Top.Mail.Ru

Чъыг зэIумыкIэ щыI нахь цIыф зэIумыкIэ щыIэп

Гъэсагъэмэ къызэраушыхьатырэмкIэ, нэбгырих аIапэ зыуубытыкIэ, дунаим тет цIыф пстэуми аIапэ уубытыгъэу плъытэн плъэкIыщт.
Ар шъыпкъэн фай.

Зы хъугъэ-шIагъэ горэм икъэ­бар къэстхынэу сыфай. 1973-рэ илъэс. Бжъэдыгъухэр ебэ­ны­гъэхэу помидор къагъэкIы, ащэ­нэу машинэ ин аубытышъ, Урысыем икъалэ горэм ащэ. Тэри, тэуехэмкIэ, тызэхахьи, ма­шинэр тыушъи, Москва тынэ­сыгъ. Къэлэ цыпэм шоферым тыкъыщыригъэкIи, троллейбусэу тызэрытIысхьащтым иномер къытиIуи, ежь бэдзэрэу тызда­кIорэм помидорыр ыщагъ.
Нэбгырэ 12 тэхъу. Ныо хьазырхэри, нахь ныбжьыкIэхэри къытхэтых. Сэ сыстудент. Троллейбусэу къыIухьагъэм нэбгырэ зытIущ нахь исэп, зэкIэми ты­тIысыгъ, гущыIэным дэтыублагъ. ЫкIэкIэ ыкIыб къэгъэзагъэу шъхьаныгъупчъэм иплъэу щыт пшъэшъэжъыер зэу къызэплъэ­кIыгъ. «Зэ тIэкIу шъуIас, тыцыхьан ашIошIыщт, мары пшъэ­шъэ цIыкIури къызэдгъэплъэ­кIыгъ», — сIуагъэ.
Сэ анахь благъэу сыщысыти, пшъэшъэ цIыкIур къылъыкIуати, къыскIэрыхьагъ.
— Тыдэ шъукъикIырэ? —
ыIуи адыгабзэкIэ къэупчIагъ.
«Тэуе тыкъекIы», — ыIуагъ тащыщ горэм.
А лъэхъаным тихэку исыгъэ адыгэхэри лъэшэу зэхахьэхэу щытыгъэпти, сэ къэсIуагъ:
— Тэуе ымышIэрэнкIи хъун. Тэ Адыгэ хэкум тыкъекIы.
— Ар тыдэ щыI? — ыIуи гуIэзэ къэупчIагъ.
Мыщ дэжьым къызгурыIуагъ Iофым хэхъухьэрэр. Адыгэхэр зыщыпсэухэрэри, зэрэпсэухэ­рэри къыфэсIотагъ. Ежь сеуп­чIыгъ къыздикIырэмкIэ.
— Сэ Сирием сыкъикIыгъ, — ыIуагъ пшъэшъэ ныбжьыкIэ цIыкIум. — Москва дэт медицинэ институтэу N 1-м сыще-
джэ. ЕджапкIэр сятэ сфитыгъ. Сятэ тучанитIу иI.
— ГущыIэным тыхилъэса­гъэшъ, пцIи сыкъыкIэупчIэрэп, — сIуагъэ.
— Сэ сцIэр Хъурет, Дамаскэ тиунагъокIэ тыщэпсэу.
Ащ дэжьым троллейбусыр къэуцугъ, пшъэшъэ цIыкIур иплъи «Мыр сэ сиуцупI, сыгужъо хъу­щтэп», — ыIуи, къызэплъэ­кIызэ икIыжьыгъ.
Тэри хъугъэм бэрэ тытегущыIэжьыгъ. Мы хъугъэ-шIагъэр бэми къафэсIотагъ.
… Илъэс 45-рэ фэдиз тешIэ­жьыгъэу адыгэхэри нахь зэха­хьэхэу, шIоигъоныгъэ зиIэхэри ячIыгужъ къэкIожьын амал яIэ хъугъэ. Ащ фэдэу Сирием къи­кIыжьыгъэ горэм зэ гущыIэгъу сыфэхъугъэу мы хъугъэ-шIагъэр фэсIотагъ.
— Дамаскэ адыгэу дэсхэр нахьыбэм зэрэшIэх, ори пшIэнкIи хъун, — сIуагъэ.
ГущыIэгъу сызфэхъугъэр IугушIукIи, къыIуагъ: «Ары, тиI ащ фэдэ врач, ар джыри мэлажьэ, Iэзэ дэд».
Ащ фэдэ кIэлъыкIожь зиIэ хъугъэр сымыгъэшIэгъон слъэ­кIыгъэп. Сирием къикIыжьыгъэ адыгэхэр, мы зигугъу къэсшIыгъэ бзылъфыгъэр зышIэрэ го-
рэ къышъухэкIмэ, сышъолъэIу, фэ­шъуIотэжь. Сэлам гуапэ зэ­ресхыжьырэри сфешъуIожь, чъыг зэIумыкIэ щыI нахь цIыф зэIумыкIэ щыIэп. Iэпэубытихэу сшIыщтымэ апэрэ Iэпэубытыр Хъурет дэсшIыгъэу сэлъытэ.
Хьаудэкъо Сар.
къ. Мыекъуапэ.