Чэщи мафи гупшысэм ыIыгъ усэIо-тхакIохэм анахьышIоу гущыIэм имэхьанэ цIыфымкIэ зышIэрэ щыIэпщтын. Ары. ГущыIэр хэтрэ цIыфкIи ныдэлъф ­гъусэ гъэшIэгъон, ау ­гущыIэри пчъагъэу ­зэхэлъ: пхъашэу, ды­сэу, къуанчэу, уиуIэу, уфэсакъмэ — шъабэу, фабэу, къыпфишIэу, узэлъиубытэу. Джа­ ­гущыIэ зыгъэр, зэгъэфагъэр, къабылыр зэралъэкIэу алэжьы
тиадыгэ тхакIохэм.
Непэ зыцIэ къесIомэ сшIоигъохэр мэлылъфэгъу мазэм къэхъу­гъэхэр ары.

Емыж
МулиIэт
Усэн-гупшысэныр пасэу къыз­диштагъ, Аскъэлэе гурыт еджапIэм щеджэщтыгъ иапэрэ ли­рическэ усэхэр журналэу «Зэ­къошныгъэм» къыщыхиутыхэ зэхъум. МулиIэт Москва дэт Литературнэ институтэу Горькэм ыцIэ зыхьырэр 1980-рэ илъэсым къыухыгъ. Ытхыхэрэр 1967-рэ илъэсым щегъэжьагъэу хеутых. Иапэрэ усэхэр Теуцожь район гъэзетым, гъэзетэу «Социалистическэ Адыгеим», нэужым «Адыгэ макъэм» къащыхиутыщтыгъэх. Ежь Тхьэм сэнаущыгъэ инэу, зэчыеу къыхилъхьагъэр ыгъэхьаулыягъэп. ЗэлъашIэрэ усэкIо гъэшIэгъон хъугъэ. Поэтическэ тхылъ зыхызыбл къыдигъэкIыгъ. Москва къыщыдэкIырэ гъэзетхэм, журналхэм МулиIэт иусэхэр, киносценариехэр къарыхьагъэх, ипьесэу «Уадыгэ­ба, кIал?» зыцIэр Адыгэ драмтеатрэм щагъэуцугъ. Емыж Му­лиIэт УФ-м итхакIохэм я Союз 1990-рэ илъэсым щегъэ­жьагъэу хэт.
Гъыщ
Рахьмэт

Гъыщ Рахьмэт Нурбый ­ыпхъур Шэуджэн районым ит къуаджэу Хьакурынэхьаблэ мэлылъфэ­гъум и 6-м, 1963-рэ илъэсым къыщыхъугъ. Москва дэт Литературнэ институтэу М. Горькэм ыцIэкIэ щытым щеджагъ, къыу­хыгъ ыкIи къэлэшхом къыдэнэжьыгъэу, иунагъокIэ щэпсэу. КIэлэцIыкIухэм апаекIэ ытхыгъэ «Пшэсэн щынагъу» ыкIи ар дэдэр «Злая крапива» ыIоу къыдигъэкIыгъэх. Рахьмэт
1996-рэ илъэсым щегъэжьагъэу УФ-м итхакIохэм я Союз хэт. Адыгэхэм ящыIэкIэ-псэукIэ, яшэн-­хабзэхэр, язекIокIэ-шIыкIэхэр зэхыуигъашIэхэу, купкI зиIэ повестьхэр зыдэт тхылъэу «Букет сирени», «У нас будет одна фамилия…» зыфиIорэр бэмышIэу къыдигъэкIыгъэх, гупшысэкIэ гъэшIэгъон зыIэ-­
кIэлъ тхакIу.
Къуикъо
Шыхьамбый

Кощхьэблэ районымкIэ Еджэр­къуае мэлылъфэгъум и 3-м 1963-рэ илъэсым къыщы­хъугъ. Адыгэ къэралыгъо кIэлэ­егъэджэ институтым филоло­гиемкIэ ифакультет щеджагъ, Москва дэт Литературнэ ин­ститутэу М. Горькэм ыцIэкIэ щытыр къыухыгъ. Пасэу, илъэси 10 — 12 ыныбжьэу, тхэу ригъэ­жьагъ, джы ар усэкIо чъэп­хъыгъ, тхылъ зэфэшъхьафхэр ыкIи хэ­шыпыкIыгъэхэр тхылъитIу хъоу къыдигъэкIыгъэх. Шыхьамбый 1992-рэ илъэсым къыщыублагъэу УФ-м итхакIохэм я Союз хэт. Адыгэ гущыIэм хэлъ-хэсыр ышIапэу матхэ, ащ готэу илъэ­сыбэ хъугъэу Адыгэ тхылъ те­дзапIэм идиректор.
Лъэустэн Юсыф
(1913 — 1998)

ТитхэкIо нахьыжъхэм ащыщэу Лъэустэн Юсыф Теуцожь районым итыгъэ къуаджэу (хы IэрышIэм ычIэ хъугъэ) Шыхьанчэрыехьаблэ мэлылъфэгъум и 25-м 1913-рэ илъэсым къыщы­хъугъ. Еджэгъэ-гъэсэгъагъ. Моск­ва полиграф институтэу дэтым 1933 — 1935-рэ илъэс­хэм щеджагъ. Адыгэ хэку гъэзетым, Адыгэ научнэ-ушэтэкIо институтым Iоф ащишIагъ. Юсыф Хэгъэгу зэошхом чанэу хэлэ­жьагъ. Ытхыхэрэр 1930-рэ илъэ­сым щегъэжьагъэу хиутыщтыгъэх. АдыгабзэкIэ тхылъхэр 15 фэдиз хъоу — повестьхэр, романхэр ыкIи мыхэр урысы­бзэкIэ къыдигъэкIыгъэх. Адыгэ щыIакIэр социализмэм илъэ­хъан зыфэдагъэр ахэм икъоу къа­щыриIотыкIыгъ. «Адыгэ гущы­Iэжъхэр» (1941) къыдигъэкIыгъ. Зэ­дзэкIын IофшIэнри дэгъоу зэшIуихыгъ, общественнэ Iофхэм чанэу ахэлажьэщтыгъ, а зэкIэм ишIошI-еплъыкIэхэр, игупшысэ зэфэдэу ахигощагъ. СССР-м итхакIохэм я Союз 1939-рэ илъэ­сым щегъэжьагъэу хэтыгъ, хэкум ыкIи къалэм янароднэ депутатэу хадзыгъагъ, АР-м ина­роднэ тхакIу, орден, медальхэр бэу къыфагъэшъошагъэх.

Лъэустэн Юсыф
«Ожъубанэкъохэр»
зыфиIорэ романым къыхэхыгъэ пычыгъу
«…Алик ипцэкъэнтф къеуIу фежьагъ. Зэ шъхьакIэ, IутIэн къэбыр псы чIэгъым чIэуагъ, къычIэужьыгъ, ау гур ыгъатхъэу Алик зэрэфаеу чIилъэшъуагъэп. «Хьамлыур пишъугъэн фае» кIэлэцIыкIум зэриIожьыгъ. Пилъхьэ фишIынэу пцэкъэнтфыр къыхихынэу фежьагъ. Хьазырэу кIапсэм инахьыбэр къыхигъэщыгъэба зыщиIоным, жэлыер тэкъэжъ горэм къышIонагъ пIонэу зыгорэ пэрыохъу къыфэхъугъ. Ыпэшъхьэ шъыпкъэм, псыгъунэIум, пэгошхо горэ къы­Iупшыхьагъэу ылъэгъугъ.
— Пап, пап, мыдэ мыр! — Алик кууагъэ.
Асхьад ащ лъыпытэу къы­Iулъэдагъ. Мыщ дэжьым гъэшIэгъон ылъэгъугъ: пэго ин дэдэ горэ ыжэ зэкIикъэу псыгъунэм Iулъыгъ.
Ар зи­инагъэр ипцэкъэнтф пы­лъыми кIэлэцIыкIум
ышIагъэп.
— Алик, укъыстекIуагъ, о унахь пэгошэ дэгъу, — Асхьад кIэлэцIыкIум щытхъуи, ыгъэгушIуагъ…»

ГущыIэжъхэр
КIалэм ебгъэлъэгъурэр игъогу.

КIалэ зыпIурэм кIэлэ уасэ хэкIы.

КIалэр бэрэ бгъэуджыми, янэ къаджэмэ кIо­жьын.

НэкIубгъор
зыгъэхьазырыгъэр
Мамырыкъо Нуриет.