МэфэкIитIури зэхэтэу
АР-м искусствэхэмкIэ иколледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм мэфэкIитIу а зы мафэм хигъэунэфыкIыгъ: актерскэ искусствэмкIэ отделениер загъэпсыгъэр мыгъэ илъэс 20, а уахътэм къыкIоцI ащ ипащэу, АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Ацумыжъ Саррэ ыныбжь илъэс 70-рэ хъугъэ.
Колледжым щеджагъэхэр ыкIи щеджэхэрэр, культурэм иIофышIэхэр, хьакIэхэр мэфэкIым къыугъоигъэх. Илъэс 20-м актерскэ искусствэмкIэ къутамэм ичIэтIупщыгъохэм ыкIи непэ щеджэхэрэм зэдагъэхьазырыгъэ къэгъэлъэгъоныр ахэм къапагъохыгъ. Ау ыпэрапшIэу мэфэкI зэхахьэр къызэIуихыгъ ыкIи щытхъу, рэзэныгъэ тхылъхэр отделением икIэлэегъаджэхэм афигъэшъошагъ АР-м искусствэхэмкIэ иколледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм ипащэу Куфэнэ Щамсэт.
— Мы ныбжь дахэхэр язырызыгъоу хэдгъэунэфыкIын тлъэкIыщтыгъэп, сыда пIомэ Сарра Халидовнамрэ актерскэ искусствэмкIэ къутамэмрэ зы. А илъэс 20-м къыкIоцI артист ныбжьыкIабэ къычIитIупщыгъ. Ахэр республикэ театрэхэм, искусствэхэмкIэ еджапIэхэм ащэлажьэх, ащыщхэм апшъэрэ гъэсэныгъэ зэрагъэгъоты. Сэ зэрэслъытэрэмкIэ, отделениер джырэкIэ хэхъоныгъэшIухэр зыщишIыщт чIыпIэ ит. Арышъ, Сарра Халидовнам псауныгъэ пытэ иIэу, актерскэ искусствэмкIэ къутамэм сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьыкIэхэр ыгъотхэу джыри бэрэ артист лIэужыкIэхэр къычIитIупщынхэу сыфэлъаIо.
Актерскэ искусствэмкIэ къутамэр 2003-рэ илъэсым колледжым къыщызэIуахыгъагъ. Илъэсыбэрэ еджапIэм щылэжьагъэу щытыгъэ Ацумыжъ Саррэ ащ ипащэу агъэнэфэгъагъ. А уахътэм къыкIоцI актерскэ искусствэмкIэ къутамэм артист нэбгыришъэ къычIитIупщыгъ, джыри мыгъэ къычIигъэкIыщтхэр пчъагъэм къыхэхъощтых.
— Апэрэ илъэсэу къутамэр къызызэIутэхым, ныбжьыкIэхэр пштэнхэ фэягъ. «ЕтIанэ узыфэе кIэлэегъаджэхэр зыгуащэхи, Iоф шIэ» къысаIуагъ. Арыти, къутырхэм, къуаджэхэм сэ сшъхьэкIэ сыкIозэ, я 9 — 11-рэ классхэм арысхэм саIукIэзэ, садэгущыIэзэ ныбжьыкIэхэм зядгъэшIэгъагъ. Ащ дэжьым нэбгырэ 25-р апэрэ илъэс еджэгъум тштэгъагъэ. Непэ бюджет чIыпIэ 20 тиI. Ащ фэдиз зы еджапIэ фызэшIокIырэп. Хэдгъэхъошъурэп, ау къыкIедгъэчырэп, — къыддэгощагъ Ацумыжъ Саррэ.
Актерскэ искусствэмкIэ къутамэм иIофшIэн ныбжьыкIэхэмкIэ гъэшIэгъонэу зэхэщагъ. Актер IэпэIэсэныгъэр, сценическэ гущыIакIэр, ритмикэр, орэд къэIоныр, IупкIэ къеджэныр ыкIи гущыIэныр — мыхэр ыкIи нэмыкIыбэ щызэрагъашIэ.
— Сэ джыри телевидением Iоф щысшIэзэ Саррэ ынаIэ къыстыридзагъ. Театрэм, драматургием ятарихъ ныбжьыкIэхэм язгъэхьынэу сыкъыригъэблэгъагъ. Тыдэ Iоф щысшIагъэми, кIэлэегъэджэныр дэсхьыгъ, зыгъэпсэфыгъо мафэхэм езгъаджэхэуи хъугъэ. Джы лъэпкъ культурэр, республикэм итеатрэхэм ядраматургие ыкIи ясценическэ искусствэ кIэу егъэджэн программэм хэдгъэхъуагъэх, — къытфиIотагъ АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, театроведэу, АР-м искусствэхэмкIэ иколледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъаджэу Шъхьэлэхъо Светланэ.
Светлана Гармашевар анахь кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэу отделением Iут. Актерскэ искусствэмкIэ къутамэр къэзыухыгъэхэм ар ащыщ. Бытырбыф апшъэрэ гъэсэныгъэ щызэригъэгъоти къыгъэзэжьыгъэу колледжым щэлажьэ, езыгъэджагъэхэм аготэу джы Iоф ешIэ.
— Мы илъэс еджэгъум къыщегъэжьагъэу Iоф щысэшIэ. Сарра Халидовнам сыкъыригъэблэгъагъ. Актер IэпэIэсэныгъэмкIэ сыхьатхэр ясэгъэхьых. Узщеджагъэм ущылэжьэныр фэшъхьаф, ау сыгу рехьы. Джырэ ныбжьыкIэхэр тэ тилъэхъан фэдэхэп, ау сагурыIуагъэу садэлажьэ, — еIо ащ.
— Артист сэнэхьатым сыфеджэнэу къызкIыхэсхыгъэр мыры сIонэу сшIэрэп. СицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу ар згъэнэфэгъагъэ фэдэу загъорэ къысщэхъу. ТикIэлэегъаджэхэр дэгъу дэдэх, агуи, апси къытхэлъ. Ар зэхэтэшIэ, — къыддэгуащэ АР-м искусствэхэмкIэ иколледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм актерскэ искусствэмкIэ икъутамэ ия 4-рэ курс щеджэу Кристина Паатовар.
Отделением зэхэт IофшIэным, зэдэIэпыIэжьыным мэхьанэшхо щыраты. НыбжьыкIэхэр ренэу зэкIыгъухэу Iоф ашIэ, еджэх, зы Iофыгъо горэмкIэ яшIошIхэр къыраIотыкIых, ягупшысэхэр тхьапэм рагъэкIужьышъухэу апIух, нэужым ахэр зэгъусэхэу зэхафыжьых. Ахэм ятхыгъэхэр къызыдэхьэрэ журналыр еджапIэм къыщыдагъэкIы.
— Джыдэдэм кIэлэеджакIохэр гурыт еджапIэхэм макIэу ащэгущыIэх. ТестхэмкIэ ахэр аушэтых, гущыIэнхэр имыщыкIагъэу. Арышъ, гущыIэхэр зэпыбгъэфэнхэр, уегупшысэзэ утхэныр — ащ фэдэ ашIэрэп. Нахьыбэу къытфакIорэр джащ фэд, джары тызкIызэхэгущыIэрэр, зыкIэдгъатхэхэрэр. ИлъэсиплI еджэгъум ыкIэм къэбгъэуцухэмэ, интервью аIыпхымэ хъунэу, зэтеуцуагъэхэу къекIуалIэх, — къыхегъэщы Ацумыжъ Саррэ.
— Отделением иIофшIэн хэщагъэ сызыхъурэр къэгъэлъэгъонхэр агъэуцухэ зыхъукIэ ары. Рольхэр къэзышIырэ артистхэм яшъуашэхэм сафэгъэзагъ. Шъхьадж иер зафэдгъэнафэкIэ, ясэIо: «Шъуашэм имэхьаныр, гущыIэм пае, у Ванемэ, Павел Иванович ухъунышъ, нэужым ар зыщыпхыжьынышъ, Ване ухъужьыным пай». Джащ фэдэу садэгущыIэзэ, сэри сиамалкIэ IэпыIэгъу сафэхъу, ролыр нахь зэхашIэным сиIахьышIу хэсэлъхьэ, — къытфиIотагъ колледжым икIэлэ— егъаджэу Ольга Плетневам.
Творческэ IофшIэн инэу актерскэ искусствэмкIэ къутамэм щызэхэщагъэм ишыхьат ригъэджагъэхэм ащыщхэм республикэм икультурэ чIыпIэшIухэр зэрэщаубытырэр. Ахэм ащыщ Ацумыжъ Рустам — непэ АР-м итеатральнэ зэхахьэ ар ипащ, Хъуадэкъо Азэмат, УдыкIэко Ислъам — АР и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм иартистых. Джащ фэдэу зыцIэ къепIон плъэкIыщтыр бэ. Илъэс 20-м къыкIоцI къычIитIупщыгъэхэр, зэкI пIоми хъунэу, культурэм фэгъэзагъэхэу мэлажьэх.
Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр: А. Лаутеншлегер.