Чъыг зэIумыкIэ щыI нахь цIыф зэIумыкIэ щыIэп
Гъэсагъэмэ къызэраушыхьатырэмкIэ, нэбгырих аIапэ зыуубытыкIэ, дунаим тет цIыф пстэуми аIапэ уубытыгъэу плъытэн плъэкIыщт.
Ар шъыпкъэн фай.
Зы хъугъэ-шIагъэ горэм икъэбар къэстхынэу сыфай. 1973-рэ илъэс. Бжъэдыгъухэр ебэныгъэхэу помидор къагъэкIы, ащэнэу машинэ ин аубытышъ, Урысыем икъалэ горэм ащэ. Тэри, тэуехэмкIэ, тызэхахьи, машинэр тыушъи, Москва тынэсыгъ. Къэлэ цыпэм шоферым тыкъыщыригъэкIи, троллейбусэу тызэрытIысхьащтым иномер къытиIуи, ежь бэдзэрэу тыздакIорэм помидорыр ыщагъ.
Нэбгырэ 12 тэхъу. Ныо хьазырхэри, нахь ныбжьыкIэхэри къытхэтых. Сэ сыстудент. Троллейбусэу къыIухьагъэм нэбгырэ зытIущ нахь исэп, зэкIэми тытIысыгъ, гущыIэным дэтыублагъ. ЫкIэкIэ ыкIыб къэгъэзагъэу шъхьаныгъупчъэм иплъэу щыт пшъэшъэжъыер зэу къызэплъэкIыгъ. «Зэ тIэкIу шъуIас, тыцыхьан ашIошIыщт, мары пшъэшъэ цIыкIури къызэдгъэплъэкIыгъ», — сIуагъэ.
Сэ анахь благъэу сыщысыти, пшъэшъэ цIыкIур къылъыкIуати, къыскIэрыхьагъ.
— Тыдэ шъукъикIырэ? —
ыIуи адыгабзэкIэ къэупчIагъ.
«Тэуе тыкъекIы», — ыIуагъ тащыщ горэм.
А лъэхъаным тихэку исыгъэ адыгэхэри лъэшэу зэхахьэхэу щытыгъэпти, сэ къэсIуагъ:
— Тэуе ымышIэрэнкIи хъун. Тэ Адыгэ хэкум тыкъекIы.
— Ар тыдэ щыI? — ыIуи гуIэзэ къэупчIагъ.
Мыщ дэжьым къызгурыIуагъ Iофым хэхъухьэрэр. Адыгэхэр зыщыпсэухэрэри, зэрэпсэухэрэри къыфэсIотагъ. Ежь сеупчIыгъ къыздикIырэмкIэ.
— Сэ Сирием сыкъикIыгъ, — ыIуагъ пшъэшъэ ныбжьыкIэ цIыкIум. — Москва дэт медицинэ институтэу N 1-м сыще-
джэ. ЕджапкIэр сятэ сфитыгъ. Сятэ тучанитIу иI.
— ГущыIэным тыхилъэсагъэшъ, пцIи сыкъыкIэупчIэрэп, — сIуагъэ.
— Сэ сцIэр Хъурет, Дамаскэ тиунагъокIэ тыщэпсэу.
Ащ дэжьым троллейбусыр къэуцугъ, пшъэшъэ цIыкIур иплъи «Мыр сэ сиуцупI, сыгужъо хъущтэп», — ыIуи, къызэплъэкIызэ икIыжьыгъ.
Тэри хъугъэм бэрэ тытегущыIэжьыгъ. Мы хъугъэ-шIагъэр бэми къафэсIотагъ.
… Илъэс 45-рэ фэдиз тешIэжьыгъэу адыгэхэри нахь зэхахьэхэу, шIоигъоныгъэ зиIэхэри ячIыгужъ къэкIожьын амал яIэ хъугъэ. Ащ фэдэу Сирием къикIыжьыгъэ горэм зэ гущыIэгъу сыфэхъугъэу мы хъугъэ-шIагъэр фэсIотагъ.
— Дамаскэ адыгэу дэсхэр нахьыбэм зэрэшIэх, ори пшIэнкIи хъун, — сIуагъэ.
ГущыIэгъу сызфэхъугъэр IугушIукIи, къыIуагъ: «Ары, тиI ащ фэдэ врач, ар джыри мэлажьэ, Iэзэ дэд».
Ащ фэдэ кIэлъыкIожь зиIэ хъугъэр сымыгъэшIэгъон слъэкIыгъэп. Сирием къикIыжьыгъэ адыгэхэр, мы зигугъу къэсшIыгъэ бзылъфыгъэр зышIэрэ го-
рэ къышъухэкIмэ, сышъолъэIу, фэшъуIотэжь. Сэлам гуапэ зэресхыжьырэри сфешъуIожь, чъыг зэIумыкIэ щыI нахь цIыф зэIумыкIэ щыIэп. Iэпэубытихэу сшIыщтымэ апэрэ Iэпэубытыр Хъурет дэсшIыгъэу сэлъытэ.
Хьаудэкъо Сар.
къ. Мыекъуапэ.