ЦIыфхэр социальнэу ухъумэгъэнхэм ылъэныкъокIэ гъэхъагъэу иIэхэм ыкIи илъэсыбэ хъугъэу гуетыныгъэ фыриIэу Iоф зэришIэрэм апае «УФ-м цIыфхэр социальнэу ухъумэгъэнхэмкIэ изаслуженнэ IофышI» зыфиIорэ щытхъуцIэр къыфагъэшъошагъ Адэмые дэт унэ-интернатым имедицинэ сестрау Даур Гуащэ. Ащ иIофшIэн зыщигъэгъозэнэу «Адыгэ макъэр» щыIагъ.Пэублэм къыщыхэзгъэщымэ сшIоигъу, мы бзылъфыгъэ нэгушIор пстэуми зэрашIэрэр Фатим, арышъ, титхыгъэ къызэрэщытIощтри ары. Фатимэ мы IофшIапIэм зыIутыр илъэс 32-рэ хъугъэ. Мыекъопэ медицинэ училищыр 1986-рэ илъэсым къызеухым Адыгэ республикэ сымэджэщым Iухьагъ. Илъэс заулэрэ Iутыгъэу Адэмые унагъо щихьагъ, ащ къыхэкIэу къыIу­кIыжьынэу хъугъэ. 1991-рэ илъэсым унэ-интернатым медсестрау щылэжьэнэу ригъэ­жьагъ. — А лъэхъаным мыщ сымаджэу чIэлъыгъэхэр зэкIэ сабыигъэх, зэкIэри сэкъатхэу, япкъынэ— лынэхэр фыкъуагъэхэу, къэмыгущыIэшъухэу. Шъыпкъэр пIощтмэ, апэрэ мафэхэм сыкъыз­хэхьагъэр сымыгъэшIэгъон, сыкъэмыщтэн слъэкIыгъэп. Сыда пIомэ ащ фэдэ сымаджэхэм сарихьылIагъэу щытыгъэп. Нэужым къызгурыIуагъ ыкIи сясагъ ащ фэдэ цIыфхэм узэряIэзэщтым имызакъоу, гукIэгъушхо афыуиIэу уазэрэхэтын фаер, — къыIуагъ Фатимэ. Охътэ гъэнэфагъэ тешIи, Адэмые унэ-интернатым зэхъо­кIыныгъэхэр фэхъугъэх ыкIи ежь-ежьырэу зышъхьэ зыIыгъы­жьын зымылъэкIырэ ныбжь зиIэхэр чIэсынхэ амал щыIэ хъугъэ. Зипсауныгъэ амалхэр зэщыкъуагъэхэу, зиакъылкIэ дагъо зиIэ сымаджэхэм уахэтыныр, уяIэзэныр IэшIэхэп. Ахэр къыбгурыIонхэм пае уикабинет учIэс къодыекIэ къыбдэхъущтэп, уахэхьан, яшIыкIэ-гъэпсыкIэхэм защыбгъэгъозэн фае. КъэмыгущыIэшъухэрэм зыфаехэр зым — IэкIэ, адрэм — нэкIэ къыуа­гъашIэ. Ахэми екIолIэкIэ гъэнэфагъэ тигущыIэгъу къафигъотын, зыкъаригъэштэн ылъэкIыгъ. Илъэс заулэрэ ар старшэ медсестрау щытыгъ, ау ипсауныгъэ изытет къымыхьэу массажымкIэ ыкIи ЛФК-мкIэ джы Iоф ешIэ. — Пчэдыжьым Iофы­шIэ сыкъызычIахьэкIэ, «Сэлам, Фатим! Сыд уикъэбар, уипсауныгъ?» зыIоу къыспэгъокIы­хэрэр ахэтых, къэмыгущыIэшъурэм Iэ къысфешIы. Зылъакъо нахь тетхэу, зизэхэшIыкI къы­хьыхэрэм «уимассаж къыддеIагъ, сIэ нахь згъэIорышIэ, слъа­къо сытеуцошъу хъугъэ, джыри уадэжь тыкъа­кIо тшIоигъу» къызысаIокIэ сэркIэ ар зымы­уасэ щыIэп. Ащыщхэм загъэгусагъэу, акIыб гъэзагъэу щысхэу уарихьылIэу къыхэкIы. Ащ фэдэ зыхъурэм сакIэрэхьэшъ, непэ сыдэу джэнэ даха пщы­гъыр зысIокIэ, лъэшэу агу рехьы, къызэкIэкIы­жьых. Сэри сыгукIэ рэхьат сэхъу, сишIуагъэ зэрякIыгъэр зэхэсэшIэ, — еIо Фатимэ гушIозэ. Шъыпкъэ, мы унэ-интернатым чIэсхэм угу афэмыгъун плъэ­кIыщтэп. Сыда пIомэ зыфаер зэрагъотылIэжьырэп, зыпы­— лъы­жьышъухэп. Ащ тегъэпсыхьагъэу тигущыIэгъу иIофшIэн зэхещэ ыкIи ар къин къыщы­хъурэп. — СиIофшIэн сыгу рехьы, къинэуи къысщыхъурэп, — игущыIэ лъегъэкIуатэ Фатимэ. — ЦIыфыр бгъэгупсэфэу, уишIуагъэ ебгъэкIын плъэкIымэ зымыуасэ щыIэп. Илъэс пчъа­гъэхэм къакIоцI сыгу къызэрэсиIоу Iоф сшIагъэ. КъысэхьылъэкIырэ закъор сабыйхэм зыфаер къызэрамыIошъурэр ары. Аущтэу щытми, массажым апэ къызахьыхэкIэ гупсэфэу пфыщылъхэрэп, зесэхэкIэ агу зэрэрихьыгъэр къахэщэу мэIасэх, мэгушIох. Тэри ар тинэрылъэгъу хъугъэ. Богдан къахьи, гъолъыпIэм зытырагъэгъуалъхьэм зэу ыIэхэр къыгуилъхьагъэх, гушIозэ Фатимэ ынэгу кIаплъэ. Ащ илъэс 18 ыныбжь Iоу пшIэщтэп, узым ыпкъ къикIыкIэ икъоу хэхъуагъэп. Массажым ыкIи ЛФК-м яшIуагъэкIэ ыIэпкъ— лъэпкъхэр тIэкIу ыгъэIорышIэхэ хъугъэ. Фатимэ мыщ Iоф зыщишIэрэм къыкIоцI анахь сымэджэ хьылъэу е гъэшIэгъо­нэу чIэлъыгъэхэр зэкIэ ыгу къэкIыжьых, ары пакIошъ, ацIэ­хэр къыриIозэ ягугъу къешIы. — «Стома» зыфаIорэр ижьыкъэщапIэ хэтэу кIэлэцIыкIу тиIагъ. Ар хьылъэ дэдагъ. Бэри чIэлъыгъэп, би къыгъэшIагъэп. ЗэкIэми шIу тлъэгъоу шъэожъыер чIэ­сыгъ. Бырсырышхо къыпыкIыщтыгъ, гущыIэн зэримылъэкIырэм къы­хэ­­кIэу зыфаер къыуимыгъэшIэшъу зыхъукIэ губжыти, Iанэм тетри, дэпкъым пылъагъи, зэкIэ зынэсышъурэр лъакъокIэ къыритэкъохыщтыгъ. АщкIэ тынаIэ зытырытигъадзэ шIоигъуагъ. Ятэ иIэу къакIощтыгъ, мыщ чIэсхэм захаплъэ­кIэ «сэ сикIалэ мыхэм афэдэп» ыIощтыгъ, къин ылъэгъугъ. ТIогъогогъо къыщэмэ чIищыжьзэ Iофыгъо хэтыгъэх. Сыда пIомэ ащ фэдэ сымаджэхэр унэм щыIыгъыгъуаех, зы нэбгырэ япхыгъэн фае. Ау а амалыр пстэуми афызэшIокIырэп. Сабыеу къащэхи, джы зыныбжь илъэс 50-м нэсыгъэу къы­чIэнэжьыгъэхэри ахэтых, — къыIуагъ тигущыIэгъу. Даур Фатимэ иIофшIэн шIу зэрилъэгъурэм имызакъоу, ыгу къэдэзыщэерэ, кIуачIэ къезытырэ унагъо иI. Ишъхьэгъусэ пасэу идунай ыхъожьыгъ, ау зэдагъотыгъэ кIалэмрэ пшъа­шъэмрэ щыIэныгъэм чIыпIэ гъэнэфагъэ щаубытыгъ. Ахэм къа­кIэхъухьэжьыгъэ сабыиплIы­мэ имафэхэр къагъэчэфых. «УФ-м цIыфхэр социальнэу ухъумэгъэнхэмкIэ изаслуженнэ IофышI» зыфиIорэ щытхъуцIэр бэмышIэу Фатимэ къыфагъэшъо­шагъ. Ащ гупшысэ гъэнэфагъэ­хэр ригъэшIыгъэх. — Сифэшъуашэу ылъыти типащэ сызэригъэлъэгъуагъэмкIэ «тхьауегъэпсэу» есIуагъ. Слъэ­кIырэмкIэ цIыфхэм садеIагъ, сишIуагъэ язгъэ­кIыгъ, шIоу сыгу илъыр апэзгъохызэ илъэс пчъагъэхэм сэлажьэ. Сыкъызэрэхагъэщыгъэр гуапэ сщыхъугъ. СиIоф згъэтэрэзыным сыдигъуи сыпылъ, ащ есымыгъэ­хъумэ, къыщызгъэкIэщтэп, — хигъэунэфыкIыгъ Фатимэ. Iэшъынэ Сусан. Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.