Top.Mail.Ru

Шэпхъэ лъагэхэм адиштэщтыгъ

Гъэтхапэм и 11-м къыщегъэжьагъэу и 16-м нэс хьисапым фэщэгъэ кIэлэеджакIохэр зыхэлэжьэгъэхэ Кавказ олимпиадэр республикэм щыкIуагъ. Хабзэ зэрэхъугъэу, Урысыем имызакъоу, нэмыкI хэгъэгухэм ялIыкIохэри ащ хэлэжьагъэх.

ЗэкIэмкIи Урысыем ыкIи IэкIыб къэралыгъо 13-мэ ащыщ кIэлэеджэкIуи 163-рэ ащ щызэIукIагъэх. Урысыем, Армением, Белоруссием, Болгарием, Перу, Сербием ыкIи Узбекистан къарыкIыгъэ кIэлэеджакIохэм текIоныгъэ къы­дахыгъ.
АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ, Адыгэ къэралыгъо университетыр, АКъУ-м и Кавказ хьисап гупчэ, республикэ естественнэ-хьисап еджапIэр, сатыум емыпхыгъэ «Центр новых технологий в образовании «Матэма» ыкIи «Полярис-Адыгея» зыфиIохэрэр Iофтхьабзэм кIэщакIо фэхъугъэх.
Кавказ хьисап олимпиадэр 2015-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу зэхащэ. Интеллектуальнэ ыкIи творческэ IэпэIэсэныгъэм хэзыгъэхъорэ Iофтхьабзэхэу Урысыем просвещениемкIэ и Министерствэ ыштагъэхэм ащыщ ар хъугъэ. Президент грантхэм я Фонд ыгъэнэфэгъэ IэпыIэгъур щэгъогогъо ащ къыфагъэ­шъошагъ.
Адыгэ къэралыгъо университетым иректорэу Мамый Даутэ къызэриIуагъэм­кIэ, къэралыгъо зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэр олимпиадэм къызэрэхэлажьэхэрэм мэхьанэшхо иI. ХьисапымкIэ сэнаущыгъэ ин зыхэлъхэр Адыгеим щаугъоинхэр, къэралыгъохэм азыфагу зэныбджэгъуныгъэ илъыныр, яшIэныгъэхэм ахагъэхъо­ныр ары пшъэрылъ шъхьаIэр. Илъэс къэс мыщ хэлажьэхэрэм япчъагъэ зэрэхахъо­рэр ыкIи ныбжьыкIэхэм хьисапыр дэ­гъоу зэрашIэрэр къыхигъэщыгъ.
Олимпиадэм пае задачэхэр Урысыем, Болгарием, Люксембург ыкIи Иран щыщ шIэныгъэлэжь цIэрыIохэм зэхагъэуцуагъэх. КIэлэеджакIохэм шIэныгъэу къагъэ­лъэгъуагъэм уасэ фашIыгъ Урысыем, Колумбием ыкIи Сирием щыщхэу хьисапымкIэ гъэхъэгъэ инхэр зиIэхэм.
Задачэ нахь къызэрыкIохэр нахьыбэм къашIын алъэкIынэу щытыгъэх. Къинхэр нахь лъэшхэм атегъэпсыхьэгъагъэх. Жюрим хэтхэм къызэраIуагъэмкIэ, Кавказ олимпиадэм хэлэжьагъэхэм шIэныгъэ дэгъухэр аIэкIэлъыгъэх, дэгъоу зыфагъэ­хьазырыгъ.
КIэлэеджакIохэр аныбжь елъытыгъэу купитIоу гощыгъагъэх. «Юниорская лига» зыфиIорэм я 8 — 9-рэ классхэм ащеджэ­хэрэр ары хэлэжьагъэхэр. «Сеньор лигэм» я 10 — 11-рэ классхэм зыщаушэтыгъ.
«Сеньор лига» зыфиIорэм текIоныгъэ къыщыдэзыхыгъэхэр: Лима щыщ Гальвез Себастьян Лосада, Курган щыщ Евгений Русановыр, Ташкент къикIыгъэ Озодбек Ахтамовыр, Белград щыщ Михайло Янчевич, София къикIыгъэ Илья Вассилиевыр.
«Юниор-лигэм» Курган къикIыгъэ Егор Медведевым, Ереван щыщ Саргис Аракелян, Минскэ щыпсэурэ Евгений Липпа, Курган щыщ Степан Карповым, «Сириус» зыфиIорэм хэт Артем Назаровым, Ростов-на-Дону къикIыгъэ Арсений Волченсковым, Мыекъуапэ щыщ Данил Матвеевым, Минскэ илIыкIоу Егор Груда ыкIи Новороссийскэ къикIыгъэ Ян Коцаренкэм анахь дэгъоу зыкъагъэлъэгъуагъ.
КупхэмкIэ анахь шIэныгъэ дэгъухэр къэзыгъэлъэгъуагъэхэр Курган, Ростов шъолъырхэм ыкIи Краснодар краим къа­рыкIыгъэ кIэлэеджакIохэр ары. Адыгеим икуп «юниорскэ лигэм» зэрифэшъуашэу зыкъыщигъэлъэгъуагъ ыкIи Республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм икIэлэ­еджакIохэм хагъэунэфыкIырэ чIыпIищ къахьыгъ. Апэрэ шъуашэ зиIэ дипломыр фагъэшъошагъ Данил Матвеевым, джащ фэдэу геометриемкIэ задачэ анахь къи­ныр къызэришIыгъэм пае хэушъхьафыкIыгъэ шIухьафтын ащ ратыгъ, ятIонэрэ шъуашэ зиIэ диплом къалэжьыгъ Роман Кузнецовымрэ Александр Сонрэ.
Кавказ хьисап олимпиадэр шэпхъэ лъагэхэм адиштэу республикэм щы­кIуагъ. НыбжьыкIэхэм яшIэныгъэхэм зэрахагъэ­хъуагъэм нэмыкIэу ахэм языгъэпсэфын программи дэгъоу афызэхащагъ. Олимпиадэр окIофэ республикэм ичIыпIэ зэфэшъхьафхэр арагъэлъэгъугъэх, тари­хъыр, шэн-хабзэхэр къафаIотагъэх, хьисапымкIэ лекцие къафеджагъэх, джащ фэдэу культурнэ-спорт программэ афызэхагъэуцогъагъ.
ДЕЛЭКЪО Анет.
Сурэтыр авторым ий.