НыбжьыкIэхэм я Дунэе фестиваль феде­ральнэ мэхьанэ зиIэ чIыпIэу «Сириус» зыфиIорэм непэ къыщызэ­Iуахы. УФ-м и Президентэу Владимир Путиным иунашъокIэ ар зэхащагъ. Адыгеим щыщэу ныбжьыкIэ пэрыти 150-рэ Iофтхьабзэм хэлажьэ.Урысыем ыкIи IэкIыб къэралыгъуи 180-мэ къарыкIыгъэ лIыкIо мин 20 ащ къекIолIагъ. ПэшIорыгъэшъ гъэхьазырын Iоф­шIэнхэр фестивалыр зыщыкIощт чIыпIэми, шъолъырхэми ащыкIуагъэх. Адыгеим илIыкIо ныбжьыкIэхэм якъыхэгъэщын дэлэжьагъэхэм ащыщ АР-м ныбжьыкIэ IофхэмкIэ и Комитет. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ныбжьыкIэхэм я Дунэе фестиваль шъолъырым илIыкIо­хэр зэрэхэлажьэхэрэм мэхьа­нэшхо ритыгъ. — ТиныбжьыкIэхэр Iофтхьэ­бзэ ин зыхэлажьэхэрэр. ЗэIукIэгъубэ зыщыкIощт, нэIуасэ зы­щызэфэхъущтхэ, шIэныгъа­кIэхэр зыщагъотыщт тхьамэфэ гъэшIэгъон ахэм къапыщылъ. Республикэр зэрифэшъуашэм тетэу къызэрагъэлъэгъощтым, ныбджэгъукIэхэр зэрашIыщтхэм, къадезгъэштэнхэр къызэрагъотыщтхэм, дунэе зэгурыIоныгъэм изэдэгущыIэгъу зэрэтехьашъущтхэм сицыхьэ телъ, — хигъэунэфыкIыгъ КъумпIыл Мурат. ЛIыкIо купым имызакъоу ныб­жьыкIэхэм яшъолъыр проектэу зигугъу щашIыщтхэми а пшъэрылъыр агъэцэкIэнэу тыщэ­гугъы. Къэралыгъо ыкIи лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ялIыкIо­хэр фес­тивалым нахь зэпэблагъэ ышIыщтых, ясэнаущыгъэ, якультурэ къыщагъэлъэгъон алъэ­кIыщт, зэгурыIоныгъэм фэ­Iо­рышIэщт. НыбжьыкIэ полити­кэм ылъэныкъокIэ республикэм зэ­хъокIыныгъэшIухэр щэхъух. КъыткIэхъухьэрэ лIэ­ужхэр Iоф­тхьэбзэ зэфэшъхьаф­хэм зэра­хэлажьэхэрэм тегъэгушIо. Со­циальнэ мэхьанэ зиIэ проектэу ныбжьыкIэхэм къаIэты­хэрэм IэпыIэгъу агъотыным игугъапIэхэр щыIэх. Сэнаущыгъэу ахэ­­лъым икъыхэгъэ­щын фэIоры­шIэщт гупчэхэм язэ­тегъэпсы- хьан тапэкIи республикэм щыхагъэхъощт.

Адыгэ культурэр щышIэтыщт Адыгеим илIыкIоу фестивалым хэлажьэхэрэр нэбгыри 135-рэ ыкIи волонтер 15. Шъо­лъырым щызэхэщэгъэ ныбжьыкIэ организациехэм, студенческэ зэхахьэхэм, патриотическэ ыкIи гуфэкIо движениехэм ахэр ялIыкIо пэрытых. Республикэм икультурэ фестивалым къыщызгъэлъагъо­хэрэр творческэ зэхахьэу «Ошъа­дымрэ» Адыгэ къэралыгъо университетым икъэшъокIо купэу «Нартымрэ». «Ошъадым» ипащэу, АР-м изаслуженнэ артисткэу, Чэчэн Республикэм искусст­вэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Едыдж Викторие «Адыгэ макъэм» къызэрэфиIотагъэмкIэ, «Ошъадым» хэхьэрэ къэшъокIо купэу «Синдикэр» ыкIи народнэ фольклор-этнографическэ орэдыIо купэу «Ащэмэзыр» фестивалым хэлажьэх. Ащ икъызэIухын къэзгъэдэхэщт къэшъокIо купхэм ахэтэу ислъа­мый къа­шъом ипычыгъо «Синдикэм» иартистхэм къашIыщт. Джащ фэдэу фестивалым иконцерт шъхьаIэ такъикъ 20 хъу- рэ программэр «Ошъадым» хэхьэрэ купэу зыцIэ къетIуагъэ­хэм къа­гъэлъэгъощт. Ижъырэ адыгэ орэдхэм ягъусэу «зыгъэ­лъатэр», къэшъо композициехэу «Удж-сэн­д­ракъыр», «Ритмы гор» зы­фиIорэр артистхэм къа­шIыщтых. — Къэралыгъо зэфэшъхьаф­хэм къарыкIыщт ныбжьыкIэхэр Урысыем зэфищэщтых. Ахэр тхьамафэм къыкIоцI зэгъусэщтых, зэрэшIэщтых, проект гъэ­­шIэгъонхэм арыгущыIэщтых. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм якультурэ фестивалым щышIэтыщт. Гум къинэжьырэ Iофтхьабзэу фестивалыр хъущт. «Ошъадым» иартистхэр мыщ зэрэхэлажьэ­хэрэр тэркIэ пшъэдэкIыжь ин ыкIи гушIуагъу, — еIо Едыдж Викторие. Джащ фэдэу Адыгеим икультурэ, ишэн-хабзэхэм, гъэхъа­гъэу ышIыгъэхэм хьакIэхэр нэIуасэ зыщафэхъущтхэ къэгъэлъэгъоныр «НыбжьыкIэхэм яфести- валь и Дунэе аэропорт» зыфиIорэ гупчэшхом къыщызэ­Iуахыщт.

Адыгеим илIыкIохэр къахэщыщтых АР-м итеатральнэ объединение илIыкIохэу Ацумыжъ Ада­мэрэ Валерия Осыкарэ ныбжьыкIэхэм я Дунэе фестиваль Адыгеим ыцIэкIэ хэлажьэх. Шъолъырым илIыкIоу, зэхэща­кIохэм яIэпыIэгъоу зэрэщы­тыщтым имызакъоу, Ацумыжъ Адам къызэриIуагъэмкIэ, проект хьалэмэтэу мыщ къыща-гъэ­лъэ­гъощтхэм ежь зыдэлажьэу «Территория культуры — ­Адыгея» зыфиIорэр ахэтыщт. «Урысыер — амалышIухэр зы­IэкIэлъ къэралыгъу» зыфиIорэ платформэу Владимир Путиным иунашъокIэ зэхащагъэм ишIуагъэкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэр щыIэх. Адыгеир зекIохэм ашIогъэшIэгъонэу къыхахыным, шъолъырым икультурэ, итарихъ нахь зэлъягъэшIэгъэным ар фытегъэпсыхьагъ. Проектым ишIуагъэкIэ Адыгеим гъэрекIо щызэхэщэгъэ блог-турыр ащ хэлэжьагъэхэм зекIо хьалэмэтэу агу къинэжьыгъ, ахэм акIэтхэгъэ нэбгырэ мин пчъагъэхэр шъолъырым ичIыопс, икульту- рэ, иэтнографие, цIыф IэпэIасэу щыпсэухэрэм щыгъуазэ фэхъугъэх. Мыщ фэдэ проект пчъагъэмэ фестивалым ащы­хэплъэщтых, амалыкIэхэм якъэ­кIуапIэу ахэр ныбжьыкIэхэмкIэ хъущтых.

Быслъымэн диным ишапхъэхэр къыдыхэлъытагъ Дунэе фестивалым хэлэжьэщтхэм ащыщэу нэбгырэ 3500-р Ислъам диныр зыщалэжьырэ къэралыгъохэм ялIыкIох, быс­лъы­мэных. Ар къыдыхалъытэзэ фестивалыр окIофэ, гъэтхапэм и 1-м щыублагъэу и 7-м нэс, тхьэлъэIупIэ унэу хахыгъэм Iоф ышIэщт. АР-м ыкIи Пшызэ шъо­лъыр ащыпсэурэ быслъымэнхэм ямуфтие игуадзэу Тхьаркъохъо Аскэр «Адыгэ макъэм» къызэ­рэфиIотагъэмкIэ, фестивалым изэхэщэкIо куп гъэIорышIапIэм зыкъыфигъэзагъ тхьэлъэIупIэ унэм икъызэIухынкIэ IэпыIэгъу къафэхъунэу: — КъурIаным нэмыкIэу Ислъам диным итарихъ, ащ пылъ шэн-хабзэхэр, шъолъырым апэ­рэ муфтиеу щылэжьагъэхэм афэгъэхьыгъэ тхылъэу щыIэхэр тхьэлъэIупIэм чIэтлъхьагъэх, нэмазхэр зыщашIыщт алырэ­гъухэр афэтщагъэх. Лъэпкъ ыкIи дин зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэр зыщызэрэугъоищт фестивалыр зэгурыIоныгъэм фэIорышIэщт, зэдэлэжьэныгъэ къызхэкIыщт Iоф­тхьабзэхэм якъэкIуапIэу хъущт, — хигъэунэфыкIыгъ Тхьаркъохъо Аскэр. ЦIыф лъэпкъэу зыщыщхэм, динэу алэжьырэм, политикэ еплъыкIэу яIэм, культурэ хэу­шъхьафыкIыгъэу къагъэгъунэ­хэ­рэм ямылъытыгъэу дунаим ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ лIыкIохэр зэгурыIоны­гъэр зыщагъэпытэщт Iофтхьабзэу фес­тивалыр хъунэу ащ изэхэщакIохэр мэгугъэх. Тэу Замир.