Мыр зыхъугъэр бэшIагъэ. Косовэ адыгэхэр къызыращыжьыгъэм бэп тешIэгъагъэр. Бирам мэфагъ. «Сшы сыфытеонышъ, мэфэкIым пае сыфэгушIон» сIуи, телеграфым сыкIуагъ. А лъэхъаным телефонхэр жъугъэу щыIагъэхэп. ЦIыфэу чIэсыгъэр бэ, сэри сызыфаем сыкIэлъэIуи, къысэджэфэхэ сыщысынэу пхъэнтIэкIу нэкI горэм сытетIысхьагъ. ЦIыфхэм сахэплъыхьэ: шъхьадж ышъхьэ иIоф ыуж ит, къы­чIэхьэх, чIэкIыжьых… Пчъэр къыIуахи нэбгыритIу къычIэ­хьагъ. Ныо цIыкIу, Iэпс-лъэпс, ау Iэжь-лъэжь. Ыуж зыныбжь икъугъэ лIышхо ит. Iухьэхи, ялъэIу араIуи, чIыпIэ нэкI лъыхъухэу заплъыхьагъ. Ныо цIыкIур чIыпIэ нэкIэу иIэм тIысыгъэ. СызкIалъыплъэ­рэри сшIэрэп, гъунэ алъысэфы. Ныо цIыкIум итеплъи, изекIуакIи синэIуасэу, ыпэкIэ слъэгъугъэм фэд. ЗэкIэм сыгу къыдэчъэягъ: «Ары, сянэжъ лъэшэу фэд».
Гупшысэм сыхэтэу салъэплъэфэ а нэбгыритIум къяджагъэх, кабинэм ихьэхи, такъикъ зытIущрэ къитхи, къакIохи нэмыкI чIыпIэ нэкI тIысыжьыгъэх. Арэущтэу зыщэ-зыплIэ къяджагъэх. Сэ сыщыс. КъызгурыIуагъ, гуцафи афэсшIыгъ зэрэадыгэхэм, Косовэ къикIыжьыгъэхэм зэращыщхэм. Сыгу агъэузыгъ, лъэшэу зэрэгумэкIыхэрэр къахэщыщтыгъ, ягупсэхэу Косовэ къыщанагъэхэм якъэбар зэрагъашIэ ашIоигъуагъ, ау телефоныр хъущтыгъэп. Джыри къяджэхи, кабинэм тIэкIурэ къитыхи къызекIыжьхэм, къакIуи ныо цIыкIур къызготIысхьагъ. Сэри гущыIэгъу сшIыгъэ. Косовэ къызэрэращыжьыгъэхэр нафэ къэхъугъ, ялъфыгъэхэу, яIахьылхэу заом ритэкъухьагъэхэу, дунаим ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм ащыIэ хъугъэхэм адэгущыIэх…
Сэ сыщыс, Пятигорскэ теофэхэ сежэ. Сызэрэадыгэр езгъашIи, ныор гущыIэгъу сшIыгъэ. КъысфиIотагъэр бэ, сыгу имыкIэу, сщымыгъупшэрэр иадыгэ жабз Бэмэ татегущыIагъ, есIуагъ лъэшэу сянэжъ зэрэфэдэр. Къы­сэупчIыгъ «Уянэжъ хэтмэ япхъу?» ыIуи. «Сянэжъ Шэуджэнмэ япхъу, Нэшъукъуае къыщыхъугъ», джэуап естыжьыгъ сэри.
Ныор зэкошъоожьыгъ, гушIуагъэ къыхэщэу, къызщытэджыкIи ежьыри Шэуджэнмэ зэряпхъур къыIуагъ. Сэри сыкъэтэджи, сянэжъэу бэшIагъэу дунаим ехыжьыгъэр къэтэджыжьыгъэу, сапашъхьэ къиуцуагъэм фэдэу IаплIышхо есщэкIыгъ.
Ары, «лIэужыр бжиблэу мао» аIуагъ. Лъым хэлъыр хэбгъэзын плъэкIыщтэп. Илъэси 150-кIэ узэкIэIэбэжьмэ зэкIэрычыгъэ хъугъэ адыгэхэм къапыфагъэхэм алъы щыщ къахэнагъ. Адыгэгур къытео, адыгабзэр щыI! Адыгэхэр зыкъэжъугъэгъунэжь, лъэпкъэу дунаим тыте­тын фае!
Хьаудэкъо Сар.
къ. Мыекъуапэ.