Уи Хэгъэгу, уи ЧIыгу, ны-тыхэм ыкIи кIэлэцIыкIухэм апае уфэхыныр лIыгъэми шъхьадэкIы. Ащ фэдэ лIыхъужъ пшIы пчъагъэ къикIыгъ ти Адыгей Хэгъэгу зэошхоу 1941 — 1945-рэ илъэсхэм щыIагъэм илъэхъан, ахэр зыпшъэ укIожьын патриотхэу зэрэщытыгъэхэр тарихъ тхыгъэхэм къахэнагъэх ыкIи къаушыхьаты. Непэ зигугъу къэсшIыщтыр «Советскэ Союзым и ЛIыхъужъ» цIэ лъапIэр зы­фэхыгъэ уж къызфаусыгъэу, мэзаем и 3-м, 1945-рэ илъэсым КъокIыпIэ Пруссием зэо хьылъэжъалымэу щыкIуагъэм лIыгъэ зэрихьэзэ щыфэхыгъэу Юдин Николай Лукьяновичыр ары. Ар 1924-рэ илъэсым мэзаем и 14-м къалэу Мыекъуа­пэ къыщыхъугъ. Янэятэхэр пасэу чIинагъэх ыкIи кIэлэцIыкIу унэм щапIугъ. ЕджапIэр къызеухым, дубильнэ экстракт­хэмкIэ заводым Iоф щишIагъ. 1941-рэ илъэсым Дзэ Плъы­жьым хэхьагъ ыкIи танковэ училищым щеджэнэу агъэкIогъагъ. Хэгъэгу зэошхом илъэхъан гвардием илейтенантэу Николай Юдиныр танк взводым икомандирыгъ. 1943-рэ илъэсым игъэмафэ зэуапIэм Iухьагъ. Белоруссием ыкIи Украинэм ащызэуагъ. Жъогъо Плъыжьым иорден къыфагъэшъошагъ. Николай Юдиным дэгъу дэдэу итанк мэхъаджэ зыфэдэр ышIэщтыгъ ыкIи ащ изэо кIуачIэ икъоу щэIэфэ ыгъэфедагъ. Щынэр, щтэр ышIэщтыгъэп, псэемыблэжьыгъ, ежь ышъхьэкIэ щысэ афэхъу­зэ, илъэс 20 нахь зымыныбжьыгъэ мыекъопэ кIалэм илэгъухэр зылъищэнхэр фызэшIокIыгъ. Щылэ мазэм и 15-м, 1945-рэ илъэсым Польшэм ит псэупIэ цIыкIоу Петрковице дэжь зыкъыщаухъумэзэ, Николай Юдиным ивзвод пыеу къапэшIуекIорэм итанкхэр ыкIи лъэсыдзэр зэкIидзэзэ, сыхьатрэ ныкъорэм язэуагъ. Мы чIыпIэм ащ ежь имашинэкIэ танкэу «Пантера» зыфи­Iорэр, бронетранспортерыр ыгъэ­кIодыгъ. Ыужырэ мафэм бригадэм ыпэкIэ лъыкIотэныр ригъэжьагъ. Николай Юдиныр итанккIэ фашистыдзэм хэлъэдагъ, ивзводи зылъищагъ, зэошхо машIокIэ бронетранспортери 2 ыкIи хьылъэзещэ машинэ 30 агъэкIодыгъ. Щылэ мазэм и 20-м, 1945-рэ илъэсым бригадэм икомандование джыри Н. Юдиным пшъэрылъ ин къыфишIыгъ — чIыпIэ цIыкIоу Бурзенин дэжь речъэ­кIырэ псыхъоу Варта телъ лъэмыджыр къызIэкIагъэхьанэу. Взводым итанк экипажхэм ашIэн фаер агуригъаIуи, гвардием-илейтенант пыим жэхэхьагъ. Iашэхэр бэу ыгъэфыкъуагъэх, фашисти 150-рэ ыгъэкIодыгъ, лъэмыджыр ыш­тагъ ыкIи ащ икIыхи, бригадэм хэтхэр къо­хьапIэмкIэ кIуагъэх. Мыщ фэдэ лIыгъэ-лIыхъужъныгъэм ыпкъ къикIэу танкистым тын лъапIэ къыфагъэшъошагъ. Ау танкист псэемыблэжьэу, Адыгэ хэкум икIыгъэу, Мыекъуа­пэ щеджагъэу Николай Iотэжьыгъо мэфэкIым нэсыгъэп. ЫпшъэкIэ къызэрэщысIуагъэу, мэзаем и 3-м, 1945-рэ илъэсым анахь зэо къинэу КъокIыпIэ Пруссием щыкIуагъэм лIыгъэ зэрихьэзэ советскэ народым ыкъо кIасэ щыфэхыгъ. СССР-м и Апшъэрэ Совет и УказкIэ мэлылъфэгъум и 10-м, 1945-рэ илъэсым илIыгъэ-псэемыблэжьныгъэ, идзэ Iэпэ­Iэсагъэ, ихэгъэгу шIулъэгъу ин апаекIэ, гвардием илейтенантэу, коммунистэу Николай Лукьянович Юдиным (зыщымыIэжь ужым), «Советскэ Союзым и Лiыхъужъ» зыфиIорэ щытхъуцIэр къыфагъэшъошагъ. … Илъэс 21-рэ ыныбжьыгъэр…, ыпсэ Хэгъэгум фитыгъ. Зыхэтыгъэ дзэ частым Н. Юдиным ишIэжь щагъэлъапIэ. ЛIыхъу­жъым янэ ыцIэкIэ письмэу частым икомандование къаригъэхьыгъэм мы гущыIэхэр итхэгъагъэх: «Мы, сослуживцы вашего сына — гвардии-лейтенанта Юдина, в день всенародного праздника Дня танкистов, шлем Вам горячий гвардейский привет! В боях с врагами Родины Ваш сын — гв. лейтенант Н. Юдин смело и храбро сражался во имя полной победы и до конца выполнил свой долг перед Отечеством и партией Ленина. Его имени никогда не забудем, его подвигами мы гордимся и на них воспитываем кадры танкистов». Ащ ишIэжь къызыщыхъугъэ Адыгеими щагъэлъапIэ: ЛIыхъужъым ыцIэ Мыекъо­пэ еджапIэу N 7-м ехьы, зыщапIугъэ кIэлэцIыкIу унэм ащ шIэжь пхъэмбгъу къы­фыщызэIуахыгъ. Н.Л. Юдиныр Советскэ Союзым и ЛIыхъужъ, ТекIоныгъэшхор къэзгъэблэгъагъ, мамырныгъэр тэзгъэгъотыжьыгъэ­хэм ащыщ. Ар къызыхъугъэр илъэсишъэ мэхъу, ащ ыцIэ епIоныр, ухэтми шIукIэ угу къэкIыжьыныр къылэжьыгъэ шъыпкъ. «ЛIыхъужъхэр лIэхэрэп» аукъодыеу лъэпкъым ыIуагъэп ныIа! Мамырыкъо Нуриет.