Дунэе мэхьанэ зиIэ Iофтхьабзэу «Адыгэ диктантыр» республикэм щыкIуагъ.

Хабзэ хъугъэу адыгабзэмрэ тхыбзэмрэ я Мафэ ипэгъокIэу я 6-рэ илъэс хъугъэу ар зэхащэ. Адыгеим, ткъош республикэхэм ялIыкIохэр дунаим щитэкъухьэгъэ ыкIи хэхэс адыгэхэр а
зы уахътэм Iорытхым зэфещэх. Адыгэ къэралыгъо университетым Адыгэ фило­логиемрэ культурэмрэкIэ ифа­культет ар щыкIуагъ, джащ фэдэу пэIудзыгъэ шIыкIэм тетэу шIоигъоныгъэ зиIэхэр хэлэжьагъэх. Зэхэща­кIохэм къызэраIуагъэмкIэ, мыгъэрэ Iорытхыр АР-м и Лъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэр» илъэ­си 100 зэрэхъугъэм фагъэхьыгъ. ЛIэшIэгъум къыкIоцI ар адыгабзэм рэлажьэ ыкIи фэла­жьэ, егъэпсэуалъэ ыкIи егъэIу, икъызэтегъэнэн иIахьышIу хелъхьэ. Ащ елъытыгъэу, пэIудзыгъэ Iорытхым пае тхыгъэм къеджагъэр «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу МэщлIэкъо Саид, апшъэрэ еджапIэм зымакъэ щы­Iугъэхэр адыгэ факультетым икIэлэегъаджэхэр ары.

Мыгъэ унагъом и Илъэсэу УФ-м и Президент зэригъэнэфагъэм елъытыгъэу, Iорытхым пае тхыгъэм икъыхэхынкIи ащ рыгъозагъэх. ШIэныгъэлэжьэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Унэрэкъо Мирэ итхылъэу «Адыгэ хабз» зыфиIорэм къыдэхыгъэ Iахьэу «Унагъор — лъэпкъым ылъапс» зыфиIорэр диктантым щатхыгъ. ПстэумкIи ар гущыIэ 200 хъущтыгъ.

Ахъмэт Джульетт — АКъУ-м Адыгэ филоло­гиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет идекан:
— 2024-р унагъом и Илъэсэу зэрагъэнэфагъэм къыхэкIэу ар къэтыухьэ мыхъунэу тлъытагъэ ыкIи этнографэу Унэрэкъо Мирэ иIофшIагъэ тыкъыщыуцугъ. Тхыгъэр къиныгъэп, къяхьылъэкIын ылъэкIыщтхэр макIэу зэблэт­хъугъэх.
КIэлэеджакIохэр, кIэлэегъа­джэхэр, хабзэм иIофышIэхэр, къулыкъушIэхэр ыкIи общест­веннэ IофышIэхэр — пстэумкIи нэбгыришъэ фэдизмэ диктантыр атхыгъ. Къуаджэу Шъхьэщэфыжь игурыт еджапIэ икIэлэеджакIохэр Адыгеим щытхэнхэм пае зы куп хъухэу Мые­къуапэ къеблэгъагъэх.

Тимэ Саид —
къуаджэу Шъхьэщэфыжь игурыт еджапIэ икIэлэеджакIу:
— Я 2-рэ илъэс хъугъэу диктантым итхын сыхэлажьэ. БлэкIыгъэ илъэсым пэIудзы­гъагъ, джы сигуапэу Мыекъуапэ сыкъэкIуагъ. Дэгъу дэдэу сэтхы сфэIощтэп, ау зысыушэтыжьынымкIэ, сапэкIэ сыздэлэжьэ­жьынымкIэ ар амалышIу.

Хъуажъ Фатим — къуаджэу Шъхьэщэфыжь игурыт еджапIэ икIэлэегъадж:
— Апэрэп тызэрэхэлажьэрэр, ренэу пэIудзыгъэу тэтхы, ау мэ­­хьанэу, уасэу фэтшIырэр къэдгъэлъагъо тшIоигъоу тшъхьэ­кIэ апшъэрэ еджапIэм мыгъэ ты­къэ­кIуагъ. Сабыйхэми ар яд­гъэ­лъэгъу тшIоигъуагъ. Мыщ фэ­дэ Iофтхьабзэхэм ямэхьанэ ныб­жьы­кIэхэм зэхашIэным тыдэлэжьэн фае. Ахэм яшIуагъэ-
кIэ ашIэрэм ыкIуа­­чIэ, ар зэрищыкIагъэр нахь зэхашIэ.АР-м ипрокуратурэ щылэ­жьэрэ Теуцожь Казбек гъэ къэс Iорытхым хэлажьэ. Къэлэдэс кIалэ нахь мышIэми, иадыгэбзэ тхакIэ ухигъэлъыхъухьащт. Апэ­рэ диктантыр зетхым зы хэу­къо­ныгъэ хишIыхьэгъагъэп. Ащ пае Дунэе Адыгэ Хасэм ищытхъу тхылъ къыфагъэшъошэгъагъ.

Теуцожь Казбек—
Мыекъуапэ щыщ:
— Илъэситф хъугъэ диктантым сызыхэлажьэрэр. Сигуапэу сэтхы. СиIофшIэгъу кIалэу къэмыкIошъугъэхэри пэIудзы­гъэу тхагъэх. Адыгабзэр мыщ рызэдгъэшIэжьынэу арэп, ау игугъу тшIынымкIэ, тыгу къэдгъэкIыжьынымкIэ зы лъэны­къошIу. Тиныдэлъфыбзи зыгорэм тигъэшIэжьынэу щытэп. Тыкъы­зэрыхъухьагъэр адыгэ унагъошъ, ар тшIэн фаеу сэлъытэ.
ПстэумкIи нэбгырэ 400 фэдиз диктантым итхын хэлэжьагъ. Ахэр Краснодар ыкIи Ставрополь крайхэм, Тыркуем, Адыгеим ялIыкIох. IофшIагъэхэм язэфэхьысыжьхэр мы тхьамафэм ыкIэм нэс къэнэфэщтых. Адыгэ филологиемрэ культу­рэмрэкIэ ифакультет исайтэу «www.adygland.ru» зыфиIорэм итыщтых.
«Адыгэ диктантыр» 2019-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу зэхащэ. Аужырэ илъэси 6-м хэ­бзэ дахэ хъугъэу адыгабзэмрэ тхы­бзэмрэ я Мафэ къыдыхэлъы­тэгъэ Iофтхьабзэхэр IорытхымкIэ ублагъэхэ мэхъу. Пшъэрылъ шъхьаIэу зыфигъэуцужьыхэрэр бзэм идэхагъэ агу къэгъэкIы­жьыгъэныр, ымакъэ гъэIугъэныр ыкIи ныбжьыкIэхэр яныдэлъфыбзэ рыгущыIэнхэм, рытхэнхэм кIэгъэгушIугъэнхэр ары.

Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр: А. Лаутеншлегер.