АР-м гуманитар ушэтынхэмкIэ иинститутэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ егъэджэнхэр лъегъэкIуатэх.

Мы илъэсым а IофшIэныр гъэтхапэм аублагъ. Ныдэлъфыбзэм икъэухъумэнрэ изегъэушъомбгъунрэ дэлэжьэрэ Прое­ктнэ­ офисым иIофшIэн Iофтхьабзэр къыдыхэ­лъытагъэу рагъэкIокIы.
Мыгъэрэ апэрэ еджэгъум нэбгыри 180-рэ къекIолIагъ. Ахэм аныбжь ­илъэси­ 5-м къыщегъэжьагъэу 80-м шIокIы. НахьыбэмкIэ ахэр Мыекъуапэ ыкIи гъу­нэгъу псэупIэхэм ащыщых, ау ахэтых нахь пэIудзыгъэ районхэми къарыкIыхэрэр. ГущыIэм пае, Лев Олифир Шэуджэн районым къекIы. Институтым щыкIорэ егъэджэнхэм 2019-м къыще­гъэжьагъэу зы илъэс блимыгъэкIэу ахэлажьэ. Адыгэ культурэр, бзэр ащ шIогъэ­шIэгъоных, арышъ, мыпшъыжьэу ыкIи емызэщэу илъэс зэкIэлъыкIохэм тхьамафэм тIогъогогъо егъэджэнхэм къэкIо.
— Илъэс горэм «Налмэсым» иконцерт сеплъынэу Улапэ сыкIогъагъ. Пчыхьэзэхахьэр адыгабзэкIэ зэращэзэ, урысхэр зэрэчIэсхэр къызашIэм, урысыбзэм техьажьыгъэх. Ащ фэдизэу бэ тыхъущтыгъэп, нэбгырищ гор ныIэп. Ары нахь мышIэми, къаIорэр къыдгурыIоным пае тыбзэкIэ Iофтхьабзэр зэращагъ. А зекIуа­кIэм ащ дэжьым осэшхо фэсшIыгъ ыкIи «тэщ пае урысыбзэкIэ къэгущыIэхэрэм сыд пае сэ абзэ сымышIэра сIуи?» емыкIоу зыфэслъэгъужьыгъ. Нэужым, егъэджэнхэр зэхащэхэу зызэхэсэхым, адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ амалыр блэзгъэкIыгъэп, — еIо Лев Олифир.
Лев фэдэу ыпэрэ еджэгъухэм ахэлэжьагъэхэри апэрэу къакIохэрэри еджа­кIохэм ахэтых. Программэр зыте­гъэпсыхьагъэр адыгэбзэ гущыIакIэм изэгъэшIэн. ДжырэкIэ кIэлэегъэджэ нэбгыритф ахэм адэлажьэ. Ахэр АКъУ-м, Адыгэ республикэ гимназием ыкIи гурыт еджапIэхэм якIэлэегъаджэх.
Блыпэшъэо Мир — филологие шIэны­гъэхэмкIэ кандидат, АКъУ-м адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет идоцент.
— Къины ыкIи гъэшIэгъоны Iоф адэп­шIэныр. Мыгъэ купитIу сIыгъ. Зыр ыпэрэ еджэгъухэм къакIощтыгъэхэм къагъэ­псыгъ, адырэр апэрэу къытэолIагъэхэр ары. Ахэтых бзэзэгъэшIэныр къызфэ­псынкIэхэри къызэхьылъэкIыхэрэри, ары нахь мышIэми, зэкIэми зэфэдэу агу рихьэу тыбзэ зэрагъашIэ. Джащ фэдэу егъэджэнхэм афэшъхьафэу хъытыухэмкIэ купэу тиIэми адыгабзэкIэ тыщызэдэгущыIэ.
Проектнэ офисым мыщ фэдэ егъэ­- джэ­нхэр 2019-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу зэхещэх. Илъэсым тIогъогогъо, мэзэ щырыщэу ахэр рекIокIых. АР-м гуманитар ушэтынхэмкIэ иинститутэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм ипащэ игуадзэу Биданэкъо Марзят къызэриIуагъэмкIэ, зышIогъэшIэгъоныр бэ, шIуагъэу къыхьырэри илъэс пчъагъэхэм къэнэфагъ.
— Зэфэхьысыжь пшIын хъумэ, мы егъэджэнхэми шъхьафэу, Проектнэ офисым иIофшIэни зэрэпсаоу шIогъэшхо къахьы. Адыгабзэм ренэу игугъу зэрэтшIырэм, Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэрэзэхатщэхэрэм, къэбарлъыгъэIэс амалхэм ахэм ягугъу зэрашIырэм, къызэрагъэлъагъорэм тиныдэлъфыбзэ нахь къыIэтыгъ, цIыфхэм нахь ашIогъэшIэгъон ышIыгъ. Ар тэ тызфэе дэдэм джыри нэсыгъэп. Ау лъэбэкъушIухэр тшIыгъэх, — къыддэгощагъ Биданэкъо Марзят.
Мы илъэсымкIэ адыгабзэмкIэ апэрэ егъэджэгъур мэзищырэ кIощт. Гъэмэфэ зыгъэпсэфыгъо ужым, бжыхьэм, ятIонэрэ зэхэщэгъур аублэщт. Арышъ, адыгэбзэ гущыIакIэр зэзыгъашIэ е нахьышIу зышIы зышIоигъуагъэу, ау игъо имыфагъэхэм джыри амал яIэщт. Бжыхьэм зытежъугъэпсыхь.
Анцокъо Ирин.