Наркотикхэр хэбзэнчъэу зэрагъэфедэхэрэм пэшIуекIогъэнымкIэ 2023-рэ илъэсым оперативнэ-къулыкъу IофшIэ­нэу агъэцэкIагъэм икIэуххэм, муниципальнэ образованиехэм наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэу ащызэрахьэхэрэм къыкIегъэчыгъэнымкIэ Iоф­тхьабзэхэу зэхащагъэхэм ыкIи нэмыкI Iофы­гъохэм щатегущыIагъэх наркотикхэм апэ­шIуекIорэ комиссием изэхэсыгъоу щыIагъэм. Адыгеим и ЛIы­шъхьэу КъумпIыл Мурат Iофтхьабзэр зэрищагъ.

Комиссием иIофшIэн хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур, ФСБ-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм, АР-м и МВД, АР-м и Прокуратурэ, АР-м и Апшъэрэ хьыкум, джащ фэдэу муниципальнэ образованиехэм япащэхэр. Наркотикхэр къызэрэра­гъэкIокIыхэрэм лъыплъэгъэнымкIэ МВД-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм ипащэу Елена Аврашко къызэриIуагъэмкIэ, илъэсэу икIыгъэм наркотик­хэм япхыгъэ бзэджэшIэгъэ 212-рэ къы­хагъэщыгъ, ахэм ащыщэу шъэм ехъур зэпхыгъэхэр хэбзэнчъэу наркотикхэр зэрэIуагъэкIыгъэхэр ары. Наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIэгъи 178-рэ къыхагъэ­щыгъ, ахэм къахеубытэх блэкIыгъэ илъэс­хэм зэрахьэгъэ бзэджэшIэгъи 10-р. Нэбгыри 184-мэ уголовнэ пшъэдэкIыжь арагъэхьыгъ. 2023-рэ илъэсым наркотикхэм апэшIуекIорэ IофшIэнэу агъэцэкIагъэм икIэуххэм нафэ къызэрашIыгъэмкIэ, АР-м и МВД хэгъэгумкIэ я 3-рэ чIыпIэм щыт, Къыблэ федеральнэ шъо­лъырымкIэ а 1-рэ чIыпIэр ыIыгъ. Наркотикхэм алъэныкъокIэ Iофхэм язытет нахьышIу шIыгъэным пае ныбжьыкIэхэм лекцие ыкIи зэдэгущыIэгъу мини 2,5-рэ фэдиз адыряIагъ, оперативнэ-профилактическэ Iофтхьэбзэ 13 зэрахьагъ.

«Iофышхо зэшIохыгъэ хъугъэ, ау наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэм къакIегъэчыгъэнымкIэ джыри амалхэр щыIэх. МыщкIэ зэкIэ зэшIо­шъухын шъулъэкIыщтыр икъоу жъугъэцэкIэн фае, ведомствэ­хэм зэдэлэжьэныгъэ-зэгъусэныгъэ зэдыряIэмэ, наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэр нахь псынкIэу къыхэгъэщыгъэ хъущтых. Наркотикхэр IугъэкIыгъэнхэмкIэ ыкIи ахэр гъэфедэ­гъэнхэмкIэ бзэджэшIагъэхэр амал зэриIэкIэ нахь макIэ шIыгъэнхэм пае зэкIэ Iофтхьабзэ­хэр гъэфедэгъэнхэ фае», — къыхигъэщыгъ Адыгеим и ЛIы­шъхьэ.
ФСИН-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм ипащэ ипшъэрылъхэр пIэлъэ гъэнэфагъэкIэ зыгъэцэкIэрэ Мерген Тубитовым къызэриIуагъэмкIэ, пщыныжь зыщахьырэ учреждениехэу республикэм итхэм непэкIэ зиIоф аIогъэ нэбгырэ 483-рэ ачIэс. Ахэм ащыщэу 21-р наркологическэ учетым хэтых. Наркотикхэр учреждениехэм ачIахьанхэмкIэ анахь агъэфедэхэрэм ащыщых агъэтIысыгъэхэм зыща­IукIэхэрэ лъэхъа­ным зэраратыхэрэр, къафа­хьыхэрэм ахэлъэу зэраIэкIагъахьэхэрэр ыкIи нэмыкI шIыкIэ зэфэ­шъхьафхэр. Илъэсым къыкIоцI ащ фэдэ шIыкIэм тетэу аIэкIагъа­хьэхэрэм хэпшIыкIэу къыкIичыгъ. ЗиIоф аIуи агъэтIысыгъэхэм ащыщ­хэм наркотикхэр агъэ­федагъэхэу ыкIи ары­лIы­кIыгъэхэу къыхагъэщыгъэп.
ЧIыпIэхэм яIофхэм язытет фэгъэхьыгъэу къэгущыIагъэх Тэхъутэмыкъое ыкIи Теуцожь районхэм япащэхэу Шъао Аскэррэ УдыкIэко Адамрэ. Ахэм къаIотагъ наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэм апэшIуекIогъэнымкIэ Iофэу ашIэрэм фэгъэхьыгъэу.
Зэхэсыгъом джащ фэдэу къыщаIо­тагъ 2023-рэ илъэсым Адыгэ Республикэм наркотикхэм япхыгъэ IофхэмкIэ мониторингэу щыкIуагъэм икIэуххэм афэгъэ­хьыгъэу. АР-м и ЛIышъхьэ и ГъэIорышIапIэу шъолъыр щынэгъончъагъэм иIофыгъохэм афэгъэзагъэм ипащэу Чыназыр Алый къызэриIуагъэмкIэ, мы аужырэ илъэс заулэм пчъагъэхэм нахь къакIичэу фежьагъ. Илъэсэу икIыгъэм наркотикхэр зыгъэфедэхэрэм япчъагъэ проценти 3,1-кIэ нахь макIэ хъугъэ.
Зэхэсыгъом зыщатегущыIэгъэхэ IофыгъохэмкIэ унэшъо заулэ аштагъ. Муниципальнэ образованиехэм наркотикхэм япхыгъэ IофхэмкIэ язытет къып­къырыкIыхэзэ, наркоманием къыздихьырэ тхьамыкIагъохэм ащыухъумэгъэнхэм фэгъэхьыгъэ IофшIэнэу агъэцэкIэщтымкIэ лъэныкъохэу анахь мэхьанэ зиIэхэр агъэнэфэнхэу пшъэрылъ афашIыгъ. Республикэм и ЛIышъхьэ анаIэ зытыраригъэдзагъэхэм ащыщ анахьэу ныбжьыкIэхэм мы лъэныкъомкIэ Iофтхьэбзэ тедзэхэр джыри адызехьэгъэнхэ зэрэфаер, наркотикхэм зэрарэу къахьырэм цIыфхэр икъоу щыгъэгъозэгъэнхэмкIэ уахътэм къыгъэуцурэ пшъэрылъхэм ялъытыгъэу Iофыгъохэр зэшIуахынхэ зэрэфаер джыри зэ агу къыгъэкIы­жьыгъ. КъумпIыл Мурат анаIэ зытыраригъэдзагъэхэм ащыщ щыIэкIэ-псэукIэ тэрэзым цIыфхэр хэщэгъэнхэмкIэ Iофэу ашIэрэр джыри нахь агъэлъэшын зэрэфаер.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу