Зигъо Iофыгъохэм атегущыIагъэх
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ Урысые Федерацием и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Дмитрий Чернышенкэмрэ Москва зэIукIэгъу щызэдыряIагъ. ЗекIоным, спортым, цифрэ технологиехэм, шIэныгъэм ыкIи апшъэрэ гъэсэныгъэм япхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх. Вице-премьерым къызэриIуагъэмкIэ, зекIон лъэныкъомкIэ республикэм гъэхъэгъэ гъэнэфагъэхэр ешIых.
«УФ-м и Президентэу Владимир Путиным Федеральнэ ЗэIукIэм фигъэхьыгъэ Джэпсалъэм къыщыхигъэ-щыгъ хэгъэгум хахъо ышIынымкIэ зекIоным мэхьанэшхо зэриIэр. Мы аужырэ илъэсхэм Адыгеим зекIоу къи-хьэрэр хэпшIыкIэу нахьыбэ хъугъэ — илъэс къэс нэбгырэ миллионныкъом ехъу къэкIо. ИлъэсыкIэ мэфэкI мафэхэм нэбгырэ мини 100 фэдиз къэкIогъагъ. Пчъагъэр, анахь макIэми, фэдитIукIэ нахьыбэ хъун ылъэкIыщт гъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэ» епхыгъэ проектыр зэшIохыгъэ зыхъукIэ. Инвестициехэр сомэ миллиард 60-м нэсынхэ ылъэкIыщт, унэе инвесторхэм алъэныкъо къикIыщт къэкIуапIэхэри хэтхэу», — къыIуагъ Дмитрий Чернышенкэм. НепэкIэ проектым иа 1-рэ чэзыу гъэцэкIагъэ мэхъу, ащ къыхеубытэ хьакIэщэу номер 700 фэдиз зыхэтыщтыр, джащ фэдэу кIэшIэгъэ гъогуи 6 ашIыщт, лыжэхэмкIэ къяхынхэу къушъхьэлъэ гъогу километрэ 25-м ехъу щыIэ хъущт. Я 2-рэ чэзыур 2030-рэ илъэсым ыкIэм нэс зэшIохыгъэ хъунэу мэгугъэх. IофшIэпIэ чIыпIэ мини 2-м нахь мымакIэу щыIэ хъущт. «РеспубликэмкIэ зекIоным мэхьанэшхо иI, стратегическэ лъэныкъохэм ар ащыщ. Правительствэм IэпыIэгъоу къытырэм ишIуагъэкIэ зекIоным зегъэушъомбгъугъэнымкIэ Iофыгъуабэ зэшIохыгъэ мэхъу. Республикэм мыщ фэдэ лъэныкъохэмкIэ зекIоным зыщетэгъэушъомбгъу: экотуризмэр, гастрономическэ туризмэр ыкIи нэмыкIхэр. Ахэм адакIоу къоджэ зекIонми хэхъоныгъэ ешIы. ДжырэкIэ инфраструктурэу а пстэуми ящыкIэгъэщтым Iоф дашIэ. Лъэпкъ проектэу «ЗекIонымрэ хьакIэхэм апэгъокIыгъэнымрэ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу сомэ миллиарди 6,6-рэ фэдиз Iофхэм ягъэцэкIэн пэIухьащт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. «Модульнэ къэкIуапIэхэкIэ» зэджагъэхэр гъэпсыгъэнхэм пае Адыгеим проекти 3 щагъэцэкIэнэу щыт, ахэм сомэ миллион 53,5-рэ фэдиз апэIухьащт. Мы илъэсым ащ фэдэ проектхэм япчъагъэ 8-м нэсэу нахьыбэ хъугъэ, ахэм язэшIохын сомэ миллиони 103-м ехъу пэIухьащт. ЕджэкIо зекIонми республикэм хэхъоныгъэ щешIы. 2021-рэ илъэсым Урысыем имэшIокугъогу къулыкъу ягъусэу Адыгеим зекIоным фытегъэпсыхьэгъэ мэшIокоу «Жемчужина Кавказа» зыфиIорэмкIэ гъогуитIу агъэнэфагъ. Къалэу Мыекъуапэ зекIоным игупчэу щытыным фытегъэпсыхьэгъэ проектым мы илъэсым дэлэжьэнхэу рагъэжьэщт, субсидиехэр мы илъэсым сомэ миллион 97-м нагъэсынхэу ары зэрэрахъухьагъэр. ЗэIукIэгъум спортым хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным иIофыгъохэми атегущыIагъэх. Федеральнэ проектэу «Спортыр —щыIэныгъэм ишапхъ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу сомэ миллиони 9,9-рэ къыхагъэкIыгъ. А ахъщэм щыщэу Iахь гъэнэфагъэ спортсменхэмрэ хэшыпыкIыгъэ командэхэмрэ яухьазырын, спорт Iэмэ-псымэхэр къызIэкIэгъэхьэгъэнхэм ыкIи инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэным апэIуагъэхьагъ. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, апшъэрэ гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэ хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэнымкIэ республикэм Iофышхо щызэшIуахы. ГущыIэм пае, АКъУ-р 2021-рэ илъэсым къыщыублагъэу программэу «Приоритет 2030» зыфиIорэм хэлажьэ. Ар зыфытегъэпсыхьагъэр апшъэрэ еджапIэхэм яамалхэр нахь къэIэ-- тыгъэнхэр ары. 2023-рэ илъэсым икIэуххэмкIэ грант къаратыным хэлэжьэгъэ апшъэрэ еджэпIэ 56-мэ азыфагу АКъУ-м ятIонэрэ чIыпIэр щиубытыгъ, 2024-рэ илъэсым программэм игъэцэкIэн тегъэпсыхьагъэу сомэ миллиони 126-рэ джыри къыIэкIагъэхьащт. 2023-рэ илъэсым къаратыгъагъэр сомэ миллиони 100. Владимир Путиным и Джэпсалъэ къыщыхигъэщыгъ а программэм мэхьанэшхо зэриIэр ыкIи къыIуагъ джыри илъэси 6-кIэ пIалъэр зэрэлъагъэкIотэщтыр. МКъТУ-м техническэ IофышIэхэм ягъэхьазырынкIэ мэхьанэшхо иI, лъэныкъо шъхьаIэхэм апае апшъэрэ еджапIэм IофышIэхэр къегъэхьазырых. Мыщ хэхьэх мэкъу-мэщыр, зекIоныр, псэолъэшIыныр. МКъТУ-м IТ лъэныкъомкIэ прикладной проект заулэ зэшIуехы. Медицинэ IофышIэхэм ягъэхьазырынкIи Iофышхо егъэцакIэ: университетым хэхьэ Медицинэ институтыр, республикэм имедицинэ учреждениехэм апае IэпэIэсэныгъэ ин зиIэ врачхэр ащ къегъэхьазырых. ХэушъхьафыкIыгъэу зэIукIэгъум анаIэ зыщытырагъэтыгъэхэм ащыщ сэнаущыгъэ зыхэлъ кIэлэцIыкIухэм IэпыIэгъу ятыгъэным иIофыгъо. Адыгеим джырэ лъэхъаным диштэрэ гупчэу «Полярис-Адыгея» зыфиIорэр щызэхащагъ. Джащ фэдэу республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм гъэхъагъэ хэлъэу Iоф ешIэ, гъэсэныгъэмкIэ гупчэхэу «Точка роста» зыфиIорэм фэдэу къоджэ еджапIэхэм 89-рэ ащызэхащагъ, еджэпIэ кванториумэу 3, гупчэу «IТ-куб» зыфиIорэм фэдэу тIу агъэпсыгъ. ЗэIукIэгъум икIэухым Дмитрий Чернышенкэм къызэриIуагъэмкIэ, республикэм тапэкIи хэхъоныгъэ ышIынымкIэ Правительствэр IэпыIэгъу къыфэхъущт. АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу