Top.Mail.Ru

Зигъо Iофыгъохэм атегущыIагъэх

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ Уры­сые Федерацием и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Дмитрий Чернышенкэмрэ Москва зэIукIэгъу щы­зэдыряIагъ. ЗекIоным, спортым, цифрэ технологиехэм, шIэныгъэм ыкIи апшъэрэ гъэсэныгъэм япхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх. Вице-премьерым къызэриIуагъэмкIэ, зекIон лъэныкъомкIэ республикэм гъэхъэ­гъэ гъэнэфагъэхэр ешIых.

«УФ-м и Президентэу Владимир Путиным Федеральнэ ЗэIукIэм фигъэхьыгъэ Джэпсалъэм къыщыхигъэ-щыгъ хэгъэгум хахъо ышIынымкIэ зекIоным мэхьанэшхо зэриIэр. Мы аужырэ илъэс­хэм Адыгеим зекIоу къи-­хьэ­рэр хэпшIыкIэу нахьыбэ хъугъэ — илъэс къэс нэбгырэ миллионныкъом ехъу къэ­кIо. ИлъэсыкIэ мэфэкI ма­фэхэм нэбгырэ мини 100 фэдиз къэкIогъагъ. Пчъагъэр, анахь макIэми, фэдитIукIэ нахьыбэ хъун ылъэкIыщт гъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэ» епхыгъэ проектыр зэшIохыгъэ зыхъукIэ. Инвестициехэр сомэ миллиард 60-м нэсынхэ ылъэкIыщт, унэе инвес­торхэм алъэныкъо къикIыщт къэкIуапIэхэри хэтхэу», — къыIуагъ Дмитрий Чернышенкэм. НепэкIэ проектым иа 1-рэ чэзыу гъэцэкIагъэ мэхъу, ащ къыхеубытэ хьакIэщэу номер 700 фэдиз зыхэтыщтыр, джащ фэдэу кIэшIэгъэ гъогуи 6 ашIыщт, лыжэхэмкIэ къяхынхэу къушъхьэлъэ гъогу километрэ 25-м ехъу щыIэ хъущт. Я 2-рэ чэзыур 2030-рэ илъэ­сым ыкIэм нэс зэшIохыгъэ хъунэу мэгугъэх. IофшIэпIэ чIыпIэ мини 2-м нахь мымакIэу щыIэ хъущт. «РеспубликэмкIэ зекIоным мэхьанэшхо иI, стратегическэ лъэныкъохэм ар ащыщ. Правительствэм IэпыIэгъоу къытырэм ишIуагъэкIэ зекIоным зегъэушъомбгъугъэнымкIэ Iофыгъуабэ зэшIохыгъэ мэхъу. Республикэм мыщ фэдэ лъэныкъохэмкIэ зекIоным зыщетэгъэушъомбгъу: экотуризмэр, гастрономическэ туризмэр ыкIи нэмыкIхэр. Ахэм адакIоу къоджэ зекIонми хэхъоныгъэ ешIы. Джы­рэкIэ инфраструктурэу а пстэуми ящыкIэгъэщтым Iоф дашIэ. Лъэпкъ проектэу «ЗекIонымрэ хьакIэхэм апэгъокIыгъэ­нымрэ» зыфиIорэм къыдыхэ­лъытагъэу сомэ миллиарди 6,6-рэ фэдиз Iофхэм ягъэцэкIэн пэIухьащт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. «Модульнэ къэкIуапIэхэкIэ» зэджагъэхэр гъэпсыгъэнхэм пае Адыгеим проекти 3 щагъэцэ­кIэнэу щыт, ахэм сомэ миллион 53,5-рэ фэдиз апэIухьащт. Мы илъэсым ащ фэдэ проектхэм япчъагъэ 8-м нэсэу нахьыбэ хъугъэ, ахэм язэшIохын сомэ миллиони 103-м ехъу пэIухьащт. ЕджэкIо зекIонми респуб­ликэм хэхъоныгъэ щешIы. 2021-рэ илъэсым Урысыем имэшIокугъогу къулыкъу ягъусэу Адыге­им зекIоным фытегъэпсыхьэгъэ мэшIокоу «Жемчужина Кав­каза» зыфиIорэмкIэ гъогуитIу агъэнэфагъ. Къалэу Мыекъуапэ зекIоным игупчэу щытыным фытегъэпсыхьэгъэ проектым мы илъэсым дэлэжьэнхэу рагъэ­жьэщт, субсидиехэр мы илъэсым сомэ миллион 97-м нагъэ­сынхэу ары зэрэрахъухьагъэр. ЗэIукIэгъум спортым хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным иIофы­гъохэми атегущыIагъэх. Федеральнэ проектэу «Спортыр —щыIэныгъэм ишапхъ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу сомэ мил­лиони 9,9-рэ къыхагъэкIыгъ. А ахъщэм щыщэу Iахь гъэнэфагъэ спортсменхэмрэ хэшыпыкIыгъэ командэхэмрэ яухьазырын, спорт Iэмэ-псымэхэр къызIэ­кIэгъэхьэгъэнхэм ыкIи инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэным апэIуагъэхьагъ. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, апшъэрэ гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэ хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэнымкIэ респуб­ликэм Iофышхо щызэшIуахы. ГущыIэм пае, АКъУ-р 2021-рэ илъэсым къыщыублагъэу программэу «Приоритет 2030» зы­фиIорэм хэлажьэ. Ар зыфытегъэпсыхьагъэр апшъэрэ еджа­пIэхэм яамалхэр нахь къэIэ-- тыгъэнхэр ары. 2023-рэ илъэсым икIэуххэмкIэ грант къаратыным хэлэжьэгъэ апшъэрэ еджэпIэ 56-мэ азыфагу АКъУ-м ятIонэрэ чIыпIэр щиубытыгъ, 2024-рэ илъэсым программэм игъэцэкIэн тегъэпсыхьагъэу со­мэ миллиони 126-рэ джыри къыIэкIагъэхьащт. 2023-рэ илъэ­сым къаратыгъагъэр сомэ мил­лиони 100. Владимир Путиным и Джэпсалъэ къыщыхигъэщыгъ а программэм мэхьанэшхо зэ­риIэр ыкIи къыIуагъ джыри илъэси 6-кIэ пIалъэр зэрэлъагъэкIотэщтыр. МКъТУ-м техническэ Iофы­шIэхэм ягъэхьазырынкIэ мэхьа­нэшхо иI, лъэныкъо шъхьаIэхэм апае апшъэрэ еджапIэм Iофы­шIэхэр къегъэхьазырых. Мыщ хэхьэх мэкъу-мэщыр, зекIоныр, псэолъэшIыныр. МКъТУ-м IТ лъэныкъомкIэ прикладной проект заулэ зэшIуехы. Медицинэ IофышIэхэм ягъэхьазырынкIи Iофышхо егъэцакIэ: университетым хэхьэ Медицинэ институтыр, республикэм имедицинэ учреждениехэм апае IэпэIэсэныгъэ ин зиIэ врачхэр ащ къе­гъэхьазырых. ХэушъхьафыкIыгъэу зэIукIэгъум анаIэ зыщытырагъэтыгъэ­хэм ащыщ сэнаущыгъэ зыхэлъ кIэлэцIыкIухэм IэпыIэгъу ятыгъэ­ным иIофыгъо. Адыгеим джырэ лъэхъаным диштэрэ гупчэу «По­лярис-Адыгея» зыфиIорэр щызэхащагъ. Джащ фэдэу рес­публикэ естественнэ-хьисап еджа­пIэм гъэхъагъэ хэлъэу Iоф ешIэ, гъэсэныгъэмкIэ гупчэхэу «Точка роста» зыфиIорэм фэдэу къоджэ еджапIэхэм 89-рэ ащызэхащагъ, еджэпIэ кванториумэу 3, гупчэу «IТ-куб» зыфиIорэм фэдэу тIу агъэпсыгъ. ЗэIукIэгъум икIэухым Дмит­рий Чернышенкэм къызэриIуагъэмкIэ, республикэм тапэкIи хэхъоныгъэ ышIынымкIэ Правительствэр IэпыIэгъу къыфэ­хъущт. АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу