Урысые Федерацием и Президентэу Владимир Путиныр УФ-м и Федеральнэ ЗэIукIэ илъэс къэс фигъэхьырэ Джэпсалъэм тыгъуасэ къеджагъ. Iофтхьабзэм ФедерациемкIэ Советым хэтхэр, УФ-м и Къэралыгъо Думэ идепутатхэр, федеральнэ министрэхэр, Конституционнэ ыкIи Апшъэрэ хьыкумхэм ятхьаматэхэр, шъо­лъырхэм япащэхэр, динлэжьхэр, общественнэ IофышIэ­шхохэр хэлэжьагъэх. Адыгеим икIыгъ лIыкIо купэу АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зипэщагъэр. Ащ игъусагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет —Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, УФ-м ФедерациемкIэ и Совет хэтхэу Хъопсэрыкъо Муратрэ Александр Наролинымрэ, УФ-м и Къэралыгъо Думэ идепутатхэу Владислав Резникрэ Хьасанэкъо Муратрэ, УФ-м и Общественнэ палатэ хэтэу, УФ-м IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакъ, АР-м и Общественнэ палатэ ипащэу Устэ Руслъан. УФ-м и Президент хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием имэхьанэ джыри зэ зэпстэумэ агу къыгъэкIыжьыгъ, шъолъырхэр къакIухьэзэ цIыфэу зыIукIагъэ­хэм яеплъыкIэхэм, яшIоигъоныгъэу къыраIотыкIыгъэхэм, шIэгъэн фаеу алъытэхэрэм къап­къырыкIхэзэ агъэнэфэгъэ пшъэ­рылъхэм къатегущыIагъ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм, ахэм яунагъохэм IэпыIэгъу афэхъу­хэрэм зэкIэми лъэшэу зэрафэразэр Президентым къыIуагъ. Анахьэу лIыблэнагъэ зэрахьэзэ, Iашэ зыIыгъэу нацистхэм апэуцужьыхэрэм, ахэм янэ-ятэхэм, яунагъохэм шъхьащэ зэрафишIырэм къыкIигъэтхъыгъ. Мыщ дэжьым хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэзэ фэхыгъэхэм зы такъикърэ афэшъыгъуагъэх. Программэу «ЛIыхъужъхэм яуахът» зыфи­Iорэр щыIэныгъэм зэрэщыпхыращыщтыр, гъэсэныгъэм ыкIи IофшIакIохэм япхыгъэхэри зэрагъэцэкIэщтхэр Президентым къыIуагъ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием епхыгъэ федеральнэ пшъэрылъхэр зэкIэ Адыгеим непэ щызэшIуахых, IэпыIэгъур лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ ягъэгъотыгъэным тегъэпсыхьагъэу IофшIэныр агъэпсы, ащ хахъо фашIы зэпыт. «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэ Фондыр къызызэIуахым, Iофым шэпхъэ гъэнэфагъэ хэлъы хъугъэ. Дзэ операцием хэлажьэ­хэрэм афатIупщырэ зэтыгъо ахъ­щэм пчъагъэрэ афыхагъэ­хъуагъ. Дзэ къулыкъушIэхэм якIэ­лэцIыкIухэм, унагъохэм IэпыIэгъу арагъэгъоты. Ащ нэмыкIэу дзэ частхэу Адыгеим икIы­гъэхэм къулыкъу зыщахьыхэрэм зэпхыныгъэ адыряIэ зэпыт. Джащ фэдэу IэпыIэгъу рагъэ­гъоты тишъолъыр ынаIэ зытет Геническэ районэу Херсон хэ­кум хахьэрэм.

«Тэ типшъэрылъ, типшъэдэкIыжь дзэкIолIхэм яуна­гъохэм тынаIэ атедгъэтыныр. Ащ фэдэ унашъо къытфегъэуцу Президентэу Владимир Путиным, ныбжьыкIэхэм къэ­ралыгъор шIу алъэгъоу къэтэ­джынхэм фэдгъэсэнхэр игъусэу. Урысыем итарихъ ыкIи инепэрэ гъэхъагъэхэу къэралыгъор ыпэкIэ лъызыгъэкIотэщт пстэури пшIэным мэхьанэшхо иI. Гушъхьэлэжьыгъэ шапхъэ­хэр, блэкIыгъэм ищысэшIу­хэр, тимафэхэм ялIыхъужъхэр ти­IэубытыпIэхэу культурнэ баиныгъэу тиIэхэр, лъэп­къы­бэ хъу­рэ тикъэралыгъо иха­бзэ­хэр къызэтедгъэнэнхэ тлъэ­кIыщт. Ащ фэIорышIэщтых ­лъэпкъ проектыкIэхэр ыкIи къэралыгъом ипащэ зигугъу къышIыгъэ Iоф­тхьабзэхэр», — къыIуагъ Адыге­им и ЛIышъхьэ. Владимир Путиным социальнэ лъэныкъом изегъэушъомб­гъун, унагъом IэпыIэгъу етыгъэ­ным, демографиемкIэ Iофхэм язытет нахьышIу шIыгъэным афытегъэпсыхьэгъэ пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр къышIыгъэх. 2024-рэ илъэсыр унагъом и Илъэсэу гъэнэфэгъэным фэгъэ­хьыгъэ унашъом Президентыр зэрэкIэтхагъэмкIэ едгъэжьагъ. Унагъом, ныгъом, кIэлэцIыкIугъом IэпыIэгъу ятыгъэным, са­быеу къэхъурэр нахьыбэ шIыгъэным, цIыфхэм ягъашIэ нахь кIыхьэ хъуным афытегъэпсы­хьагъ «Унагъор» зыфиIорэ ­лъэпкъ проектыкIэу Владимир Путиныр кIэщакIо зыфэхъугъэр. Адыгеим и ЛIышъхьэ мы уна­шъом мэхьэнэ ин зэриIэр къы­Iуагъ республикэм щыпсэурэ унэгъо Iужъухэм, ныбжьыкIэхэм ыкIи щыIэныгъэм чIыпIэ къин ригъэуцуагъэхэм IэпыIэгъоу арагъэгъотырэмкIэ IофшIэкIэ амалэу аIэкIэлъыр гъэпытэгъэным пае — зэтыгъо ахъщэ Iэ­пыIэгъоу аратырэм къыщыублагъэу IофшIэн лъыхъухэрэм зэрадеIэхэрэм нэс, соцконтрактым къыхиубытэуи. Мы лъэныкъом имэхьани Президентым къыкIигъэтхъыгъ. ИкIыгъэ илъэ­сым гъот макIэ зиIэ унэгъо 850-мэ соцконтрактыр Адыгеим къыщызфагъэфедагъ. Унэгъо Iужъухэм коммунальнэ фэIо-фашIэхэмкIэ фэгъэкIо­тэнхэр афашIых, сабыйхэм ып­кIэ хэмылъэу уц Iэзэгъухэр аратых, еджапIэм ыкIи сэнэхьат зызщарагъэгъотырэ гурыт еджа­пIэхэм ачIэсхэм ыпкIэ хэмы­лъэу общественнэ транспортыр арагъэгъэфедэ, ящэнэрэ ыкIи ащ ыуж къикIырэ кIэлэцIыкIухэм апае зэтыгъоу сомэ мин 50 республикэ бюджетым щыщэу афатIупщы. ИкIыгъэ илъэсым сабый зиIэ унагъохэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным сомэ миллиарди 5,5-м нэс Адыгеим щыпэIуагъэхьагъ, мы илъэсымкIэ агъэнэфагъэр джыри зы сомэ миллиардкIэ нахьыб. «IэпыIэ­гъум фэгъэкIотэн тедзэхэу Пре­зидентым зигугъу къышIыгъэ­хэмкIэ джыри хэдгъэхъощт, тэ тиамалхэри пхырытщыщтых», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. Адыгеим и ЛIышъхьэ джащ фэдэу уасэ фишIыгъ УФ-м и Президент иунашъокIэ лъэпкъ проектыкIэхэу «Унагъор», «Ча­нэу агъэкIощт щыIэныгъэ кIы­хьэр», «Урысыем иныбжьыкIэ­хэр», «IофышIэхэр» ыкIи «Экономика данных» зыфиIохэрэр джы щыIэ зэрэхъущтхэм. Ящэнэрэ ыкIи ащ ыуж къи­кIырэ сабый къызэрыхъухьэгъэ унагъоу ипотекэкIэ унэ зыщэфыгъэхэм ар апщыныжьыным пае сомэ мин 450-рэ къэралыгъом къареты. Ащ фэгъэхьыгъэ программэм ипIалъэ 2030-рэ илъэсым нэс лъэкIуатэ. Ны мылъкум фэгъэхьыгъэ программэми ащ нэс кIуачIэ иIэщт. Джащ фэдэу УФ-м и Президент къызэриIуагъэмкIэ, 2030-м нэс лэжьэпкIэ анахь макIэу къэралыгъом щагъэнэфагъэм фэдитIу къыхэхъощт ыкIи сомэ мин 35-м нэсыщт. ЦIыфхэм япсауныгъэкIэ шIуа­гъэ къэзытырэ щыIакIэ яIэным, къэлэ цIыкIухэм, къоджэ псэу­пIэхэм адэсхэм спортым пы­лъынхэ амал ятыгъэным, сабый ежэрэ бзылъфыгъэхэм, кIэлэцIыкIухэм, зихэхъогъухэм япсау­ныгъэ агъэпытэным, ныбжьыкIэхэм хэхъоныгъэхэр ашIынхэ амал яIэным, сэнэхьат къызэ­рыкIохэм афегъэджэгъэнхэм, нэмыкIхэм лъэпкъ проектыкIэ­хэр афытегъэпсыхьагъэх. Проектхэм къадыхэлъытагъэу спорт псэуалъэхэр къэлэ цIыкIухэм, къоджэ псэупIэхэм на­хьыбэу ащашIыщтых, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм, еджапIэхэм ахагъэуцощтых, зиIэхэм ащагъэ­кIэжьыщтых, медицинэ кабинетхэр къащызэIуахыщтых, бзылъфыгъэхэм зыщяIазэхэрэ IэзапIэхэр агъэцэкIэжьыщтых, кIэу агъэуцущтых, кIэлэегъаджэхэм, гъэсакIохэм ялэжьапкIэхэм къахагъэхъощт. Ахэм анэмыкIэу бюджетым епхыгъэу Iоф зышIэхэрэм ялэ­жьапкIэ игъэнэфэн, хэбзэ­Iахь­хэм ясистемэ гъэкIэжьыгъэным, специалистыкIэхэр яIоф­шIэн кIэгъэчэфыгъэнхэм, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм апае фэгъэкIотэнхэр зиIэ ипотекэ шъолъырхэм ащытIупщыгъэным, жъы хъугъэу зэхэоным нэсыгъэ унэхэм ачIэс­хэм ягъэкощын, «социальнэ догазификацием» афэгъэхьыгъэ программэхэм зягъэушъомб­гъугъэным япхыгъэу пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр Президентым къышIыгъэх. Экономикэм анахьыбэу хэ­хъоныгъэхэр езыгъэшIыхэрэм ащыщ мэкъумэщ хъызмэтыр. Къэралыгъом ипащэ мы лъэ­ныкъом иIофышIэу лэжьыгъэ бэгъуагъэ къизыхыжьыхэрэм шъхьащэ зэрафишIырэм къыкIигъэтхъыгъ, IэпыIэгъоу мыщ фа­гъакIорэр тапэкIи зэрэлъагъэ­кIотэщтыр къыхигъэщыгъ. Мэкъумэщ-къыдэгъэкIыжьыным хэ­гъэхъогъэным федэшхо хэлъэу Адыгеими щалъытэ. КъумпIыл Мурат мызэу къыкIигъэтхъыгъ къэралыгъо IэпыIэгъоу агъэфе­дэрэм шIогъэшхо къызэрихьырэр — предприниматель IофшIэным цIыфхэр къыфэкIонхэмкIэ ячаныгъэ ащ хегъахъо ыкIи мы лъэныкъом зиушъомбгъуным фэIорышIэ. Къуаджэм щыпсэухэ­рэм яхъызмэт хагъэхъонымкIэ ыкIи къыдагъэкIырэр IуагъэкIынымкIэ IэпыIэгъоу арагъэгъотырэм джыри хагъэхъонэу респуб­ликэм ипащэхэм рахъухьэ. УФ-м и Президент шIэны­гъэм, экологием, хэгъэгу кIоцI зекIоным, транспортым япхыгъэ инфраструктурэм, цIыфхэм язе­щэн зягъэушъомбгъугъэным фытегъэпсыхьэгъэ пшъэрылъхэри къышIыгъэх. ЦIыфхэм ящы­IакIэ зыкъегъэIэтыгъэным мэхьанэшхо зэриIэм къыкIигъэтхъыгъ. Нэужым Владимир Путиным рэзэныгъэ гущыIэхэр Уры­сыем щыпсэухэрэм къа-­ ри­Iуагъэх зэрэзэкъотхэм, Урысыем текIоныгъэ къызэрэди­хыщтым яцыхьэ зэрэтелъым апае. Анахьэу зыфэразэу къыхигъэщыгъэхэр хэушъхьафы­кIыгъэ дзэ операцием идзэ­кIолIхэр ары. — Хэхъоныгъэхэр тшIынхэм пае тапэкIэ тынаIэ зытетын фаехэр Владимир Путиным къыгъэнэфагъэх, — къыIуагъ Къум­пIыл Мурат. — Пшъэрылъэу къэралыгъом ипащэ къыгъэуцугъэхэр гъэцэкIэгъэнхэмкIэ ищыкIагъэр зэкIэ тшIэщт. Непи лъэпкъ проектхэм, «Единэ Россием» ипартийнэ программэхэм къадыхэлъытагъэхэр пхырытщыхэзэ, ахэр тэгъэцакIэ. Фе­деральнэ гупчэр къызэрэддеIэрэм, Адыгеим цIыфэу исхэр зыч-зыпчэгъоу зэрэзэкъотхэм яшIуагъэкIэ мымакIэу гъэ­хъагъэхэр тиIэ хъугъэх. Адыгеим федеральнэ Iэпы­Iэгъур ыгъэфедэзэ, цIыфхэм ящыIакIэ нахьышIу шIыгъэнымкIэ чIыпIэ мыдэеу ыубытыгъэр къызэтыригъэнэн ыкIи хэхъоныгъэхэр ышIынхэ ылъэкIыгъ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием епхыгъэ пшъэрылъхэр хэзыгъэ имыIэу егъэцакIэх, «социальнэ догазификацием» фэгъэхьыгъэ программэр апэ итэу пхырызыщыхэрэм ащыщ, федеральнэ проектхэм, программэхэм чанэу ахэлажьэ, шъолъырым щаштагъэхэр лъегъэкIуатэх. «ТапэкIэ джыри тылъызы­гъэкIотэщт лъэныкъохэр къыдгурэIох. Ахэр непэ зэхэтшIэн тлъэкIынэу къыгъэнэфагъэх Вла­димир Путиным. Шъолъыр­хэм афэгъэхьыгъэ пшъэры­лъэу цIыфхэм ящыIэныгъэ нахьышIу хъуным тегъэпсыхьагъэу къы­шIыгъэ пстэури дгъэцэкIэным пае тфэлъэкIырэр зэкIэ тшIэщт», — къызэфихьысыжьыгъ Къум­пIыл Мурат. Зыгъэхьазырыгъэр ХЪУТ Нэфсэт.