Top.Mail.Ru

Гъэтхасэхэм япхъын рагъэжьагъ

Image description

Уахътэм диштэу Теуцожь районым ичIыгулэжьхэр гъэтха­сэхэм яхэлъхьан фежьагъэх. ЗэрагъэнэфагъэмкIэ, 2024-рэ илъэсым пстэумкIи чIыгу гектар 10828-рэ гъэтхасэхэм арагъэубытыщт.

Губгъо IофшIэнхэр зэрэрекIокIыхэрэр, бжыхьасэхэм язытет, гъэтхасэхэу ап­хъыщтхэр, техникэу аIэкIэлъыр зыфэдэр къедгъэIотагъ Теуцожь районым мэкъу­мэщымкIэ и ГъэIорышIапIэ иагроном шъхьаIэу Пщыдатэкъо Альберт.
Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, гъэтхасэхэм яхэлъхьан игъорыгъоу рагъэжьагъ ыкIи мы уахътэм ехъулIэу гектар 80-м ехъу чIыгум рагъэкIугъ, ау нахь жъу­гъэу IофшIэныр заублэщтыр къэкIощт тхьамафэр ары. Илъэсым иапэрэ мэзих чIыгулэжьхэр ухьазырын IофшIэнхэм анахьэу пылъых. Техникэр зэтырагъэ­псыхьэ, ащ рагъэхъощт гъэстыныпхъэр, гъэтхэсэ чылапхъэхэр аугъоих, бжыхьасэхэм яшIушIэх.
Район администрацием пшъэ­рылъ шъхьаIэу зыфигъэуцужьы­хэрэм зэу ащыщ шIуагъэ къахьэу тичIыгухэр лэжьыгъэнхэр, анахьэу нэкIэу щымытынхэр. Мы илъэсым лэжьэкIупIэхэр проценти 100-м нэсэу агъэфедагъэх. ПстэумкIи гектар 25790-рэ лэжьыгъэ зэфэ­шъхьафхэм арагъэубытыщт. Ащ щыщэу бжыхьэсэ гектар 14498-рэ ап­хъыгъах: рапсыр — 1242-рэ, хьэр — 959-рэ, коцыр — 12297-рэ. Бжыхьасэхэм язытет игугъу къэт­шIымэ, ахэр дэйхэп, тIогъо­гогъо чIыгъэшIухэр арагъэкIугъэх. Гъэтхасэхэм гектар 10828-рэ аубы­тыщт: тыгъэгъазэр — 6686-рэ, чылапхъэ ашIыщт натрыфыр — 445-рэ, соер — 3495-рэ, былым Iусхэр — гектари 190-рэ. Лэжьыгъэ къэ­гъэкIынымкIэ анахьэу ты­наIэ зытетхэм ащыщ «элитнэкIэ» заджэ­хэрэ чылапхъэхэр нахьыбэу агъэфе­дэнхэм иIофыгъо,хигъэу­нэфы­кIыгъ Пщыдатэкъо Альберт.
Теуцожь районым ит мэкъумэщ организациехэмрэ фермер хъызмэтшIапIэхэмрэ агъэфедэрэ лэжьыгъэ лъэпкъхэм нахь зарагъэушъомбгъуным пылъых. 2024-рэ илъэсым ипэублэ зэпымыоу псы зэкIагъэхъорэ чъыгхэтэ гектар 576-у районым щагъэтIысхьагъэм щыщэу гектар 385-мэ пхъэшъхьэ-мышъхьэ къа­ты. Джыри мы къэблэгъэрэ илъэситIум къыкIоцI чъыгхэтэ гетари 100-м ехъу агъэтIысхьан гухэлъ яI. Джащ фэдэу хъызмэтшIэпIэ зэфэшъхьафхэм, унаехэри ахэтхэу, хэтэрыкIхэр нахьыбэу гъэ­фэбапIэхэм къащагъэкIыхэ хъугъэ.
Районым ихъызмэтшIапIэхэм ящыкIэгъэ техникэр аIэкIэлъ. Ахэр пстэумкIи трактор 207-рэ, хьылъэзещэ автомобиль 47-рэ, комбайнэ 28-рэ, нэмыкI­хэри.
Мэкъумэщ хъызмэтым хэхъоныгъэхэр егъэшIыгъэнхэм ыкIи мы лъэныкъом ибэдзэршIыпIэ игъэIорышIэн афытегъэ­псыхьэгъэ къэралыгъо программэхэм Теуцожь районым имэкъумэщышIэхэр чанэу ахэлажьэх. Грант IэпыIэгъум ишIуагъэкIэ IофшIэпIэ чIыпIэхэми ахэхъо.
2023-рэ илъэсым районым иагропромышленнэ комплекс исубъектыкIи 7-мэ грант IэпыIэгъоу сомэ миллион 11,8-м ехъу аратыгъ. Ар блэкIыгъэ илъэ­сым сомэ миллиони 6,8-м ехъущтыгъ. Грант IэпыIэгъур зэратыгъэхэм цумпэ лъэпкъхэм гектари 6,9-рэ, лэжьыгъэхэм гектар 52-рэ арагъэубытын гухэлъ яI, къыIуагъ районым иагроном шъхьа­Iэ.
Мэкъумэщ-фермер хъызмэтшIапIэу М. Шэуджэныр зипащэм унэгъо фермэ ыгъэпсынымкIэ грант IэпыIэгъу сомэ миллион 30 къыратыгъ. А ахъщэмкIэ пцэжъыехэр зыщихъущт бассейн 15, пцэжъые икра къызщыдагъэкIыщт цех ыгъэпсын, гъэучъыIалъэхэр ыщэфынхэ мурад иI.
Былымхъуными Теуцожь районым чIыпIэ гъэнэфагъэ щеубыты. ИкIыгъэ илъэсыр пштэмэ, тонн 6547-рэ къэзыщэчырэ былымхэр ыкIи щагу бзыухэр щахъугъ. Ахэм щэ тонн 3094-рэ ыкIи кIэнкIэ 10686-рэ къахьыжьыгъ. Районым ихъызмэтшIапIэхэм зэхэтэу мэл ыкIи пчэн шъхьэ 4031-рэ ащаIыгъ.
Iэшъынэ Сусан.