Сыд фэдэ дуная непэ адыгэ бзылъфыгъэр зыщыпсэурэр? Сыда зыгъэгумэкIырэр? Бын Iужъу уиIэныр псынкIа? Мы зэпстэуми ягупшысэрэп бзылъфыгъэу зипшъэрылъ шъхьаIэ ыгъэцэкIэным дэгуIэрэр. Ащ фэд улапэ дэс Къыздырмыш Аидэ.

ЛIэшIэгъу пэпчъ бзылъфыгъэм уасэу фашIырэмкIэ еплъыкIэхэр зэтекIхэми, зэблэхъугъэ мыхъурэр ащ лъытэныгъэу фашIырэр ары.

Къыздырмышхэм яунэгъо Iужъу ибысымгуащэ шъхьэкIэфэныгъэ ин зэрэфашIырэм щэч хэлъэп. 2008-рэ илъэсым Аидэрэ Руслъанрэ къэзэрэщагъэх, сабыибл зэдапIу. Руслъан бжьыныфщыгъу зыщашIырэ хъызмэтшIапIэм оператор шъхьаIэу щэлажьэ, былымхэр, щагу бзыу­хэр ехъух, хэтэрыкIхэр къегъэкIых. Аидэ экономист сэнэхьатыр иI, ау рылажьэрэп. 2014-рэ илъэсым ны мылъкумкIэ унэ къащэфыгъ, ащ ыуж унэгъо ныбжьыкIэм къыратыгъэ субсидиеу сомэ миллион 1,2-м ехъурэм ишIуагъэкIэ псэупIэ амалэу яIэм хагъэхъуагъ. Нэужым социальнэ зэзэгъыныгъэм къыдыхэлъытагъэу сомэ мин 200 къаратыгъ, ащкIэ былымхэр ащэфыгъэх. КIэлэцIыкIу нэбгырэ пэпчъ хабзэм мазэ къэс сомэ мин 12,9-рэ къа­реты.

Непэрэ охътэ мыпсынкIэу тызхэтым мыщынэу сабыибл ппIуныр зыфэдэмкIэ Аидэ упчIэ еттыгъ. Бэмэ ащ гу тырашIы­хьэрэп ныIа.

— Сэ быным сырипшъэшъэ закъоу сапIугъэти, сицIыкIугъом къыщыублагъэу шы-шыпхъу зиIэхэм сяхъуапсэщтыгъ. Сигугъэ инэу щытмэ ащыщыгъ сабыибэ спIунэу. «Бын Iужъур гъэбэжъу», — аIо адыгэмэ. КIэлэ нахьыжъхэу Дамиррэ Айдэмыррэ спортым пыщагъэх, самбэмкIэ зэнэкъокъухэм апэрэ чIыпIэхэр къа­щахьых, лъэшэу тарэгушхо. Ясминэ су­рэтшIыным фэIаз. Расулрэ Джэнэтрэ культурэм и Унэу Улапэ дэтым кIохэзэ къэшъуакIэ зэра­гъашIэ, анахьыкIэ­хэу Миланэрэ Батыррэ кIэлэ­цIыкIу IыгъыпIэм ма­кIох. Хэти Iэпэ­Iэсэ­ны­гъэу иIэм хэдгъэ­хъоным тыпылъ. Унэгъо хъызмэтыр зэрахьаным сабыйхэр фэтэгъасэх. Хэти ешIэ сабыибэ ппIуныр зэрэмыпсынкIагъор. Зын къылъфыгъэхэми, яшэн-гъэ­псыкIэкIэ кIэлэцIыкIухэр зэтекIых. Нэбгырэ пэпчъ екIолIакIэ къы­фэтэгъоты. Шъэожъыехэм ятэ нахьыбэрэ упчIэ­жьэгъу ашIы, пшъэшъэжъыехэм сэ нахь сафэгъэзагъ. ЫпшъэкIэ зигугъу къэсшIыгъэ лъэныкъохэу ахэр нахь зыфэгъэзагъэхэу, аIэ екIоу зыпылъхэмкIэ гъэхъагъэ горэ ашIы тшIоигъу. Пэрыохъу тафэхъу­рэп, — еIо Аидэ.
Ежь зэш-зэшыпхъухэми анаIэ зэрэзэтырагъэтыжьрэм гу лъымытэнэу щытэп. Анахьыжъэу Дамир зыпылъ самбэм нахьыкIэхэри хищэхэ шIоигъу, унагъом­кIи пшъэрылъэу иIэр къыгурэIо.

«СамбэмкIэ ситренерэу Лафышэ Айдэмыр лъэшэу сыфэраз ынаIэ къызэрэстыригъэтырэм, спортым цIыфым ипсауныгъэкIэ мэхьанэу иIэр къызэрэтфиIуатэрэм пае. Ау сипшъэ­рылъхэр ащкIэ ухыгъэ хъухэрэп. Сяни сяти сфэлъэкIыщтымкIэ садэIэпыIэ. Уана­хьыжъ зыхъукIэ къыпкIэлъыкIохэрэм щысэ птырахыщт», — къытфиIотагъ Дамир.

Руслъанрэ Аидэрэ шъхьэкIэфэныгъэу зэфыряIэр ялъфыгъэхэмкIэ щысэшIоу щыт, нахьыжъхэм лъытэныгъэ афашIызэ зэрапIущтхэм пылъых.

— КIэлэцIыкIухэм япсауныгъэ къэухъу­мэгъэным, гъэсэныгъэ дэгъу ягъэгъотыгъэным, нэмыкI лъэныкъохэм тынаIэ атет, — еIо Руслъан. — КIалэхэр былымхъунымкIэ IэпыIэгъу къысфэхъух. Янэ игъусэхэу пшъэшъэжъыехэм хьалы­жъохэр ашIы, мэпщэрыхьэх, мэпхъан­кIэх, мэтхьакIэх. Анахьэу пшъэрылъэу тэ, ны-тыхэм, тиIэр — ахэр пытэу алъа­къо тедгъэуцонхэр ары.

Районым унэгъо Iужъу 715-рэ щэпсэу. Ахэм ящыкIэгъэ IэпыIэгъур арагъэгъоты, ящыIэкIэ-псэукIэ нахьышIу зэрэхъущтым ащ фэгъэзэгъэ къулыкъухэр пылъых.
Бзылъфыгъэр зэрэщытын фаем укъып­къырыкIызэ унагъом укъытегущыIэн хъумэ, къыхэбгъэщын фае ным игуфэбэныгъэ, игукIэгъу зэрэгъунэнчъэр. Джащ фэд Аидэ. Уцуи тIыси имыIэу ишъхьэгъу­си ыгу къыIэтыным ынаIэ тыригъэтызэ, сабыйхэм ячэф макъи кIуачIэ къыритызэ, щыIэныгъэ лъэгъо дахэм ахэр зэрэтеуцощтхэм шIошъхъуныгъэ фыриIэу ипшъэрылъ ин егъэцакIэ.
Лъэпшъыкъо Фатим.