Икъэлэмыпэ дышъэр къыпэзы
Лъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» ижурналистэу, гъэзетэу «Шапсыгъэм» иредактор шъхьаIэу, «Шъачэ икъэбархэр» зыцIэ тедзэгъум икорреспондентэу, АР-м изаслуженнэ журналистэу Ныбэ Анзор 2023-рэ илъэсым изэфэхьысыжьхэмкIэ Пшызэ шъолъырым и «Дышъэ къэлэм» зыфиIорэ цIэ лъапIэр къыфагъэшъошагъ.
«Патриотическэ пIуныгъэр» зыфиIорэ лъэныкъомкIэ Ныбэ Анзор иIофшIэгъищэу «По зову сердца», «Возвращенные из небытия» ыкIи «Награда — спасенная жизнь» зыфиIохэрэм текIоныгъэр къыдахыгъ.
Ныбэ Анзор хы ШIуцIэ Iушъом имызакъоу Адыгеими, ткъош республикэхэм ыкIи IэкIыб къэралыгъохэм ащыцIэрыIо журналист. Икъэлэмыпэ, ыбзэ осэ ин афашIэу, сэнаущыгъэшхо зыхэлъ IофышIэшхоу ыцIэ Iугъэ. Журналистикэм 1994-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу щэлажьэ. Адыгеим, къош республикэхэм, Пшызэ шъолъырым якъэбарлъыгъэIэс амалхэм адэлажьэ. 1999 — 2005-рэ илъэсхэм КъТРК-у «Адыгеим» икъутамэу «ТВ Шапсугия» зыфиIорэм ипэщагъ. 1999-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу хы ШIуцIэ Iушъо адыгэхэм ягъэзетэу «Шапсыгъэм» Iоф щешIэ, 2002-м щыублагъэу ащ иредактор шъхьаI. 2006-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу гъэзетэу «Шъачэ икъэбархэр» зыфиIорэм икорреспондент.
— СицIыкIугъом сыжурналистынэу сыфэягъ, ау спортым епхыгъэу. АКъУ-м филологиемкIэ ифакультет къэсыухыгъэу, илъэсипшIэрэ урысыбзэмрэ литературэмрэкIэ кIэлэегъаджэу ШэхэкIэй сыщылэжьагъэу джащ сыкъыфэкIуагъ. Ау апэрэ лъэбэкъур зысшIыгъэр 1994-рэ илъэсыр ары. Ащ дэжьым Цуекъо Юныс итхыгъэу «ГъучI тыгъужъым итаурыхъ» зыфиIорэм фэгъэхьыгъэ тхыгъэ гъэзетэу «Советскэ Адыгеим» къизгъэхьэгъагъ, гущыIэ зэпеуаби къыпыкIыгъагъ, «Шапсыгъэми» ыужыкIэ къыщыхаутыгъагъ. Сижурналистикэ сэнэхьаткIэ ащ мэхьанэшхо иIагъ, егъэжьапIэ сфэхъугъ, — къытфиIотагъ Ныбэ Анзор.
— КъэсэшIэжьы, «ГъучI тыгъужъым итаурыхъ» зыфиIоу Анзор иапэрэ тхыгъэу гъэзетым къыхиутыгъагъэр. Ащ дэжьым кIэлэ ныбжьыкIэу еджэныр къыухи къыгъэзэжьыгъагъ. Сызеджэм згъэшIэгъогъагъэ. КIэкIыгъэ шъхьаем, мэхьанэ ин, гупшысэшхо хэлъэу тхыгъагъ. Ащ дэжьым сегупшысагъ «мыщ фэдэ джыри ытхышъущта шъуIуа?». Етхышъу. Гъэзетэу «Шапсыгъэм» къызыIохьэм ар нафэ хъугъэ. Журналистэу щыригъэжьэгъагъ, ау шIэхэу иредактор шъхьаIэ хъугъэ. Къихьэрэр зэкIэ ежьым етхы, ыпэкIэ нэкIубгъуитIу хъущтыгъэмэ, джы 8. Ащ икъэлэмыпэ зэкIэми ашIэ, Пшызэ шъолъырым ижурналист анахь дэгъухэм ащыщ, уасэ фашIы, зыхалъхьан ашIэрэп, — къыддэгощагъ хы ШIуцIэ Iушъом щыпсэурэ шапсыгъэхэм яобщественнэ зэхахьэу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу КIакIыхъу Мэджыдэ.
Ныбэ Анзор «Шапсыгъ» зыфиIорэ гъэзетым иредактор шъхьаIэу зылажьэрэр илъэс 22-рэ хъугъэ, зыIухьагъэр илъэс заулэкIэ ыпаIу. Джащ фэдизым хабзэ хъугъэу хы ШIуцIэ Iушъом Iус адыгэ шапсыгъэхэм ящыIэкIэ-псэукIэ, зигъо Iофыгъоу яIэхэр, ягумэкIыгъохэр инэкIубгъохэм къащеIуатэх, Адыгэ Хасэм Iофэу ышIэрэр къащырегъэлъэгъукIы. Лъэпкъ зэфыщытыкIэхэм, тарихъым, пIуныгъэм къатегущыIэ, ичIыгогъу цIэрыIохэм якъэбархэр къеIуатэ. ЧIыпIэ Адыгэ Хасэм ихьатыркIэ ипчъагъэкIэ 3700-рэ хъоу мазэм зэ гъэзетыр къыдэкIы. ЫпкIэ хэмылъэу, хы ШiуцIэ Iушъом Iус адыгэ унагъо пэпчъ ар IэкIагъахьэ. Хэти ешIэ ащ дэлажьэрэр, тхыгъэхэр зиехэр. Анзор ыцIэ кIэмыдзагъэми, итхакIэкIэ къашIэжьы.
— Гъэзетыр, Анзор ихьатыркIэ, титарихъ иухъумакIу. Ащ хы ШIуцIэ Iушъом ихъугъэ- шIэгъэ шъхьаIэхэр къыщиIотыкIыгъэх. Илъэс пчъагъэу къыздэкIырэм къэштэжьи, уищыкIагъэр зэкIэ къипхыщт. Ихъарзынэщ нэкIубгъохэр зэпырыбгъазэхэмэ, гъэзетымрэ Анзоррэ зы къэбар зэрэбламыгъэкIыгъэр къыбгурэIо. Анзор тэ лъытэныгъэшхорэ осэшхорэ фэтэшIы, — еIо КIакIыхъу Мэджыдэ.
Илъэс 22-рэ хъугъэу Ныбэ Анзор «Адыгэ макъэм» ижурналист. Мафэ къэс пIоми хъунэу адыгэ къуаджэхэм ащэIэ. Ахэм километрэ пшIы пчъагъэ азыфагуми, мыпшъыжьэу адэхьэ, ащыхъурэ- ащышIэрэр, ягумэкIыгъохэр зэрегъашIэх, гъэзетым къытфетхыжьых.
— Анзор ишIуагъэкIэ хы ШIуцIэ Iушъо шапсыгъэхэм ящыIакIэ, цIыф пэрытэу ахэтхэм, ягъэхъагъэхэм тащыгъуаз, ошIэ-дэмышIагъэ къэхъугъэмэ псынкIэу къытфетхыжьы, къыднегъэсы. Гъэзетым имызакъоу ар лъэпкъми зэрэпсэоу фэлажьэ. Арышъ, Анзор иIофшIагъэхэм осэ ин къазэрэфашIыгъэр редакцием IутхэмкIэ тигуапэ. ТапэкIи гъэхъагъэхэр ышIыхэзэ лэжьэнэу тыфэлъаIо, — къыIуагъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу МэщлIэкъо Саидэ.
Анзор илъэпкъ, икультурэ шIулIэгъоу афыриIэр дунаим тет адыгэ пстэуми ашIэ. Исэнэхьат ишIуагъэкIэ чIыр къыкIухьаныр фызэшIокIыгъ ыкIи къэралыгъо зэфэшъхьафхэм арыс адыгэхэм гущыIэгъу афэхъугъ, тилъэпкъэгъу цIэрыIуабэ нэIуасэ ышIыгъ, шIэныгъабэ къакIэрихыгъ.
— Журналистикэм ихьатыркIэ ситворчестви псыхьагъэ хъугъэ. Ащ ишIуагъэкIэ тилъэпкъ икультурэ, ишэн-хабзэхэм якуупIэ сыхэхьагъ, сынэхэмкIэ адыгэм идунай слъэгъугъэ. Анахь шъхьаIэр силъэпкъ шIуагъэ горэ фэсшIэн слъэкIыгъ. Зигугъу къэсшIы мыхъущт Iоф сиIагъэп ыкIи сиIэп. Анахь зэпеуабэ къызыпыкIырэми сыкъытегущыIэ, адыгэхэм ягумэкIыгъуи игугъу къэсэшIы, титарихъ икъэухъумэни зыфэсэгъазэ, Урысыем ыкIи IэкIыбым ащыхъурэ хъугъэ-шIэгъэ инхэри синэплъэгъу изгъэкIхэрэп. Ау сыдигъуи нахь сигуапэр ыкIи сикIасэр тиадыгэ къуаджэхэм садэхьаныр ары. Ахэм ящыIэкIэ-псэукIэ, цIыф гъэшIэгъонэу адэсхэр слъэгъунхэр ренэу сигуапэ, — къыддэгощагъ Ныбэ Анзор.
Анзор журналистикэм зыщылэжьэрэ илъэсипшI пчъагъэм къакIоцI ылъэгъугъэмрэ ынэ кIэкIыгъэмрэ шIэхэу зы тхылъым щызэхэугъоягъэ хъущт. Тыркуем, Израиль, Иорданием, Германием, Урысыем ащыпсэурэ адыгэхэм къакIэрихыгъэ къэбар гъэшIэгъонхэр, зэдэгущыIэгъухэр, сурэтхэр къыздэхьащт тхылъым игъэхьазырын непэ дэлажьэ. Ау ижурналист IофшIэн ар ипэрыохъоп. Сыдигъуи фэдэу непи Iоф пчъагъэр зэдифызэ къэбарыкIэхэр егъэхьазырых.
Анцокъо Ирин.