IофшIэныр агъэлъэшы
Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм ия ХХХIV-рэ зэхэсыгъо республикэм исоциальнэ экономикэ хэхъоныгъэ илъэныкъо зэфэшъхьафхэм япхыгъэ Iофыгъо 50-м ехъумэ щатегущыIагъэх.
Ащ хэлэжьагъэх Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, АР-м и Къэралыгъо Совет —Хасэм идепутатхэр, министрэхэм я Кабинет хэтхэр, хабзэм ифедеральнэ ыкIи ишъолъыр къулыкъухэм япащэхэр. Къэралыгъо Советым — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм зэхэсыгъор зэрищагъ.
Зэхэсыгъор рагъэжьэным ыпэкIэ Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэр зы такъикърэ афэшъыгъуагъэх Московскэ хэкум къыщыхъугъэ тхьамыкIагъом хэкIодагъэхэм.
Iофыгъоу зытегущыIэщтхэм атегъэпсыхьагъэу парламентариехэм республикэм и ЛIышъхьэ дырагъэштагъ АР-м финансхэмкIэ иминистрэу Виктор Орловыр ыкIи АР-м цифрэ, къэбар ыкIи телекоммуникационнэ технологиехэмкIэ иминистрэу Шыу Заурбэч АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игодзэ IэнатIэхэм аIугъэхьэгъэнхэмкIэ. Мыщ дэжьым къэIогъэн фае министрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игодзэ пшъэрылъыкIэхэр зэрагъэцакIэхэрэм дакIоу министрэхэм якъулыкъухэм пэщэныгъэ зэрадызэрахьащтыр.

Шъугу къэтэгъэкIыжьы: АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игодзэ IэнатIэ республикэм щызыIыгъыр ЛIыхэсэ Махьмуд ары. АР-м и ЛIышъхьэ иунэшъо гъэнэфагъэхэу къыдэкIыгъэхэм атегъэпсыхьагъэу джы АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ годзищ иIэщт. Министрэхэм яполномочиехэм зызэраушъомбгъурэм къыхэкIэу социальнэ лъэныкъомкIэ ыкIи информатизацием къыхиубытэрэ лъэныкъохэмкIи Урысыем и Президент и Джэпсалъэу Федеральнэ ЗэIукIэм фигъэхьыгъэм тегъэпсыхьагъэу яIофшIэн джыри нахь зыкъызэрэрагъэIэтыщтым республикэм и ЛIышъхьэ ицыхьэ зэрэтелъыр къыхигъэщыгъ.
КъумпIыл Мурат къызэриIуагъэмкIэ, министрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игодзакIэхэм Iофым хэшIыкIышхо фыряI ыкIи IэпэIэсэныгъэ ахэлъ. Ащ анаIэ тыраригъэдзагъ республикэ мылъкум епхыгъэ Iофыгъохэм язэшIохынкIи, бюджет мылъкур зыпэIухьэхэрэм хэшIыкI икъу фыряIэнымкIи, нахьыпэм фэдэу, Адыгеир шъолъыр пэрытхэм зэрахэтым. Ащ дакIоу анахь мэхьанэ зиIэ лъэныкъохэмкIэ, лъэпкъ проектыкIэу «Экономика данных» зыфиIорэм диштэу Урысыем и Президент къахилъхьэгъэ Iофыгъохэм ялъытыгъэу цифрэ технологиехэмкIэ пшъэрылъ инхэр республикэм зэшIуихынхэу ыпашъхьэ итых.
АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ 2023-рэ илъэсым Iофэу ышIагъэм изэфэхьысыжь къышIыгъ къулыкъум ипащэу Олег Безсмельницыным. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, илъэсым икIэуххэм къызэрагъэнэфагъэмкIэ, анахь макIэу бзэджэшIагъэхэр зыщызэрахьэгъэхэ шъолъырхэм тиреспубликэ ахалъытагъ. Хэгъэгум ишъолъыр анахь щынэгъончъи 5-мэ Адыгеир ахэхьагъ. Илъэсэу икIыгъэм елъытыгъэмэ, республикэм бзэджэшIагъэу щызэрахьагъэр процент 13,5-кIэ нахь макIэ хъугъэ. ИлъэситIу фэдиз хъугъэ арэущтэу зыщытыр. Депутатхэм упчIэ гъэнэфагъэхэр министрэм къыратыгъэх, ахэр зыфэгъэхьыгъагъэхэр полицием ирайон отделхэм яIофшIакI, муниципалитетхэм зэдэлэжьэныгъэу адыряIэр, кощын IофымкIэ уплъэкIун IофшIэнхэу зэхащэхэрэм нахь лъэшэу анаIэ атырагъэтыныр ыкIи нэмыкIхэр.
АР-м и УплъэкIокIо-ЛъытэкIо палатэ и Тхьаматэу Павел Стаценкэм 2023-рэ илъэсымкIэ Iофэу ашIагъэм икIэуххэр сессием къыщызэфихьысыжьыгъэх. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, Палатэм уплъэкIун Iофтхьэбзи 9 зэхищагъ, АР-м и ЛIышъхьэ игъо зэрилъэгъугъэм тетэу уплъэкIуни 2, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм пшъэрылъ къызэрафишIыгъэм тетэу 1 уплъэкIун рагъэкIокIыгъ. УплъэкIун Iофтхьабзэхэм лъэныкъо 18 къызэлъаубытыгъ. Сомэ миллиардрэ миллионрэм ехъу ыкIи сомэ миллиарди 3,7-м ехъу зыосэ мылъкур гъэфедагъэ зэрэхъугъэр ауплъэкIугъ. Ащ нэмыкIэу Палатэм иIофышIэхэм эксперт-зэхэфын Iофтхьэбзэ 11 агъэцэкIагъ, АР-м ишэпхъэ ыкIи иправовой актхэм япроектхэмкIэ зэфэхьысыжь 32-рэ къагъэхьазырыгъ. Депутатхэм отчетыр аштагъ.
Зэхэсыгъом 2024-рэ илъэсымкIэ республикэ бюджетым зэхъокIыныгъэхэр парламентариехэм къыхалъхьагъ. Бюджетым ихахъохэр сомэ миллиарди 2,5-кIэ нахьыбэ ашIыгъэх. А мылъкур анахьэу зыпэIухьащтыр хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм IэпыIэгъу ятыгъэныр, коммунальнэ инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэныр, зэхэтэкъоным нэсыгъэ унэжъхэм цIыфхэр къачIэщыжьыгъэнхэр, къэралыгъо учреждениехэр мылъку-техникэ лъэныкъомкIэ зэтегъэпсыхьэгъэнхэр ары.
Ащ нэмыкIэу АР-м изаконкIэ зэхъокIыныгъэхэр депутатхэм къахалъхьагъэх. Ахэр япхыгъэх унагъом, ным, тым ыкIи кIэлэцIыкIухэм якъэухъумэн иIофыгъохэм. Сабыибэ зэрыс унагъохэм ащ амал къаритыщт ящэнэрэ ыкIи къыкIэлъыкIощт кIэлэцIыкIухэр къызыхъугъэхэм ыуж мэзищ тешIэфэ емыжэхэу сомэ мин 50 хъурэ зэтыгъо ахъщэр аIэкIэхьанэу. КъызэрэхагъэщыгъэмкIэ, илъэсэу икIыгъэм шэкIогъум и 1-м ехъулIэу республикэм иунэгъо 657-мэ ащ фэдэ зэтыгъо ахъщэр аIэкIагъэхьагъ.
Физическэ культурэм ыкIи спортым, ны-тыхэм анаIэ зытемытыжь кIэлэцIыкIухэм яIыгъынкIэ IофшIэным изэшIохын епхыгъэ республикэ хэбзэгъэуцугъэхэм сессием зэхъокIыныгъэхэр щафашIыгъэх. Ахэр АР-м и Конституционнэ совет, административнэ хэбзэукъоныгъэхэм, цIыфхэр чIыопс ыкIи техногеннэ нэшанэ зиIэ тхьамыкIагъохэм ащыухъумэгъэнхэм, фэтэрыбэу зэхэт унэхэм ягъэцэкIэжьын япхыгъэ законопроектых. Ахэм зэхъокIыныгъэу афашIыщтхэм ахэплъагъэх.
Зэхэсыгъом икIэухым Урысыем и Президент ихэдзынхэм анахь чанэу ахэлэжьэгъэ депутатхэм зэрафэразэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыIуагъ. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, хэдзакIохэр чан дэдэу а Iофтхьабзэм къекIолIагъэх —процент 84,76-у.
«Хэдзынхэм джыри зэ къаушыхьатыгъ республикэм ис цIыфхэм Урысыем и Президентэу Владимир Путиным зэрищэхэрэ гъогум цыхьэ зэрэфашIырэр — хэдзакIохэм япроцент 90-мэ амакъэ ащ фатыгъ. Президентым Федеральнэ ЗэIукIэм фигъэхьыгъэ Джэпсалъэм къыдыхэлъытагъэу IофшIэнышхо зэшIотхын фаеу къытпыщылъ ыкIи цIыфхэм ящыIакIэ нахь зыкъыIэтынымкIэ къэралыгъом ипащэ къыгъэуцурэ пшъэрылъхэр зэшIотхынхэм тыфэхьазыр», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм зэхэсыгъом къекIолIагъэхэр ыгъэгугъагъэх парламентым идепутатхэр республикэм игъэцэкIэкIо хабзэ икъулыкъухэм тапэкIи Iоф адашIэным зэрэфэхьазырхэр.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу