIыщт», — къы­Iуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
Зэхэсыгъом анахьэу анаIэ зыщытырагъэтыгъэхэм ащыщ экотуризмэм ехьылIагъэу Президентым къыIуагъэр. Мыщ къыхиубытэщтых зекIо гъогухэу лъэсэу зэпачыщтхэр. А лъэныкъомкIэ Адыгеим хэхъоныгъэ тапэкIи ышIынымкIэ зишIуагъэ къэкIощт чIыопс амал дэгъухэр ыкIи анахь лъэшэу къагъэгъу­нэрэ чIыопс чIыпIэ гъэшIэгъонхэр бэу иIэх. Мы лъэхъаным Кавказ заповедникым игъунапкъэхэм адэжь зекIо гъогу 20 фэдиз республикэм щыриI. Анахь гъогу кIыхьэу километрэ 52-рэ хъурэр къушъхьэхэмкIэ зэпырыкIэу хым екIурэ я 30-рэ маршрутэу зэкIэми зэлъашIэрэр ары. Ахэр зэкIэ агъэунэфыгъэх, транспортыр зыдэщытыщт чIыпIэхэри агъэнэфагъэх. Джащ фэдэу АР-м икъэралыгъо программэу «Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир къэухъумэгъэныр, чIыопс къэкIуапIэхэр гъэфедэгъэнхэр» зыфиIорэм къыделъытэ Адыгэ Республикэм ичIыопс паркэу «ТхьачIышху» зыфиIорэм лъэсэу зыщызекIонхэ алъэкIыщт гъогу километрэ 60 фэдиз зэте­гъэ­псыхьэгъэныр ыкIи респуб­ликэ мэхьанэ зиIэ, анахь лъэшэу къагъэгъунэрэ чIыопс чIы­пIи 5-мэ ащ фэдэ лъэсрыкIо гъогоу яIэхэр нахь дэгъоу гъэцэкIэ­жьыгъэнхэр. Ащ хэхьэх чIыопс паркэу «Къушъхьэлъэ Адыгеир» (гъогу километри 7,5-р), рес­публикэ мэхьанэ зиIэ чIыопс саугъэтхэу «Каньон реки Аминовка» зыфиIорэр (километри 10), «Каньон ручья Мишоко» — (зы километр), «Каньон реки Сахрай» (зы километр), «До­лина реки Сюк» (километри 7,5-рэ).

Адыгеим тыкъэзыуцухьэрэ ду­наим изытет къэухъумэгъэным ылъэныкъокIэ нэмыкI Iоф­тхьабзэхэри щызэшIуахых. Ащ фэгъэхьыгъэу къаIотагъ АР-м мэзхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипа­щэу Былымыхьэ Рэщыдэ, АР-м тыкъэзыуцухьэрэ дунаим ыкIи чIыопс къэкIуапIэхэм якъэухъу­мэнкIэ и ГъэIорышIапIэ иIэ­шъхьэтетэу Сергей Колесниковым. Республикэм проектэу «Жьы къабз» зыфиIорэр щагъэ­цакIэ, хэбзэнчъэу хэкI итэ­къу­пIэхэр зэрашIыхэрэм, псы къэ­кIуапIэхэр зэраушIойхэрэм апэшIуекIорэ Iофтхьабзэхэр илъэс къэс рахъухьэх, къула­джэхэр аукъэбзых, зипчъагъэкIэ нахь макIэ хъугъэ къэкIыхэрэр ыкIи псэушъхьэхэр зыпкъ ра­гъэуцожьых. 2023-рэ илъэсым лъэпкъ проектэу «Экология» зыфиIорэм къыдыхэлъытэгъэ шъолъыр проектэу «Мэзхэр къэухъумэгъэнхэр» зыфиIорэм диштэу чIыгу гектар 44,3-м чъыгхэр ащагъэтIысхьагъэх. Джыри гектари 115-мэ мы ­илъэ­сым ащ фэдэ Iофтхьабзэ ащызэшIуахынэу агъэнэфагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ зекIоным хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным нахь чанэу гуфакIохэр, чIыопсым икъэухъумэн фэгъэзэгъэ организациехэр къыхагъэлэжьэнхэу, бизнесри ащ кIагъэгушIунэу игъо къафилъэгъугъ. Ащ нэмыкIэу кIымэфэ ужым чIыпIэхэр гъэ­къэ­бзэгъэнхэу, шIыхьафхэр зэ­­хащэнхэу, гъогухэм къапэIулъ, зызщагъэпсэфырэ, сатыум зы­щыпылъхэ, нэмыкI чIыпIэ­хэм хэкIыр аIущыгъэнэу, гъэкъэ­бзэ­гъэнхэу пшъэрылъ къафишIыгъ.
«Республикэ шIыхьафхэр зэхэщэгъэнхэм, тыдэкIи къэбзэ­ныгъэм ишапхъэхэр амыукъонхэм тынаIэ тедгъэтын, мы Iоф­шIэным зэкIэхэми тыхэлэжьэн фае. Анахьэу ар зекIо чIыпIэхэр ары зыфэгъэхьыгъэр. ЗекIоу къакIорэр нахьыбэ хъу къэс, къэбзэныгъэмрэ зэтегъэпсыхьэгъэнымрэ тынаIэ нахь лъэшэу атедгъэтын фае», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу
Сурэтхэр: А. Гусев.