Top.Mail.Ru

ЩыIэкIэ-псэукIэр нахьышIу хъуным пае

Image description

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат тыгъуасэ IофшIэгъу дэкIыгъо Тэхъутэмыкъое райо­ным щыриIагъ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэрэм иунагъо, сабыибэ зэрыс унагъом ЛIышъхьэр яхьэкIагъ. Районым исоциальнэ псэуалъэхэм — гурыт еджапIэхэм, IэзапIэм яшIын зэрэлъыкIуатэрэм зыщигъэгъозагъ. Тэхъутэмыкъое районым ипащэ 2023-рэ илъэсым Iофэу ашIагъэр къызыщызэфихьысыжьыгъэ зэхахьэм хэлэжьагъ.

[caption id="attachment_146314" align="aligncenter" width="800"] Алексей Гусев[/caption]

Унагъохэм арыхьагъ АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Тэхъутэмыкъое районым тыгъуасэ зыщэIэм сабыибэ зэрыс унагъохэм арыхьагъ. Ахэм зыкIэ ащыщ Игнатикхэм яунагъо. ДжырэкIэ унагъом ышъхьэ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер зыщыкIорэ шъолъырым щыI. ПсэупIэу Яблоновскэм ащ иунагъо къыщежэ ишъхьэгъусэу Ирина Владимир ыпхъур ыкIи еджапIэм кIорэ икIэлэцIыкIуищ: Давид, София ыкIи Даниил. ЗэдэгущыIэгъум хэлэжьагъэх АР-м ипрокурорэу Игорь Шевченкэр, IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ министрэу Мырзэ Джанбэч, къэралыгъо фондэу «Хэгъэгум иухъумакIо­хэр» зыфиIорэм ишъолъыр къутамэ ипащэу ПIатIэкъо Ас­лъан ыкIи муниципальнэ об­разованиеу «Тэхъутэмыкъое рай­оным» ипащэу Шъэо Аскэр. Адыгеим и ЛIышъхьэ Игнатикхэм гущыIэгъу афэхъугъ, кIэлэцIыкIухэм еджэнымкIэ гъэ­хъагъэу яIэхэм ыкIи унагъом ифэныкъоныгъэхэм защигъэгъо­загъ. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, дзэкIолIхэм ыкIи ахэм ягупсэхэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным хэбзэ къулыкъухэм яIофшIэнкIэ апшъэрэ мэхьанэ раты. КъумпIыл Мурат къыIуагъ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьэрэ тичIыпIэгъу­бэмэ, Игнатик Андрей зэрахэтэу, лIыхъужъныгъэрэ блэна­гъэрэ ахэлъэу къулыкъур зэра­хьырэр. Андрей ежь ишIоигъоныгъэкIэ мобилизацием хэ- фагъ. Андрей Игнатик телефонымкIэ АР-м и ЛIышъхьэ районым зыщыкIогъэ лъэхъаным къыфытеуи ащ фэгъэхьыгъэу къыфиIотагъ. КъумпIыл Мурат ащ елъэIугъ тичIыпIэгъу дзэкIолI пстэуми сэлам арихыжьынэу ыкIи къатефэрэ IэпыIэгъур ти­хэбзэ къулыкъухэм зэраратыщтым емыхъырэхъышэнхэу. ЗэдэгущыIэгъум илъэхъан Иринэ къызэриIуагъэмкIэ, ишъхьэгъусэ мы IофымкIэ еплъыкIэу иIэмрэ унашъоу гу зытыришIыхьагъэмрэ адырегъаштэ. Ежь ышъхьэкIэ гуфэкIо IофшIэным ишъыпкъэу пылъ, заом щыIэхэм шIушIэ тынхэр афегъэ­хьых. «ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием шъуиунагъо зэрэфэ­лъэ­кIэу зэрэхэлажьэрэмкIэ Хэгъэгум икъэухъумэн шъушъхьэкIэ шъуиIахь зэрэхэшъушIыхьэрэм имызакъоу, къыткIэхъухьэхэрэр ячIыгу гупсэ шIу алъэгъоу, фэшъыпкъэхэу къэтэджынхэмкIэ нэрылъэгъу щысэ мэхъу. Шъощ фэдэ унагъохэм тарэгушхо ыкIи хэушъхьафыкIыгъэ дзэ опера­ци­ем хэлажьэхэрэм, ахэм ягу­псэхэм, къапэблагъэхэм IэпыIэгъоу яттырэр лъыдгъэкIотэщт. Тызэгъусэу къыттефэрэр зэкIэ тшIэщт текIоныгъэр къэдгъэ­блэгъэным пае!» — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. Адыгеим и ЛIышъхьэ джащ фэдэу агу къыгъэкIыжьыгъ ти­чIыпIэгъухэу хэкIодагъэхэм яшIэжь республикэм зэрэща­гъэлъапIэрэр. Ахэм ащыщых Урысыем и ЛIыхъужъ хъугъэхэ Вадим Лемеш, Роман Тороховыр, Олег Цоковыр ыкIи Ва­лерий Заволянскэр. Аужырэм янэ-ятэхэр къэлэ гъэпсыкIэ зиIэ псэупIэу Яблоновскэм щэ­псэух. Тэхъутэмыкъое районым ипа­щэу Шъэо Аскэр къызэрэхигъэ­щыгъэмкIэ, районым къыщы­хъугъэхэу зэряфэшъуашэу зи-­ дзэ пшъэрылъ зыгъэцэкIагъэхэр егъашIэми ащыгъупшэщтхэп ыкIи ахэм арэгушхох: Артем Сергеевым, Александр Швец, Кущ­танэкъо Казбек, Тыгъужъ Шы­хьам, Андрей Ромащенкэм, Къытыжъ Рустам, Вадим Ба­бихиным ыкIи нэмыкI дзэкIолI- хэу хэкIодагъэхэм. АР-м и ЛIышъхьэ Ожъубанэ­къо унагъоу сабыибэ зэрысыми щыIагъ. Къуаджэу Тэхъутэ­мыкъуае мы унэгъошхо зэгурыIожьыр дэгъоу щашIэ. Мурат Мосэ ыкъомрэ Светланэ Казбек ыпхъумрэ зэгурыIоныгъэ ахэлъэу якIэлэцIыкIуи 5 апIу. Ахэм лъэпкъ шэн-хабзэхэр дэгъоу къаухъумэх, якIэлэцIыкIу­хэр нахьыжъхэм акIырыплъынхэм, шIоу ахэлъыр ежьхэми зыхащэнхэм фагъасэх. Республикэм и ЛIышъхьэ Ожъубанэкъо унагъом исхэм гущыIэгъу афэхъугъ, шIухьафтынхэр аритыгъэх ыкIи кIэлэ­еджакIохэм ягъэхъагъэхэм защигъэгъозагъ. Япшъэшъэ на­хьыжъэу Бэллэ къуаджэу Тэхъу­тэмыкъуае дэт гурыт еджапIэу N 1-м ия 10-рэ класс ис. Сэнэхьатэу хихыщтми тыриубытэгъах — врач хъунэу фай. Ащ пае химиемрэ биологиемрэ куоу зэрегъашIэх. Заирэ я 8-рэ клас­сым ис, творчествэм нахь фэ­щагъэу щыт. Зэшхэу Салимрэ Батыррэ футболым фэщагъэх, ащ дакIоу урым-рим бэнэным чанэу пылъых. АнахьыкIэ цIыкIоу илъэситIу зыныбжь Заринэ зэ­рэунагъоу щэгушIукIы ыкIи лъэ­шэу анаIэ тет. Адыгеим и ЛIышъхьэ къыткIэхъухьэхэрэм япIун лъэшэу анаIэ зэрэтырагъэтырэм пае зэшъхьэгъусэхэм зэрафэразэр ариIуагъ. КъумпIыл Мурат къы­зэрэхигъэщыгъэмкIэ, респуб­ликэм щыпсэухэрэм ренэу анаIэ тырагъэты, непи мэхьанэшхо раты унагъом игъэпытэн. Хэ­гъэгум и Президентэу Владимир Путиным Урысыем унагъом и Илъэс зэрэщигъэнэфагъэм къы­дыхэлъытэгъэ пшъэрылъэу ар къыгъэуцугъ.

[caption id="attachment_146315" align="aligncenter" width="800"] Алексей Гусев[/caption]

IофшIэнхэр зэрэкIохэрэр ыуплъэкIугъ АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Тэхъутэмыкъое районым щашIырэ еджэпIакIэхэмрэ IэзапIэмрэ язытет ыуплъэ­кIугъ. Мы Iофтхьабзэм хэлэжьагъ АР-м ипрокурорэу Игорь Шевченкэр. Джыдэдэм районым гъэсэныгъэ зы­щызэрагъэгъотыщт псэолъищ ща­шIы, тIур шIэхэу хьазыр ­хъущт. Муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» ипа­щэу Шъэо Аскэр псэолъэшIыныр зэрэкIорэм къытегущыIагъ. Къуаджэу АдыгеякIэмрэ псэу­пIэу Яблоновскэмрэ мы илъэсым иIоныгъо ехъулIэу еджапIэхэм яIофшIэн щаублэщт. Ащ нэмыкIэу мыгъэ псэупIэу Яблоновскэм джыри зы еджапIэ щаухыщт. КIэкIэу къэпIон хъумэ, нэбгырэ 3300-м атегъэпсыхьэгъэ еджапIэхэр Тэхъутэмыкъое районым иIэ хъущтых. Ахэр зэ­кIэ джырэ лъэхъаным диштэрэ проектымкIэ ашIых. АР-м и ЛIышъхьэ псэолъэшIыныр зыщыкIорэ чIыпIэхэм ащыIагъ. Яблоновскэм иурамэу Дорожнэм щагъэпсырэ еджа- пIэм ишIын ыкIэм фэкIо, инженер коммуникациехэр, унэкIоцI дэпкъхэм япхыгъэ IофшIэнхэр аухых. АщкIэ уахътэм диштэрэ материалхэр къызфагъэфедэх. Республикэм и ЛIышъхьэ пшъэ­рылъ къафишIыгъ игъом ыкIи дэгъоу IофшIэнхэр зэшIуахынхэу. ЕджапIэхэм Iоф ащызы­шIэщтхэм якъэгъотыни ыпэ­рап­шIэу анаIэ тырагъэтын фае. Партиеу «Единэ Россиер» кIэ­­щакIо зы­фэхъугъэ ыкIи УФ-м и Президентэу Владимир Путиным зы­дыригъэштэгъэ пшъэ­рылъхэр игъом зэшIохыгъэнхэ зэрэфаер ащ къыхигъэщыгъ. «Къэралыгъо программэр, джащ фэдэу федеральнэ пащэхэм IэпыIэгъоу къытатырэр амал зэриIэкIэ нахь дэгъоу къызфэдгъэфедэнхэм тынаIэ тедгъэтын фае. ГъэсэныгъэмкIэ инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэ­ным ыкIи кIэлэцIыкIухэр зы сменэу еджэнхэм апае хэгъэгум и Президент къыгъэуцугъэ пшъэ­рылъыр гъэцэкIэгъэным зэкIэ- ми тыдэлэжьэн фае. Тэхъутэмыкъое районым а зы уахътэм еджэпIи 4 щытэшIы, мыщ хэхьэ Бжыхьэкъоежъым мы илъэсым къыщызэIуахыгъэ еджапIэри. Ахэм яшIуагъэкIэ еджэпIэ чIыпIакIэхэр бэу щыIэ хъущтых. КIэлэцIыкIухэм гъэсэныгъэ тэ­рэз ягъэгъотыгъэнымкIэ, зэри­фэшъуашэу пIугъэнхэмкIэ уахътэм диштэрэ амал дэгъухэр ядгъэгъотыщтых», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. Шъугу къэтэгъэкIыжьы: мы аужырэ илъэсихым Адыгеим еджэпIи 5 щашIыгъ (къуаджэу Бжыхьэкъоежъым къыщызэIуа­хыгъэри зэрахэтэу). Джыри еджэпIи 5 ашIы, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ 19 агъэпсыгъах. Къо­джэ еджапIэхэм атегъэпсыхьагъэу гъэсэныгъэ зыщарагъэ­гъотырэ гупчэ 89-мэ, «Точка роста» зыфиIорэм къыдыхэ­лъытагъэу, Iоф ашIэ. ЕджапIэхэм игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьын Iоф­шIэнхэр яшIылIэгъэнхэм ипрограммэ къыдыхэлъытагъэу еджэпIэ 15 республикэм илъэситIум къыкIоцI щагъэцэ­кIэжьыгъ. Шъэо Аскэр къызэриIуагъэмкIэ, Тэхъутэмыкъое районым программэу «Къоджэ кIэлэ­егъадж» зыфиIорэм ипхырыщын зыщырагъэжьагъэм къыщыу­благъэу кIэлэегъэджэ 20 Iоф щашIэнэу къэкIуагъ, ахэм ащыщэу 3-р — 2023-рэ илъэсым. КIэлэегъэджэ сэнэхьатыр зыIэ къизыгъахьэхэу къуаджэм къэзыгъэзэжьынэу зэзэгъыныгъэ адэзышIыгъэхэм еджэфэхэ нэс илъэс къэс сомэ мин 50 аратызэ ашIынэу рахъухьагъ. Ащ нэмыкIэу апэрэу кIэлэегъэджэ сэнэхьатым рылэжьэнэу езыгъэ­жьагъэхэм сомэ мин 25-рэ грант фэдэу илъэсыкIэ еджэгъум къаратыщт. Ащ имызакъоу, хэгъэгум инэмыкI шъолъырхэм къарыкIыщт кIэлэегъаджэхэм зычIэсыщт унэхэу аубытхэрэм ахъщэу алъатырэм изы Iахь афалъэгъужьыщт. КъумпIыл Мурат мы мэфэ дэдэм псэупIэу Инэм щашIырэ IэзапIэр зэригъэлъэгъугъ. Шъугу къэдгъэкIыжьын: квадрат метрэ мини 5,1-рэ фэдиз хъурэ псэуалъэм сомэ миллион 380-м ехъу тефэ. Мыщ рентгенологым, ультразвуковой диагностикэм ыкIи нэмыкIхэм апае кабинетхэр хэтыщтых. Зы IофшIэгъу мафэм нэбгырэ 450-мэ яфэIо-фашIэхэр агъэцэкIэшъущтых. Псэуалъэр 2024-рэ илъэсым ыкIэм аухынэу ары зэрэгугъэ­хэрэр. Адыгэ Республикэм и ЛIы­шъхьэ районымрэ подряднэ ор­ганизациемрэ япащэхэм гущыIэгъу зафэхъум, джырэ уахъ­тэм диштэрэ IэзапIэхэм ягъэ­псын мэхьанэшхо зэриIэр къыхигъэщыгъ ыкIи ахэм Iоф ащы­зышIэщтхэм якъыхэхын игъом зэшIуахыным, цIыфхэм аратырэ медицинэ IэпыIэгъур шэпхъэшIухэм адиштэу щытыным анаIэ тыраригъэдзагъ. Пшъэрылъхэмрэ хэхъоныгъэхэмрэ Муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» ина­роднэ депутатхэм я Совет изи­чэзыу сессие рай­оным ипащэу Шъэо Аскэр 2023-рэ илъэсым Iофэу ашIагъэр къыщызэфихьысы­жьыгъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, АР-м ипрокурорэу Игорь Шевченкэр, ми­нистрэхэм я Кабинет хэтхэр, де­путатхэр, хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм япащэхэр, районым иобщественнэ организациехэм ялIыкIохэр, иактив зэхэсыгъом хэлэжьагъэх. Муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» инароднэ депутатхэм я Совет итхьаматэу Апсалямэ Руслъан ар зэрищагъ. Зэхэсыгъом ипэублэ Шъэо Аскэр хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яунагъохэмрэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэнымкIэ Президен­тэу Владимир Путиным, АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъэу къафашIыгъэхэр, «Единэ Россием» ипартийнэ проектхэр зэрагъэцакIэхэрэм къатегущыIагъ. Зэхэсыгъом хэ­лажьэхэрэр зы такъикъэ дзэ­кIолIэу фэхыгъэхэм афэшъы­гъуагъэх. Муниципальнэ образованием ипащэ Тэхъутэмыкъое районым социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэ шъхьаIэу ышIыгъэхэм къащыуцугъ. Шъэо Аскэр зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, санкциехэм ямылъытыгъэу, 2023-рэ илъэсымкIэ проектэу рахъухьэгъагъэхэр районым ыгъэцэкIэнхэ, социальнэ псэолъакIэхэр ыгъэпсынхэ ылъэкIыгъ. Районым ибюджет ихахъо зыкъыIэтыгъ. Бюджет пшъэрылъхэри игъом ыкIи икъоу агъэцэкIагъэх. Федеральнэ, шъолъыр хэбзэ къулыкъухэр IэпыIэгъу къафэ­хъухэзэ, районым ипсэупIэхэм ятеплъэ нахьышIу шIыгъэнымкIэ, къоджэдэсхэм ящыIакIэ зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ амал зэфэшъхьафхэр зэрахьагъэх: об­щественнэ чIыпIи 2, щагуи 6 зэтырагъэпсыхьагъ, псырыкIопIи 8 шапхъэхэм адиштэу агъэ­кIэжьыгъ, Яблоновскэм игъогу километри 3,5-рэ агъэцэкIэ­жьыгъ. Мэкъу-мэщми Iофхэр дэгъоу щызэпэфэх. «Агростартапым» игрант ишIуагъэкIэ пцэжъыехъуным зеушъомбгъу. 2023-рэ илъэсым мэкъу-мэщым лэжьыгъэ къыщызыхьыжьхэрэм сомэ миллион 48,2-рэ хъурэ къэралыгъо IэпыIэгъу къаIу­кIагъ. ГъэрекIо кIэлэцIыкIу ибэхэм апае фэтэри 7 къащэфыгъ, унэ­гъо ныбжьыкIэ 25-мэ унэ ращэфынэу мылъку аратыгъ. Унагъом и Илъэс къыдыхэлъытагъэу, Президентэу Вла­димир Путиным и Указэу сабыибэ зиIэ унагъохэм ястатус ехьылIагъэм диштэу ахэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэнымкIэ чIыпIэхэм псынкIэу амалыкIэхэр ащызэрахьанэу, джащ фэдэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яуна­гъохэмрэ IэпыIэгъу арагъэ- гъотынэу ЛIышъхьэм пшъэрылъ афи­шIыгъ. Мы лъэныкъомкIэ республикэм бэ щашIэрэр. Адыге­им и ЛIышъхьэ зэрэхи­гъэунэфыкIыгъэмкIэ, лъэныкъо пстэуми Iофышхо ащашIэ, фондэу «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэр ары координаторэу щытыр. «Тиджырэ лъэхъан зэкIэми зэдытипшъэрылъыр хэхъоны­гъэу тшIыгъэхэм такъыщымыуцуныр, ыпэкIэ едгъэхъуныр ары. Хэгъэгум и Правительствэ шъо­лъырхэм хэхъоныгъэ зэрашIыщт амалышхохэр арегъэгъотых. Республикэм исхэр мэгугъэх илъэс къэси тигъэхъагъэхэм нахь ахэдгъэхъонэу», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат. Республикэм и ЛIышъхьэ Тэхъутэмыкъое районым амалышхохэр зэриIэр къыхигъэ­щыгъ, хэхъоныгъэ зэришIын ылъэ­кIыщт лъэныкъохэр къы­гъэнэфагъэх. «Хэхъоныгъэ ышIынымкIэ районым амалышхохэр иIэх: республикэм иэкономикэ хэ­хъоныгъэшхо езыгъэшIын зы­лъэкIыщтым ар ащыщ. Районми, ащ къыпэгъунэгъу муниципалитетитIуми инвестиционнэ проект шъхьаIэхэр ащагъэцакIэх», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. Промышленнэ паркэу «Инэм» зыфиIорэм Тэхъутэмыкъое рай­онми республикэми хэхъоныгъэ аригъэшIыщт. Адыгэкъалэ дэжь промышленнэ паркэу «Псэкъу­псэр» щагъэпсы. IофшIэпIэ чIы­пIэ мини 10-м ехъу ахэм ащызэхащэщт. «Озон» исклад комплексэу бэмышIэу агъэпсыгъэм нэбгырэ 1060-мэ Iоф ща­шIэ, ахэм япроцент 70-р рес­публикэм щэпсэух. Псауныгъэм икъэухъумэнкIи, гъэсэныгъэмкIи кадрэ Iофыгъор зэшIуахы. Къэралыгъо программэу «Къоджэ кIэлэ­егъадж» зы­фиIорэр пхыращы. Къэлэ цIыкIухэмрэ къуа­джэ­хэмрэ ямедицинэ IофышIэхэм ялэжьапкIэ ахэгъэхъогъэн фаеу Владимир Путиным бэмышIэу игъо ылъэгъугъ. Республикэм ипащэхэр мы илъэсым гъэтхапэм и 1-м къыщегъэжьагъэу ахэм ялэжьапкIэ хэгъэхъогъэным епхыгъэ Iофыгъом дэлажьэх. «ЧIыпIэхэм нахь защагъэчанын фае. Резидент, инвестор хъун зылъэкIыщтхэр къежъу­гъэблагъэх, нэмыкI инвестиционнэ площадкэхэри яжъугъэ­лъэгъух. ШIуагъэ къытэу Iэпы­Iэгъу лъэпкъ пстэури, «Агростартапым» игранти къызы­фэжъугъэфедэх», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. Районым инвестициеу къыхалъхьэрэр нахьыбэ зэрэхъу­гъэм елъытыгъэу нэбгырэ пчъа­гъэу щыпсэурэм хэхъуагъ, псэолъэшIынми зиушъомбгъугъ. Республикэм инэмыкI районхэм ялъытыгъэмэ, муниципалитетым мыщкIэ Iофхэр щынахь дэгъух. АР-м и ЛIышъхьэ къызэрэхи­гъэщыгъэмкIэ, чIыпIэхэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэшIы­гъэ­ным къыдыхэ­лъытагъэу псэу­пIэхэр нахьыбэу гъэпсыгъэнхэ фае. ГъэрекIо къы­щегъэжьагъэу ащ фэдэ проекти 5 республикэм щагъэцакIэ. Гъогу, инженер, социальнэ инфраструктурэм изегъэушъомбгъункIэ, электроэнергиер зэрафимыкъурэр дэгъэзыжьыгъэнымкIэ пшъэрылъ гъэнэфагъэ­хэр районым ыпашъхьэ итых. Республикэм ихэбзэ къулыкъу­хэм мы лъэныкъомкIэ ищыкIэгъэ амалхэр зэрахьэх, районым IэпыIэгъу къыфэхъух. Транспорт инфраструктурэм зырагъэушъомбгъунэу, сатыу гупчэу «Мега-Адыгея» зыфи­Iорэм екIолIэрэ гъогур ашIынэу, урамэу Бжыхьэкъуаер агъэцэ­кIэжьынэу рахъухьэ. Поселкэу Яблоновскэм гъогухэр щагъэцэкIэжьыщтых, общественнэ чIыпIэхэр щызэтырагъэпсы­хьащтых, цIыфхэм япсауныгъэ зыщагъэпытэщт физкультурэ комплекси 2-мэ яшIын щыра­гъэжьэщт. Джащ фэдэу къуа­джэхэу Афыпсыпэрэ Козэтрэ адэт гурыт еджапIэхэм яспортзалхэр агъэцэкIэжьыщтых, Инэм игурыт еджапIэ испортклуб пае оборудование къащэфыщт. Гурыт еджэпIи 2-мэ «Точка роста» зыфиIорэ гупчэхэр къащызэIуа­хыщтых. Мыгъэ гурыт еджэпIи 3-мэ ягъэпсын аухыщт, Инэм IэзапIэ дашIыхьащт, амбулаторие Афыпсыпэ щашIэу аублэщт. Къоджэдэсхэр къызэрэкIэлъэ­Iугъэхэм тетэу къуаджэу Нэтыхъуае культурэм и Унэ щагъэпсыщт. Партийнэ проектэу «Культура малой Родины» зыфиIорэм диштэу псэупIэхэу Тэхъутэмыкъуае, Отраднэм, Нэтыхъуае культурэм иунэхэу адэтхэм апае оборудование къащэфыщт. Джащ фэдэу псэу­пIэхэу Козэтрэ АдыгеякIэмрэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэр аща­гъэпсыщтых. КъумпIыл Мурат районым ипащэхэм пшъэрылъ афишIыгъ къыгъэнэфэгъэ лъэныкъо пстэуми IофшIэнхэр ащагъэлъэшынэу, зигъо Iофыгъохэм язэшIохын цIыфхэр къыхагъэлэжьэнэу. Къэралыгъо политикэмкIэ мэхьанэшхо зиIэ пшъэрылъхэм ащыщ цIыфышъхьэ пчъагъэм къыкIемыгъэчыгъэныр. АР-м и ЛIышъхьэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, ащ пае хэбзэ къулыкъу пстэуми акIуачIэ зэдырахьылIэн фае. Джащ фэдэу УФ-м и Президент ихэдзын зыщыкIощт лъэхъаным хэдзынхэр щынэ­гъончъэу зэхэщэгъэнхэ фае. Тэхъутэмыкъое районыр зызэхащагъэр мыгъэ илъэси 100 мэхъу. Ащ епхыгъэу Iофтхьабзэу зэрахьащтхэм зэхэсыгъом хэлэжьагъэхэр атегущыIагъэх. Мэзаем и 18-м нэмыц-фашист техакIохэр Адыгеим зырафы­жьыгъэхэр илъэс 81-рэ зэрэ­хъурэр тиреспубликэ щыха­гъэунэфыкIыщт. Муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» ипащэу Шъэо Аскэррэ зэхэ­сыгъом хэлэжьагъэхэмрэ Къум­пIыл Мурат зэрэфэразэхэр къаIуагъ ярайон ренэу инэ­плъэгъу зэритым фэшI. «Районми, республикэми хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэнымкIэ пшъэрылъ пстэуми мэхьанэшхо яI. ЧIыпIэхэм ащыпсэухэ­рэм зэдэлэжьэныгъэу адытиIэм елъытыгъэщт гъэхъагъэхэри. ТIэ зэкIэдзагъэу тызэдэлэжьэн фае. Джащыгъур ары гухэлъ шъхьаIэр къызыддэхъущтыр, республикэм ис унэгъо пстэуми щыIэкIэ дэгъу яIэн залъэкIыщтыр», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат. АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу Сурэтхэр: А. Гусев.