«СызэплъэкIыжьыныр си­кIасэп, «гъагъэр» зыпыт гущыIэхэри сыгу рихьыхэрэп», — еIо ащ.
АР-м изаслуженнэ журналистэу ТIэшъу Светланэ лIэшIэгъуныкъо гъашIэр непэ хегъэу­нэфыкIы. «Хэта ар?» ыIоу непэ республикэм къыщыкIэупчIэщтыр макIэ. Адыгэ Къэралыгъо телерадиокомпанием икъэтынхэм мяар ащы­зымылъэгъугъэхэм, хъытыу нэкIубгъохэмкIэ ашIэ.
Непэ АР-м ижурналистикэ ТIэшъу Светланэ хэмытэу нэм къыкIэгъэуцогъуай. Ренэу Iоф­шIэным, республикэм щыхъурэ-­щышIэрэм ижъотыпIэ ар хэт, проект гъэшIэгъонхэм сыдигъуи адэлажьэ, адыгэм идунае идэхагъэ республикэм щыпсэухэ­рэм къарегъэлъэгъу, имафэ къэс ихъухьагъэу, ышIэщтымрэ зыдэкIощтымрэ гъэнэфагъэ. ИмэфэкI пае тыдэгущыIэнэу тыфаеу тызыфытеом, «непэмэ нахьышIугъ, етIанэ уахътэ сиIэщтэп», — къытиIуагъ ащ. Тэри блэдгъэкIыгъэп, имэфэкI ипэ­гъокIэу зыIудгъэкIагъ.
— Свет, сыд фэдэ гу­пшысэхэр уиIэхэу мы мафэм укъекIуалIэра?
— Чъэпхъыгъэ ныбжь уегу­пшысэмэ. А зэкIэ сибаиныгъ, къысэхъулIагъэр, сыкъызэрыкIогъэ гъогур ары. Къыздэхъугъэр зэкIэ а уахътэм щыщ. Ныбжьы­шхо горэм сынэсыгъэуи зэс­Iожьырэп. Ау, шъыпкъэ, зэкIэплъэжьхэ хабзэ мыщ фэдэ мэ­­фэкIхэм. Сэ сызэкIэплъэжьыныр сикIасэп, «гъагъэ» зыпытхэри сыгу рихьыхэрэп. Зыгорэ зэблэпхъун зэрэмылъэкIыщтыр арыщтын. Ау мэхъу сызэупчIы­жьэу «илъэс пчъагъэм Iофэу сшIэрэр цIыфхэм ящыкIэгъа­гъа, гухахъо хэсэгъуатэми къин зыпыслъэгъорэ къэтынэу лъэпкъым ыпашъхьэ къислъхьэхэрэр агу рехьыха? Сыда ащ шIуа­гъэу къа­хьырэр? УигъэшхэкIыщтэп, зыщыплъэщтэп. Тэ тшIэрэр жьым хахьэрэм фэд». Джа уп­чIэр зэстыжьэу мэхъу.

Уфай-уфэмыеми Светэ епты­рэ упчIэ пэпчъ иIофшIэн къы­фэкIожьы. НэмыкIэу сыдэущтэу хъущта ищыIэныгъэ ипроцент 99-р IофшIапIэм епхыгъэмэ. Непэрэ мафэм ехъулIэу ащ гъэхъагъэу, щытхъуцIэу иIэрбэ. «Ащ нахьыбэ сшIэжьыщтэп, зысымыгъэулэупэу Iоф сшIэщт» ыIоми, лъэпкъым идэхэ-Iуатэу ар тарихъым хэхьагъ. Непэ ар АР-м изаслуженнэ журналист, иIофшIагъэхэм ос ин къафашIэу АР-м и ЛIышъхьэ итын гъогогъу пчъагъэрэ къыфагъэшъошагъ. Анахь шъхьаIэр — Iофэу ышIэ­рэр цIыфхэм агу рехьы.
Тэу Замир —
УФ-м ыкIи АР-м яза­служеннэ журналист, гъэзетэу «Адыгэ ма­къэм» иредактор ­шъхьаIэ игуадз:
— Телепроектышхохэу «Си Адыгей», «Джэныкъо» зыфи­Iохэу адыгабзэкIи урысыбзэкIи тшIыгъэхэм Светэ ахэлэжьэнэу къезгъэблэгъэгъагъ. Къулайныгъэшхо, исэнэхьаткIэ IэпэIэсэныгъэшхо хэлъэу бэ фызэшIокIы. Ащ елъытыгъэуи мыщ фэдэ Iофышхохэр фэогъэшъуашэх ыкIи цыхьэу фэпшIыгъэр къегъэшъыпкъэжьы. Къэгъэлъэ­гъокIэ шIыкIэ-амалхэр дэгъоу егъэфедэх, къеугупшысых ыкIи продюсерэу, режиссерэу, журналистэу ащ Iоф ешIэ. Сыд фэдэрэ лъэныкъуи къыдилъытэзэ иIофшIэн зэригъэцэкIагъэр кIэухым къэолъэгъу.
Светэ ренэу IофшIэным фа­блэ, кIэ горэм лъэхъу.
Илъэс 31-рэ хъугъэу АКъТРК-у ­«Адыгеим» зыщылажьэрэм къы­кIоцI журналист пэрытэу къырэкIо, исэнэхьат икIэрыкIэу зыфегъэсэжьы, зэхъокIыныгъэ­хэм гу алъетэ, задырегъаштэ, ныбжьыкIэу къыIухьэхэрэмкIэ щысэтехыпI. Уахътэм зыкъы­щезгъа­нэхэрэм ар ащыщэп. Ма­ры непи илъэс пчъагъэхэм зыдэла­жьэ­хэрэм адакIоу проектыкIэхэри рихьыжьагъэх. Ар зэп, тIоп — пчъагъэ.
— «Бзэ лые щыIэп», «Наш доктор» — мыхэр сикъэтыныкIэх, къош республикищмэ афэ­гъэ­хьыгъэуи джыри зы сыгу хэлъ. «ЕплъыкIэр», «Напэр», шIу алъэгъугъэ «Лъапсэр». Ау анахь бэгъашIэу, «сыжурналист» зэсIожьынэу амал къысэзытыгъэ проектэу сиIэр «Адыгэм идунай» зыфиIорэр ары, — джа проект иныр ары ТIэшъу Светланэ ыцIэ журналистэу зыгъэIугъэр. — Къэтыныр зигукъэкIыгъэр ащ дэжьым телевидением итхьа­мэтагъэу Бэгъу­шъэ Азэмат. Джы къызнэсыгъэм, илъэсипшIым къе­­хъугъэу, проектыр мэлажьэ. Америкэр, Ев­ропэр, Израиль, Тыркуер — ащ ихьатыркIэ бэ
сыз­­дэщыIагъэр.
НэкIэпыджэ
Замир — АР-м изаслуженнэ журналист, КъБР-м игъэзетэу «Адыгэ псалъэм» иIофышI:
— Сипшъэшъэгъум иIофшIэнкIэ, ицIыфыгъэкIэ, изэшIокIкIэ хэхэс ыкIи хэкурыс адыгэхэр зэзыпхырэ бзылъфыгъ. Адыгэгу иIэу зы нэбгырэ сэшIэмэ, Светэ ятIонэрэ. Ащ пае сыдигъуи сэIо: «ТIэшъу Светэ ыцIэ дунэе мэхьанэ иI». СшъхьэкIэ ащ сырэгушхо. Ар сшыпхъу нахьыжъым фэд. Сэнаущыгъэшхо хэлъ, IофшIэ­кIошху, щысэ зытепхын цIыф. Гумызагъэу, уихъяри уинэ­шхъэигъуи къыбдиIэтыщт. Тыдэ щыIэ адыгиар фэгумэкIы. ­Адыгэ лъэпкъым, адыгабзэм, тхыдэм, хабзэм апае ащ зэшIуихырэр зы апшъэ­рэ еджапIэм ебгъапшэмэ хъущт. Светэ фэдэхэр пшIэ­хэмэ, адыгэ лъэпкъыри щыIэщт, адыгэ псэр къагъэущышъущт.
ХьацIэцIэ Ларис — АР-м изаслуженнэ ­журналист, АКъТРК-у «Адыгеим»
ишеф-редактор:
— Светэ зысшIэрэр илъэс 36-рэ хъугъэ. Адыгэ кIэлэ­егъэджэ колледжым къыщегъэ­жьагъ. КъэсэшIэжьы илъэс 14 ыныбжьэу, тфы закIэкIэ еджапIэр къыухыгъэу ащ къычIэ­хьэгъагъ. Ау къасIомэ сшIои­гъу, ащ дэжьым ащ къыхэщыщтыгъ мыщ фэдэ лъэгапIэхэм зэранэ­сын ылъэкIыщтыр. Пшъэ­рылъхэр зыфигъэуцужьхэу, иеплъыкIэ къыриIотыкIэу, ар зэрэтэ­рэзым пытэу тетэу, къы­дэхъу-
нэу зыфаер ышIэу ыкIи ащ нэсышъоу джащ фэдагъ ар иныбжьыкIэгъуми. Непи зэхъо­кIыгъэп. ИпсынкIагъи, ичаныгъи къащыкIагъэп.
Светэ зышIэрэми, имынэIуа­сэу чыжьэкIэ лъыплъэрэми Ла­рисэ игущыIэхэм адырагъэштэщт. Зым зэдэгущыIэгъур дытыретхэ, адырэм къэтын ди­­гъэхьазырынэу Москва макIо, ащ къикIыжьыгъ пIозэ, IэкIыб къэралыгъо горэм быбынышъ, къэ­тын къыгъэхьазырыщт. ИIоф­шIакIэ ипсынкIагъэрэ ибагъэрэ улъыплъэ къодыеми упшъыщт, ау ежьым ащ гухахъо хегъуатэ, ар ищыIэныгъ. «Мыр псэуным пае Iоф ешIа, хьаумэ Iоф ышIэным пае мэпсэуа?» уегъаIо.
— Свет, мыщ фэдизыр къэпкIухьанышъ, ащ фэдиз къэбарыр зэхэб дзыжьыни зэфэпхьысыжьынэу къарыу тыдэ къипхыра? Мы упчIэм бэхэр егъэгумэкIых. Сыда кIуачIэ ­къыо­зытырэр?
— Загъорэ сэри сэгъэшIагъо ар (мэщхы Светэ). Зы тхьамафэм сшIагъэм сызеплъыжькIэ, «мыщ фэдизыр сыдэущтэу сфызэшIокIыгъа?» сэIо. Алахьталэр арынщтын сиIэпыIэгъур. СшIэрэп. IофшIэным шIулъэгъоу фысиIэр ара? Сыкъыхэзырэп псынкIэ чъэным, гъашIэм ипсын­кIагъэ. Тхьамэфэныкъом зыгорэ сэрэмышIи, сыкъэубэлэрэгъыщт, сыкъыгъэсымэджэщт. Сыкъэмыуцоу сылэжьэным сесагъ. Аужырэ илъэсищэу «Лъапсэр» зытшIырэм зыгъэпсэфыгъо мафи тиIэжьэп. Ау, зэрэслъытэрэмкIэ, сыкъэзгъэпсынкIэрэр сиунагъо сыкъыфызэплъэкIырэп. Сисабый ины хъугъэ, сяни мэшэлахьэу ышъхьэ ыIыгъыжь. ЕтIанэ гъогур сикIас. Ар сэ сиуахът. Сыздежьагъэм сынэсыфэ зи сшIэщтэп. Мары бэмышIэу Москва машинэкIэ тыкIогъагъ. А сыхьат заулэм зи пшIэшъухэщтэп. Гъо­гур нахь кIыхьэ къэс сэркIэ нахь дэгъу.
— Ныжъ IэнатIэр ­бгъэ­цэкIэнэу адэ уахътэ къыхэкIа?
— Нанэ ишъаоу Расул зыдэ­сэгъэпсэфы. Ар сыгу IэшIу-IэшIоу телъ. «Къорэлъфхэр на­хьы­шIу олъэгъух» аIо. Ащ ошIа хэ­хъухьэрэр, уиныбжьыкIагъэ елъытыгъэу уисабыйкIэ умы­гъэцэкIагъэхэр ащ илъфыгъэхэмкIэ еогъэкъужьы. Джары хъурэр. Ащ уахътэу дэзгъакIорэр насыпыгъ, гупсэфыпI. Сыгу къео нахь мышIэми, уахътэу къыфыхэз­гъэкIырэр бэп. Ау тхьамафэм зэ къэсщэнышъ, зы мафэ дэзгъэкIоным сыпылъ. Адыгэхэм афэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэхэм ахэсщэнэу сыфай. А зэкIэри ащ ыгу рехьы. Бзэр Iуслъхьаным ыуж сит. Къыздэхъунэуи сэгугъэ.
Сыд фэдизэу IофшIэныр шIу олъэгъуми, уиунагъу анахь
шъхьаIэр. Уибын рэхьаты зы­хъукIэ, ори насыпыр уиIэщт, угу етыгъэу Iоф пшIэщт. КъызэрыкIо фэд, ау ащ нахь лъапIэ щыIэп. Насыпыгъ унагъори да­хэу, лэжьапIэри зэпыфагъэу щытмэ. ШIу слъэгъурэ Iофэу мыщ фэдизым згъэцэкIагъэр арыщтын сэ синасыпыр, джар Тхьэм сфыхихыгъэу сыкъырэкIо.
Непэрэ мэфэкIри Светэ ­илэ­жьапIэ щигъэкIощт. Мызэ­гъэгуми ащ IофшIэным «хьаIу» ри­Iошъугъэп. ИзэдэгущыIэгъу къы­ригъэблэгъэгъэ хьакIэу, хьи­сапымкIэ шIэныгъэлэжьэу Александр Саватеевым иIэ уахътэм зыдыригъэштагъ. «IофшIэным сыкъыфалъфыгъэн фай сэ», — еIо Светэ.
Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр: А. Лаутеншлегер.