Уголовнэ, гражданскэ, арбитражнэ ыкIи административнэ Iоф анахь инхэу республикэм ихьыкумхэм зэхафыгъэхэм афэгъэхьыгъэ брифинг Адыгэ Республикэм и Прокуратурэ щыкIуагъ.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх прокуратурэм иуголовнэ-хьыкум отдел ипрокурорэу Цуякъо Таймураз, гражданскэ ыкIи ар­битражнэ Iофхэм язэхэфынкIэ прокурорым иIэпыIэгъоу Хьапый Саид.
Пэублэм Т. Цуякъом къызэриIуагъэмкIэ, 2023-рэ илъэсым бзэджэшIагъэ зезыхьэгъэ нэбгырэ 1487-м алъэныкъокIэ рес­публикэ хьыкумышIхэм ашIыгъэ унэшъо 1378-м прокурорхэм адырагъэштагъ. Уголовнэ Iоф 1765-м республикэ хьыкумхэр ахэплъагъэх. Къэралыгъо гъэпщынакIохэм япшъэрылъыр ла­жьэ зиIэхэм пшъэдэкIыжь ара­гъэхьыныр ыкIи уголовнэ хьыкум зэхэфыным хэлажьэхэрэм яконституционнэ фитыныгъэхэр амыукъонхэр ары. АщкIэ прокурорым щысэхэр къыхьыгъэх.
ГущыIэм пае, Мыекъуапэ щыщ хъулъфыгъэм укIыгъэ Iоф зэрэзэрихьагъэм фэшI АР-м и Апшъэрэ хьыкум ыгъэмысагъ. 2022-рэ илъэсым шышъхьэIум хъулъфыгъэр инэIуасэхэм аде­шъоу щысызэ, ащыщ горэмрэ ежьыррэ азыфагу зэмызэгъыныгъэ къитэджагъ. Нэужым хъулъфыгъэр ядэжь кIожьи шэ­кIо шхончыр къыштагъ. Метрэ 13-кIэ къыпэчыжьэу щысыгъэ хъулъфыгъэм тыригъэпсыхьи, тIогъогогъо шхончымкIэ еуагъ, а чIыпIэм хъулъфыгъэм идунай щихъожьыгъ. А чIыпIэм щысыгъэ нэмыкI хъулъфыгъэм шъобжхэр тещагъэ хъугъэ. Хьыкумыр уголовнэ Iофым хэплъагъ ыкIи илъэси 10-рэ мэзи 6-рэ хьапс бзэджашIэм тырилъхьагъ.
Хьапый Саид къызэриIуагъэм­кIэ, цIыфхэм яфитыныгъэхэр зэ­тегъэуцожьыгъэнхэм епхыгъэ Iофыгъохэр прокуратурэм инэплъэгъу ригъэкIыхэрэп. ЯIоф­шIэнкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъоу зыдэлажьэхэрэм ащыщ псэупIэ-коммунальнэ хъызмэтым ылъэныкъокIэ хэбзэгъэуцу­гъэр зэрагъэцакIэрэр, цIыфхэм япсэупIэ фитыныгъэхэр къэу­хъумэгъэнхэр, зыкIыныгъэ ахэ­лъэу бзэджашIэхэм ябэныгъэныр, псауныгъэм, гъэсэныгъэм ыкIи ахъщэ къолъхьэ тын-Iыхыным алъэныкъокIэ хэбзэгъэуцугъэр амыукъоным лъыплъэгъэнхэр. Джащ фэдэу япшъэ­рылъ шъхьаIэхэм ащыщ цIыфхэм IофшIэнымкIэ фитыныгъэу яIэ­хэр къэухъумэгъэнхэр.
2023-рэ илъэсым зэкIэмкIи сомэ миллион 75-м ехъум япхыгъэу дэо тхылъ миным ехъумэ республикэм ихьыкумышIхэр ахэплъагъэх. Ахэм янахьыбэр зыфэгъэхьыгъэр цIыфхэм яIоф­шIэн фитыныгъэхэр зэтегъэу­цо­жьыгъэнхэр ары. Прокурорхэм зэрахьэгъэ Iофтхьабзэхэм яшIуа­гъэкIэ цIыфхэм ялэжьапкIэу предприятиехэм ателъыгъэ сомэ мин 300-м ехъур афызэ­кIагъэкIожьыгъ.
ГущыIэм пае, Мыекъопэ район хьыкумым ипрокурор идаокIэ Мыекъопэ районым игупчэ сы­мэджэщ иIофышIэу къыIуагъэ­кIыгъэм ифитыныгъэхэр зэтыригъэуцожьыгъэх. Джащ фэдэу кIэлэцIыкIу ибэ нэбгырэ 31-м япсэупIэ фитыныгъэхэр прокурорхэм къаухъумагъэх.
АР-м и Прокуратурэ респуб­ликэ Арбитражнэ хьыкумым дэуи 5 фигъэхьыгъ УФ-м ифе­дэхэр къэухъумэгъэнхэм фэгъэ­хьыгъэу. Ащ фэдэ лъэбэкъум ишIуагъэкIэ Тэхъутэмыкъое рай­оным щыIэ чIыгу Iахьхэу хэ­бзэнчъэу аштагъэхэр къэралыгъом фызэкIагъэкIожьыгъэх. Ахэм гектар 500-м ехъу арылъ, сомэ миллиарди 2,7-рэ атефэ.
КIэухым журналистхэм яуп­чIэхэм прокурорхэм джэуапхэр къаратыжьыгъэх.
КIАРЭ Фатим.