МэфэкIэу къэблагъэрэм ипэгъокIэу «Адыгэ макъэр» Мыекъопэ районым идзэ комиссариат щыIагъ.

Дзэ дэщыгъом изэфэхьысыжьхэмкIэ мы комиссариатыр мызэу, мытIоу пэрытныгъэ зы­Iыгъхэм ахэфагъ. Ащ епхыгъэу Мыекъопэ район дзэ комис­сариатым ипащэу Сергей Праздниковым ыкIи ащ Iоф щызы­шIэхэрэм гущыIэгъу тафэхъугъ.
Дзэ комиссариатым итарихъ гъогу игугъу къэтшIымэ, ар 1936-рэ илъэсым къыщежьэ. Хэгъэгу зэошхом илъэхъан дзэ къулыкъум цIыфхэр дэщыгъэнхэмкIэ пшъэдэкIыжь мыпсынкIэр зы­гъэцэкIэн фае хъурэр дзэ комиссариатым иIофышIэхэр ары. Ащ ыужи ипшъэрылъхэр зэ­хъо­кIыгъэхэп, ахахъозэ къыры­кIуагъ. 1965-рэ илъэсым щылэ мазэм и 12-м РСФСР-м и Апшъэ­рэ Совет и Президиум иунашъокIэ Тульскэ районыр МыекъуапэкIэ атхыжьы ыкIи къы­кIэлъыкIогъэ илъэсым ура­мэу Октябрьскэм иунэу N 20-м дзэ комиссариатыр агъэкощы, непэ къызнэсыгъэми ащ ар чIэт.
Урысыер загъэпсым, дзэ комиссариатым иIофышIэхэм япшъэрылъхэми хэпшIыкIэу ахэ­хъуагъ. Военкоматым чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыным икъулыкъухэм зэпхыныгъэ пытэ адыриIэу зэдэлажьэхэ хъугъэ.
Мыекъопэ районым идзэ комиссариат непэ пшъэрылъ 47-м ехъу егъэцакIэ. Ахэм анахь шъхьаIэхэр — ныбжьыкIэхэр дзэ къулыкъур ахьыным фэгъэ­хьазырыгъэнхэр, мобилизацием епхыгъэ Iофыгъохэр зэшIохы­гъэнхэр, запасым щыIэ цIыфхэм яучет шIыгъэныр, къыткIэхъу­хьэхэрэр яхэгъэгу шIу алъэгъоу пIугъэнхэр, дзэм шъхьэкIэфэныгъэу фашIырэм, зэзэгъыныгъэ шIыкIэм тет къулыкъум имэхьанэ джыри нахь зыкъягъэIэтыгъэныр, нэмыкIхэри. Пшъэ­рылъхэр зэшIохыгъэ хъунхэм фэшI Iофыр зы лъэныкъоры­гъазэу хъурэп. Лъэшэу IэпыIэгъу къафэхъух район администрациер, къоджэ псэупIэхэм, гурыт еджапIэхэм япащэхэр.
— Дзэ комиссариатыр гъэ­хъэгъэшIухэр иIэу мэфэкIым къекIолIагъ. Мыекъопэ районыр республикэм имуниципалитет анахь инхэм ащыщ, къоджэ псэупIэу хахьэрэр бэ. Ащ епхыгъэу тиIофшIэн нахь зеушъомбгъу ыкIи республикэм икомиссариат шъхьаIэ къытфигъэуцурэ пшъэрылъхэр игъом зэрэзэшIотхыщтхэм тыпылъ. Мобилизацием изэхэщэнкIэ, зыныбжьыкIэ зытефэхэрэр дзэ къулыкъум ягъэщэгъэнхэмкIэ анахь дэгъоу зиIофшIэн зыгъэцакIэхэрэм тивоенкомат ащыщ. Джыдэм анахь шъхьаIэу зыуж титыр зэзэгъыныгъэкIэ къулыкъур зы­хьыщтхэм яугъоин ары. А лъэныкъомкIэ пшъэрылъэу къытфагъэуцугъэр икIыгъэ илъэсым шъхьадэкIэу зэшIотхыгъ. Ар зэкIэ зишIушIагъэр зисэнэхьат хэшIыкI фызиIэ Iофы­шIэхэу мыщ щылажьэхэрэр ары, — къыхигъэщыгъ Мыекъопэ районым идзэ комиссариат ипащэ.
Ежь Сергей Праздниковыр сыдигъуи дзэ Iофым хэтыгъ. Апшъэрэ дзэ-инженер училищыр къыухи, ракетчикэу армием илъэс 32-рэ хэтыгъ. Нэужым республикэм идзэ комиссариат IофшIэныр щыригъажьи, IэнэтIэ зэфэшъхьафхэр ыгъэцэкIагъэх, дзэ комиссарэу районхэм ащыIагъ. 2021-рэ илъэсым къы­щегъэжьагъэу Мыекъопэ районым идзэ комиссар. БэмышIэу УФ-м и УIэшыгъэ КIуачIэхэм я Генеральнэ штаб ищытхъу тхы­лъэу Сергей Праздниковым къыфагъэшъошагъэр республи­кэм икомиссар шъхьаIэу Александр Авериным къыритыжьыгъ.
Непэ Мыекъопэ район дзэ комиссариатыр гъэIорышIапIэрэ отделениитIурэ мэхъу. Зисэнэхьат хэшIыкI фызиIэ, IэпэIэсэныгъэ зыхэлъ нэбгырэ 22-мэ Iоф щашIэ. Ахэм ахэтых илъэс 30 фэдизрэ Iутыгъэхэр. Ахэм яшIэныгъэхэр ныбжьыкIэу къы­Iухьагъэхэм джы алъагъэIэсы. Юрий Парахиным, Олег Лобода, Лариса Прокопчук, Карина Гарегинян, Наталья Ляшенкэм, Лариса Педченкэм ягугъу да­хэкIэ пшIыныр атефэ.
ГущыIэгъу тызфэхъугъэхэм ащыщ дзэ комиссарым иIэпы­Iэгъу шъхьаIэу Лариса Прокопчук. Дзэ пенсионерхэм, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэла­жьэхэрэм ыкIи ахэм яунагъохэм арысхэм яIофыгъохэр зэхэфыгъэнхэм ар фэгъэзагъ.

— Дзэ IофымкIэ гъэсэныгъэ симыIэми, сищыIэныгъэ щыщ илъэс 27-р ащ щызгъэкIуагъ. Сятэ илъагъо сырыкIожьыгъ, ари илъэс 34-м къыкIоцI финансистэу тибригадэ хэтыгъ. Сишъхьэгъуси дзэкъулыкъушIэу щыт. СиIофшIэн лъэшэу сыгу рехьы. Джыдэдэм а 1-рэ купым хэхьэрэ сэкъатныгъэр сфагъэуцугъ нахь мышIэми, ар чIэ­сыдзынэу сыфаеп. ЩыIэныгъэм сыкIэзгъэгушIурэр, сыщызгъа­Iэрэр сиIофшIэн ары, — хи­гъэунэфыкIыгъ Ларисэ.
ЦIыфхэр дзэ къулыкъум дэщыгъэнхэм ыкIи ухьазыры­гъэнхэм фэгъэзэгъэ отделениер анахь шъхьаIэхэм ахэхьэ. Дзэ учетым яапэрэ хэгъэуцогъу къыщегъэжьагъэу дзэ-сэнэхьатхэм афегъэджэгъэнхэм, къулыкъум ащэщтхэм ягъэхьазырын нэсыжьэу апшъэ илъ. Наталья Ляшенкэм илъэс 20 фэдиз хъу­гъэу ащ Iоф щешIэ, нэмыкIи фаеп.
Илъэс 31-рэ хъугъэ Карина Гарегинян район дзэ комиссариатым Iоф зыщишIэрэр.

— Илъэс 18 ныIэп сыныбжьыгъэр дзэ частьхэм телеграфисткэу Iоф ащысшIэнэу зесэгъажьэм. Илъэс зэкIэлъыкIохэм IэнэтIэ зэфэшъхьафхэр згъэцэкIагъэх, ау сыдигъокIи сиIоф­шIэн тхылъ гъэпсынхэм афэ­гъэхьыгъагъ. Тхьапэхэм япхыгъэ IофшIэныр зыгорэхэм ашIозэщыгъоу аIон ылъэкIыщт, ау сэ ар лъэшэу сыгу рехьы, — къы­Iуагъ Каринэ.
IофышIэ ныбжьыкIэхэм ащыщ Лариса Педченкэр. Ащ емы­лъытыгъэу IофшIэнэу ыгъэцакIэ­рэр псынкIэп ыкIи ащ лъэшэу гухахъо хегъуатэ.
— ЗэзэгъыныгъэкIэ къулыкъур зыхьыщтхэр дэщыгъэнхэм фэгъэзэгъэ отделением Iоф щы­сэшIэ. Зэхэщэн Iофтхьабзэ­хэр зэрэсикIасэхэм къахэкIыкIэ сиIофшIэн лъэшэу сыгу рехьы ыкIи шIуагъэ къытэу зэ­рэзэхэсщэщтым ыуж сит. Ащ ишыхьат зэзэгъыныгъэкIэ къулыкъу зыхьыщтхэм яугъоинкIэ икIыгъэ илъэсым къытфагъэуцугъэ пшъэрылъым ехъоу зэ­рэдгъэцэкIагъэр. Ащ пае агита­ционнэ купхэр зэхэтщагъэхэу къоджэ псэупIэхэр къэткIухьэ­хэзэ зэзэгъыныгъэкIэ къулыкъу пхьыным къэбарэу пылъыр къа­фэтэIуатэ, агурэтэгъаIо. Джащ фэдэу ныбжьыкIэхэм япат­риотическэ пIуныгъэ епхыгъэ Iофтхьабзэхэр зэхэтэщэх. АщкIэ гурыт еджапIэхэм яапшъэ­рэ классхэм садэлэжьэныр сыгу рехьы, — еIо Ларисэ.
Мы уахътэ зэкIэ IофшапIэхэр цифрэ шIыкIэм техьагъэх. Мые­къопэ район военкоматым идзэ учет иреестрэ цифрэ шъуашэм изылъхьагъэр ащ иIофышIэ ныб­жьыкIэу Екатерина Бондаренкэр ары. А шIыкIэм ишIуагъэкIэ джы IофшIэныр нахь псынкIэу зэхэщагъэ хъугъэ.
Джащ тетэу дзэ комиссариатым иIофшIэн гъэпсыгъэ мэхъу. УIэшыгъэ КIуачIэхэм ясатыр хэхьащтхэм яугъоинкIэ, хэхъоныгъэ ашIынымкIэ, къэралыгъом изыкъэухъумэжьын гъэпытэгъэ­нымкIэ дзэ комиссариатхэм яIахьышIу халъхьэ.
ТизэдэгущыIэгъу икIэух ветеранэу Iоф щызышIагъэхэми, непэ джы гъэхъэгъэшIухэр зы­шIэу щылажьэхэрэми ямэфэкIкIэ Сергей Праздниковыр ыгу къыдеIэу къафэгушIуагъ. Псауны­гъэ пытэ яIэу, насыпи, мылъкуи щымыкIэхэу, мамырэу псэунхэу къафэлъэIуагъ.
Iэшъынэ Сусан.
Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.