Тыркуем къикIыжьыгъэ сурэтышIэу Дыгъу Айтэч итворчествэ фэгъэхьыгъэ зэхахьэ Адыгэ республикэ ныбжьыкIэ тхылъ­еджапIэм джырэблагъэ щыкIуагъ.

«Пушкинскэ картэр» къызфагъэфеди Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Андырхъое Хъусен ыцIэ зыхьырэ кIэлэегъэджэ колледжым ыкIи Тхьабысымэ Умарэ ыцIэкIэ щыт искусствэхэмкIэ колледжым якIэлэеджакIохэр. ТхылъеджапIэм иIофышIэу МэщлIэкъо Таисэ къызэриIуагъэмкIэ, Дыгъу Айтэч итвор­чествэ ашIогъэшIэгъонэу лъэ­плъэх. Урысыем исурэтышIхэм я Союз и Адыгэ шъолъыр къутамэ ыныбжь мыгъэ илъэс 45-рэ зэрэхъурэм мы Iофтхьа- бзэр фагъэхьыгъ. «Пушкинскэ кар­тэм» къыкIэкIогъэ ахъщэр тхылъ­еджапIэм ифонд сурэтышIым къыритыгъ. Дыгъу Айтэч ежь ищыIэныгъэ гъогу, итворчествэ фэгъэ­хьыгъэу ныбжьыкIэхэм къадэгощагъ. 1991-рэ илъэсым Тыркуем къикIыгъэ студентэу апэ­рэу Адыгеим къэкIуагъэр ежьыр ары. 1973-рэ илъэсым ар Тыркуем ит къалэу Самсун къыщыхъугъ, илIакъокIэ убых. ИцIыкIугъом къыщыублагъэу сурэт ешIы. 1990-рэ илъэсым мы къалэм дэтыгъэ университетым чIэхьагъ. Ау бэшIагъэу зыдиIыгъыгъэ гупшысэм имыгъэрэхьатэу 1991-рэ илъэсым ятэжъ пIашъэхэм ячIыгужъ псэупIэкIэ къэкIуагъ ыкIи Самсун дэт зэлъашIэрэ университетыр чIидзыжьи, Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэ искусст­вэхэмкIэ колледжым чIэхьагъ. Илъэс зэкIэлъыкIохэм ансамблэхэу «Налмэсым», «Ислъамыем» къащышъуагъ. Джащ фэдэу Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым ландшафтымкIэ ыкIи архитектурэмкIэ сэнэхьат щызэригъэгъотыгъ. Профессиональнэу сурэт ешIы. — Колледжым сызэрэчIэ­хьащт закъор арэп мыщкIэ зыкъы­кIэзгъэзагъэр, бэшIагъэу сызыкIэхъопсыщтыгъэ сятэжъхэм ячIыгужъ сыкъифэжьыгъ. Бэмэ къагурымыIонкIи мэхъу Тыркуем тыщыпсэузэ адыгабзэм тырыгущыIэн, тиадыгэ къашъо-­хэр къэтшIын, тишэн-хабзэхэр къызэтедгъэнэн тлъэкIынымкIэ гъогоу тыкъызэрыкIуагъэр, — къыIуагъ Дыгъу Айтэч. А лъэхъаныр 1990-рэ илъэс къинхэр арыгъэ, ащ къыхэкIэу исэнэхьаткIэ Iоф ышIэнэу хъугъэп. IофшIапIэкIэ Москва зигъази, псэолъэшI кампанием зэдзэкIакIоу, менеджерэу илъэс 12-рэ Iоф ышIагъ, нэужым илъэ­си 4-рэ Шъачэ щылэжьагъ. Арэу щытми, бизнесым ылъэныкъокIэ Iофэу ыгъэцакIэрэм зы мафи гухахъо хигъотагъэп — творческэ цIыфэу зэрэщытым къы­хэкIэу сурэтшIыным дихьыхыщтыгъ, ащ ыгъэгупсэфыщтыгъ. Адыгеим къыгъэзэжьи, графикэ ыкIи живописым заритыгъ. Ахэм къапкъырыкIызэ адыгэ лъэп­къым итарихъ, мамыр щыIа- кIэм цIыфхэр нахь фэщэгъэнхэм фэIорышIэзэ, сурэтхэр ешIых. Исурэтхэр гъэпсыкIэу яIэмкIэ адрэхэм къахэщы. — Бизнесымрэ ахъщэмрэ насып къыпфахьыщтэп, сэркIэ насыпыр угу зыфэщэгъэ сэнэхьатым урылэжьэныр ары. Адыгеир сэ сичIыгу, ащ сыщэрэхьаты. Анахьэу Мыекъуапэ шIу сэлъэгъу, къэлэ дах, цIыфэу дэсхэри гупсэфых, — къы­Iуагъ Айтэч. Айтэч исурэтшIыгъэхэм мэхьанэу яIэр къыриIотыкIызэ, ар ышIыным лъапсэу фэхъугъэр къариIозэ, нэрылъэгъоу ахэм кIэлэеджакIохэр нэIуасэ афишIыгъэх. Сурэт пэпчъ адыгэ лъэпкъым итарихъ, тыкъэзыуцухьэрэ дунаим идэхагъэ къыраIотыкIы. Ащ иIофшIагъэхэр Кавказ заом, щыIакIэу тызхэтым къапкъырэкIых. Сурэтыр «къыбдэгущыIэзэ», «удэгущыIэжьы» пшIоигъоу уахътэ къыокIу. Пэсэрэ лъэхъаным адыгэ шыум псэукIэу иIагъэр сурэтым хэгъэщагъ. Шыур уахътэм ди­штэу фэпагъэ. Дунаир зэрэ­мырэхьатыр шыум ынэгу укIаплъэмэ къэошIэ. ШыкIэпщынэр зыIыгъ шыум унаIэ зытырыуегъадзэ. Сурэтым псэ пытым фэд. Зэо илъэсхэм уакъыпкъырыкIымэ, гушIуагъо шыум къыпфиIотэщтэу угугъэ­рэп. Iашэр къыштэн фаеу чIыпIэм зэриуцуагъэр къыхэб­гъэщызэ, гукIэ гъусэ уфэхъу. Шы­кIэпщынэр зыIыгъ шыум мэкъамэу къыригъаIорэм, орэ­дэу къыхидзэрэм уакъытегущыIэ зыхъукIэ, шIэжьым нахь куоу зыфэогъазэ. ГушIуагъо зимыIэ шыум инеущырэ мафэ нахьышIу зэрэхъущтым уицыхьэ телъэу лъэхъаным уфызэплъэкIы. Къэгъэлъэгъоным лIэужхэр, лъэпкъхэр зэрэзэфищэхэрэр нафэ. НыбжьыкIэхэм лъэшэу ашIогъэшIэгъонэу Айтэч исурэт­шIыгъэхэм защагъэгъозагъ, яупчIэхэри фагъэзэнхэ амал яIагъ. Дыгъу Айтэч иIофшIагъэхэмкIэ непэ Адыгеим дэгъоу щызэ-­лъашIэ. Адыгэ лъэпкъым къырыкIуагъэр исурэтхэмкIэ зэбгъэ­шIэн плъэкIыщт. Ихэку, ичIыгу зэригъотыжьыгъэхэм рыразэу Мыекъуапэ щэпсэу. Мы уахътэм анахьэу зыпылъыр дэпкъхэм сурэт атешIыхьэгъэныр ары. КъызэрэкIэлъэIугъэхэм тетэу IофшIапIэхэм ыкIи шхапIэхэм IофшIэнхэр афегъэцакIэх. Ащ нэмыкIэу республикэм щызэхащэрэ къэгъэлъэгъонхэм ренэу ахэлажьэ, исурэтшIыгъэхэр ахэм къащагъэлъагъо. КIАРЭ Фатим. Сурэтхэр авторым иех.