Top.Mail.Ru

Адыгеир иятIонэрэ ун

Image description

Тиреспубликэ цIыф лъэпкъыбэ хьалэлэу, зафэу щызэдэпсэу. Ар зымыуасэ щыIэп. Ахэм ащыщ Адыгеир зиунэ, зигупшысэ, зи­хэку шъыпкъэ хъугъэу Бор­мотов Иван Ва­си­лий ыкъор. Шъыпкъэ, ар Пермскэ хэкум мэзаем и 28-м, 1950-рэ илъэсым къыщыхъугъ. Ау псэупIэ гу­псэф-тынчыпIэ фэхъугъэр Адыгеир ары. И. Бормотовыр — тхакIо, профессиональнэ литераторхэм я Урысые союз хэт, АР-м и Парламент иапэрэ зэIугъэкIэгъу идепутатыгъ. Адыгеим ичIыопс гъэшIэгъон ыумэхъыгъ. 1984-рэ илъэсым апшъэрэ профсоюз еджа­пIэр сэнэхьатэу «экономист санаторно-курортного и туристско-экскурсионного дела» зыфиIорэмкIэ къыухыгъ. Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым экономикэмкIэ ыкIи гъэIорышIэнымкIэ икафедрэ идоцент, педагогикэ шIэныгъэхэмкIэ кандидат, зекIонымкIэ спортым имастер, дунэе класс зиIэ экскурсовод, инструктор-методист, Урысыем изаслуженнэ зекIу, Адыгэ Республикэм зекIонымкIэ изаслуженнэ IофышI. Адыгеир уимыкIасэу, къушъхьэхэр уипIэшъхьагъэу, уигупшысэ мыу­хыжьэу щымытхэу мыщ фэдэ лэжьыгъэшхорэ щытхъуцIабэрэ уиIэн ылъэкIыщтэп. Ары. Иван Бормотовым Адыге­ир иятIонэрэ хэку ыкIи иун. Ащ ичIыопс хьалэмэт гъэшIэгъони, изэо гъогу къини, имэфэ ошIу­хэри, ищыIэкIэ дахи дэгъоу изы­шIыкIыгъэх. Ар художественнэ, тарихъ ыкIи краеведениемкIэ, чIыопсымкIэ, АР-м изекIо шапхъэхэмкIэ научнэ тхылъхэм яавтор: «Горная Адыгея», «В горах Адыгеи», «Там, за горизонтом», «В боях за Майкоп. Крах операции «Эдельвейс», «Непокоренные горы Адыгеи», «В край легенд и преданий», «Адыгея туристская», нэмыкIхэми. Ыпси ыгуи Адыгеим фэгъэзэпагъэу матхэ, мэгупшысэ, Iофышхо елэжьы. Нахьыжъхэм я Совет ипащэ игуадз, сыд фэдэрэ IофшIэни егугъоу зэшIуехы, щы­сэтехыпI. ЦIыф лэжьэкIошхом ифэшъошэ тынхэри къыфагъэшъошагъэх. АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм итамыгъэу «Закон. Пшъэ­рылъ. ЦIыфыгъ», АР-м и Пар­ламент ищытхъу тхылъ ыкIи щытхъуцIэу «Адыгэ Республикэм зекIонымкIэ изаслуженнэ IофышI» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъэх. Мы мафэхэм тхакIом итхы­лъыкIэу «Семь ангелов» къыдэ­кIыгъ. Ащ художественнэ тхыгъэ­хэр къыдэхьагъэх, Iахьищэу зэхэт: гущыIапэу иныбджэгъу-илэгъу дэдэу Ю. В. Пановым фэгъэхьыгъэмкIэ къырегъажьэ, ныбджэгъу шъыпкъэм илъэпIагъэ кIигъэт­хъызэ, шIу угу илъэу, шIум уежэу ыкIи зыфэуузэнкIэу ущыIэныр насыпыгъэшхоу зэрилъытэрэр, ащ пкIуачIи, уиакъыли, уиамали зэрагъэлъэшырэр къыщыIуагъ. Ежь тхылъыр, апэрэшъхьэу «Семь ангелов» зыфиIорэмкIэ къызэIуехы. Авторым ищыIэныгъэкIэ мэхьанэ зиIэ лъэныкъохэу, пэкIэкIыгъэхэу, зэхишIагъэхэр мыщ къыщыIотагъэх. Я II-рэ ­шъхьэм «Долг Родине» зэреджагъэр. Хэгъэгур — Ны. Ащ ежьыр ипIур, къыфишIэгъэ пстэур хэти ригъэкъужьэу, ащ фэшъыпкъэн зэрэфаер, пый жъалымхэм ащыухъумэгъэныр, хэгъэгум хахъо фэтшIэу, тынаIэ тетэу тыщыIэн зэрэфаер мыщ щыкIэгъэтхъыгъ. Я III-рэ шъхьэр — «Майкопские рассказы» цIэу зиIэр ары. Мыхэр гурэ псэрэ зыщыIорышIэрэ художественнэ тхыгъэх. Щэч хэлъэп, тхылъым къыIуатэрэр зэкIэ зыфэкIожьырэр ежь авторэу И. Бормотовыр ары. Мыпшъыжь IофшIэкIошху — икIас ихэгъэгу­шхоу Урысыер, ичIыпIэ гупсэу Адыгеир, ащ ичIыопс езэщырэп, еплъэкIырэп, ыгу къыдеIэу гу­пшысэшIу лъэныкъуабэкIэ гъэзагъэу елэжьы, ежь ышъхьэ закъоу щымытэу, цIыфхэм ящыIэкIэ-­псэукIэ дэхэным, гупсэфыным, тынчыным фэшIушIэ. МэлэIычи 7-м ахэтэу мэпсэу. ТхылъыкIэм «Гъогумаф!» фэтэIо, ащ иавторэу И. Бормотовым псауныгъэ пы­тэкIэ, гъэхъэгъакIэхэмкIэ ты­фэлъаIо. Мамырыкъо Нуриет.