ИгъашIэ сценэм фигъэшъошагъ
РСФСР-м изаслуженнэ артисткэу Сэмэгу Гощнагъо къызыхъугъэр мы мафэхэм илъэс 96-рэ хъугъэ. Зыфэдэр къэIотэгъое мэкъэ лъэкIыхьэгъэ жъгъыу лъэш Тхьэм къыритыгъагъ, усэкIуагъ, композиторыгъ. Сэмэгу Гощнагъо «Урысыем инароднэ артистк» зыфиIорэ щытхъуцIэр адыгэхэмкIэ апэрэу къыфагъэшъошагъ. Ащ ирепертуар IэкIыб къэралыгъохэм ыкIи хэгъэгу классикэм япроизведение шъэ пчъагъэ хэтыгъ: адыгэ лъэпкъ орэдхэр, романсхэр, опернэ арие анахь дэгъухэр ыкIи адыгэ лъэпкъ лирическэ орэдхэр. Ар итворчествэкIэ игупсэ Адыгеим имызакъоу, нэмыкI чIыпIабэми ащызэлъашIагъ. Орэдыр игъусэу щыIагъ Сэмэгу Гощнагъо Тэхъутэмыкъое районым ит къуаджэу Псэйтыку къыщыхъугъ. Орэдым фэкIорэ гъогур псынкIагъэп. Исабыигъо-кIэлэгъум къыщыублагъэу орэдыр ыгукIэ икIасэу къыготыгъ, къыIощтыгъ, еджапIэм ихудожественнэ самодеятельность чанэу хэтыгъ. Къоджэ еджапIэр къыухи, Мыекъопэ кIэлэегъэджэ институтым чIэхьагъ ыкIи къызеухым, Адыгэ научнэ-ушэтэкIо институтым илъэсрэ Iоф щишIагъ, джащ фэдэу Адыгэ тхылъ тедзапIэми художественнэ литературэмкIэ иредакторэу щытыгъ. Гощнагъо ятэ очылыгъ, бын-унэгъо Iужъоу сабыибгъу зиIэм (зэши 3-рэ зэшыпхъуи 6-рэ хъухэу) щапIугъ. Янэ бысымгощагъ, унэгъо хъызмэтыр зэрилъэкIэу ыIыгъыгъ. Гощнагъо илъэс 25-рэ ыныбжьыгъ Ленинград консерваторием илIыкIохэр музыкэм фагъэсэщт ныбжьыкIэхэр къыхахынхэу Адыгэ хэкум къызэкIохэм. ЗауплъэкIухэм, псынкIэу С. Сэмэгум гу къылъатагъ. Адыгэ орэдыжъхэр ащ къызэриIохэрэр консерваторием ипрофессорэу В. Чарушниковым ыгу рихьыгъ ыкIи Н. А. Римский- Корсаковым ыцIэ зыхьырэ Ленинград консерваторием кIощтхэм ахитхагъ. Гощнагъо къэлэшхом дэгъу дэдэу, Сталинскэ стипендиер къыратызэ, щеджагъ, мы еджэпIэшхом икъутамэ къыухыгъ. Студентыгъо лъэхъаным композитор сэнэхьатымкIэ зиушэтыгъ, гъэхъагъэхэри ышIыгъэх. Ащ ищысэх илирическэ орэд зэфэшъхьафхэр. Жэнэ Къырымызэ игущыIэхэм арылъ орэдэу «Хэбзэ дахэу тэ тиIэр джащ фэд» зыфиIорэм орэдышъор фыхэзыхыгъэр Гощнагъу. Иорэдэу «Гупшысэм» лъэпкъ музыкальнэ искусствэм чIыпIэшIу щиубытыгъ. Сэмэгу Гощнагъо творческэ IофышIэшхуагъ, илъэпкъ культурэ паекIэ ышIэрэр шIомакIэу щыIагъ. Ишъыпкъэу адыгэ музыкальнэ фольклорыр зэригъашIэщтыгъ, орэдхэм зэряавторыр арымырэу, музыкальнэ тарихъэу апылъымкIи гъэзагъэу бэ зэхифыгъэр, ытхыгъэр. «Народное песнотворчество адыгов» зыфиIорэр зэригъэкIугъ. Иорэд тхылъхэу «Гупшыс» (1963), илъэситф ащ тешIагъэу «Гъатхэм ымакъ» (1968), «Угу сызэрилъыр» (1976), «Сэ шIу сэлъэгъу мы чIыгур» (1988) ыкIи «Хэбзэ дахэу тэ тиIэр джащ фэд» (1988) зыфиIохэрэр къыдигъэкIыгъэх. Хорым паекIэ кантатэу «Адыгея — гордость моя», Жэнэ Къырымызэ иусэхэм арылъэу ыкIи вокальнэ-симфоническэ поэмэу усакIоу Р. Нэхаим игущыIэхэм арылъэу «Когда солнце взошло над морем» ыусыгъэх. Андырхъое Хъусен иусэ-тхылъэу «Орэд къэсIощт» зыфиIорэр иIэубытыпIэу кIэлэцIыкIухэм апае орэд 20 фэдиз ыусыгъ. С. Есениным иусэхэмкIэ вокальнэ циклэу «Русь» ытхыгъ. Мэкъэ хьалэмэт ыкIи псэ фабэ иIагъ Гощнагъо музыкэм идунэе нэфыпс ышъхьэкIэ зэрэхэтыр римыгъэкъоу, нэмыкIхэри ащ хищэным сыдигъуи пылъыгъ. Музыкантхэм, музыкэмкIэ кIэлэегъаджэхэм шIоу алэжьырэр сыдигъуи кIигъэтхъыщтыгъ. Ежь зыгорэущтэу къыдеIагъэр ныбжьи щыгъупшагъэп. Адыгэ орэдыжъхэр тыритхэнхэмкIэ IэпыIэгъу къыфэхъугъэгъэ Адыгеим изаслуженнэ артистэу Михаил Арзумановым лъэшэу фэрэзагъ. Ащ пшъэшъэжъые цIыкIу къызыфэхъум, «Кушъэ орэд» зыфиIорэр фиусыгъагъ. Сэмэгу Гощнагъо ыпсэ ифабэ сыдигъуи игуапэу цIыфхэм анигъэсыщтыгъ, зыщыпсэугъэ унэу фэтэрыбэ хъоу зэхэтымкIэ игъунэгъугъэу, музучилищым икIэлэегъэджагъэу Мария Марченкэм къыIотэжьыщтыгъ зэоуж илъэсхэм ащ иунэ ихьагъэ пэпчъ мыхьамелэкIэ къызэрихьакIэщтыгъэр. Гощнагъо цIыф гъэсэгъэ-зэгъэзэфэгъэ дэдэу зэрэщытыгъэр иконцертхэр зылъэгъугъэхэм ащыгъупшэрэп, сценэ щыгъын-шъуашэр сыдигъуи Iэ нэсыгъэу умышIэнэу ежь зэридыщтыгъэр, ышъхьац, ынэгу, иIокIэ-шIыкIэ гощэшъо теплъэр ахэлъэу зэрэгъэпсыгъагъэм идышъэ макъи, ыпсэ ифаби зэрадиштэщтыгъэр кIагъэтхъыгъ. Мыпшъыжь IофышIэкIошхоу Сэмэгу Гощнагъо зэрэщытыгъэр, иконцерт уахътэ зы лые гори хэмытэу, такъикъ пэпчъ гъэцэкIэпагъэу зэригъэпсыщтыгъэр композиторэу Бысыдж Мурат къыIуатэщтыгъ. ЗэлъашIэрэ орэдыIоу, композиторэу, усакIоу, РСФСР-м изаслуженнэ ыкIи Урысыем инароднэ артисткэу Сэмэгу Гощнагъо ылъапэ зынэмысыгъэ, иконцертхэр къызщимытыгъэ щыIэп пIон плъэкIыщт. ЦIыфэу зылъэгъухэрэм агу итIысхьэу Москва, Закавказьем, Гурыт Азием, Поволжьем, Украинэм, Темыр Кавказым орэд къащиIуагъ. Адыгэ музыкальнэ искусствэм ащ иIахьышIу хэхьагъ. Лъэпкъ ыкIи хэгъэгу искусствэм хэхъо инэу аригъэшIыгъэм пае РСФСР-м и Апшъэрэ Совет и Президиум и УнашъокIэ шышъхьэIум и 15, 1967-рэ илъэсым Сэмэгу Гощнагъо щытхъуцIэу «РСФСР-м изаслуженнэ артистк» зыфиIорэр къыфаусыгъагъ, 1982-м РСФСР-м инароднэ артисткэ хъугъэ. Къэралыгъо тын инхэу — орденхэу «Знак Почета» (1967) ыкIи «Дружба народов» (1987) къылэжьыгъэ шъыпкъэу къыфагъэшъошагъэх. Адыгеими Г. Сэмэгум ишIушIэгъэ ин медалэу «За доблестный труд» зыфиIорэмкIэ ыкIи щытхъу тхылъхэмкIэ щыхагъэунэфыкIыгъ. Мамырыкъо Нуриет.