ШIагъэр нэрылъэгъоу
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат непэ IофшIэгъу дэкIыгъо Адыгэкъалэ щыриIагъ.
Къэралыгъом ишъхьафитыныгъэ фэбэнагъэхэм яшIэжь ыгъэлъэпIагъ, джырэ уахътэм илIыхъужъхэм яIахьылхэм заIуигъэкIагъ, социальнэ мэхьанэ зиIэ псэуалъэхэм яшIын зэрэлъыкIуатэрэр зэригъэлъэгъугъ, Адыгэкъалэ ипащэ Iофэу ышIагъэм изэфэхьысыжьын фэгъэхьыгъэ зэхэсыгъом хэлэжьагъ.
ЛIыхъужъхэр ащыгъупшэщтхэп
Мэзаем и 2-м дзэ щытхъум и Мафэ Урысыем щыхагъэунэфыкIы. Мыщ фэдэ мафэм 1943-рэ илъэсым советскэ дзэхэм Сталинград дэжь пыидзэхэр щызэхакъутэгъагъэх. Джащ фэдэу джырэ уахътэм патриотическэ Iофтхьабзэу «Вахта Памяти» зыфиIоу нэмыц-фашист техакIохэр республикэм зэрэрафыжьыгъэхэм фэгъэхьыгъэри республикэм щэкIо. 1943-рэ илъэсым мэзаем и 18-м пыир Адыгеим ичIыпIэ пстэуми арафыжьыгъагъ.
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат тарихъ шIэжьыр къызэтегъэнэгъэным мэхьанэшхо зэриIэр, тихэгъэгу иблэкIыгъэ зыщагъэгъупшэ зэрэмыхъущтыр къыхигъэщыгъ. АР-м и ЛIышъхьэ Адыгэкъалэ дэт саугъэт зэхэтым екIолIагъ, ЕгъэшIэрэ машIом къэгъагъэхэр кIэрилъхьагъэх, Хэгъэгур къэзыухъумэзэ фэхыгъэ пстэуми зы такъикъэ афэшъыгъуагъ.
Непи ныбжьыкIабэмэ Хэгъэгу зэошхом илIыхъужъхэм щысэ атырахызэ, къэралыгъом икъэгъэгъунэнкIэ зи къызтырагъанэрэп. Адыгэкъалэ щыщ Артем Мироненкэми лIыхъужъныгъэшхо къызхигъэфагъ, гъэрекIо ичъэпыогъу мазэ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэзэ ар фэхыгъ.
«Хэгъэгу зэошхом илIы-хъужъхэр, зи Къэралыгъо къэзыухъумагъэхэр ыкIи непэ къэзыухъумэхэрэр зыкIи тщы-гъупшэщтхэп. ТицIыфхэм лIыхъужъныгъэшхоу зэрахьагъэр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм алъыгъэIэсыжьыгъэнымкIэ, я Хэгъэгу шIу алъэгъоу, яIоф фэшъыпкъэхэу, япшъэрылъ дэ-гъоу агъэцакIэу ныбжьыкIэхэр пIугъэнхэмкIэ къыттефэрэр зэкIэ тшIэщт. ТидзэкIолIхэм ягупсэхэм апашъхьэ къитэджэрэ Iофыгъохэм язэшIохынкIэ IэпыIэгъоу яттырэм хэдгъэхъощт. УФ-м и Президентэу Владимир Путиным игъо зэрилъэгъугъэм тетэу мыщкIэ Iофхэр нахьышIоу регъэкIокIыгъэнхэм пае фондэу «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэр зэхащагъ», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Адыгеим и ЛIышъхьэ Артем янэу Ирина Мироненкэм ыдэжь щыIагъ. Гурыт еджапIэм ыуж Псыфабэ дэт технологическэ техникумыр Артем къызеухым, дзэ къулыкъум ащэгъагъ. Ащ ыуж зэзэгъыныгъэ адишIи, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьагъ. ГъэрекIо чъэпыогъум и 10-м Артем ыныбжь илъэс 21-рэ хъугъэ, чъэпыогъум и 14-м идзэ пшъэрылъ ыгъэцакIэзэ фэхыгъ.
Дзэ къулыкъур еIолIэнчъэу зэригъэцакIэщтыгъэм фэшI Артем медальхэу «За отвагу», «Участник специальной военной операции», «За укрепление боевого содружества» зыфиIохэрэр, идунай зехъожь нэуж ЛIыхъужъныгъэм иорден къыфагъэшъошагъэх. Гурыт еджапIэу N 1-у Артем къыухыгъэм лIыхъужъым ипартэ щагъэнэфагъ.
КъумпIыл Мурат Ирина Мироненкэм фэтхьаусыхагъ, хэгъэгум итарихъ хэхьэгъэ ыкъо дэгъоу зэрипIугъэмкIэ «тхьауегъэпсэу» риIуагъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ лIыхъужъым янэ яIофхэр зэрэзэпыфэрэмкIэ, щыкIагъэу яIэхэмкIэ еупчIыгъ, хэбзэ къулыкъу-хэм IэпыIэгъу тапэкIи къазэраратыщтыр риIуагъ. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Ирина Мироненкэр общест-веннэ щыIакIэм чанэу хэлажьэ, шъолъыр фондэу «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэм АдыгэкъалэкIэ исоциальнэ координаторэу щыт, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм яунагъохэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным иIахь хешIыхьэ. ЛIыхъужъым янэ республикэм ипащэ зэрэфэразэр риIуагъ IэпыIэгъу къызэрафэхъурэм, икIалэ лIыхъужъныгъэу зэрихьагъэр зэращымыгъупшэрэм афэшI.
Унэгъо Iужъу
АР-м и ЛIышъхьэ джащ фэдэу Нэхэе Руслъан иунагъоу сабыибэ зэрысым щыIагъ. Пщыныжь ягъэхьыгъэнымкIэ Федеральнэ къулыкъум АР-мкIэ и ГъэIорышIапIэ Унагъом ибысым щэлажьэ, ащ ишъхьэгъусэу Эммэ полицием Iоф щишIагъ, джыдэдэм сабый къызэрэпыфагъэм епхыгъэу унэм ис. Зэшъхьэгъусэхэр илъэс 14 хъугъэу зы щыIэныгъэ гъогу рэкIох, кIэли 4 зэдапIу. Нахьыжъэу Рамиль я 7-рэ классым ис, дэгъу дэдэу еджэ, гурыт еджапIэм щызэхащэрэ Iофтхьэбзэ пстэуми чанэу ахэлажьэ. Ащ ышэу Альмир я 2-рэ классым ис, футболыр икIас. Щамилэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм макIо, шъэожъые нахьыкIэу Эльнар ыныбжь илъэсым тIэкIу къехъугъ.
Республикэм и ЛIышъхьэ гуфэбэныгъэ хэлъэу ны-тыми, кIэлэцIыкIухэми адэгущыIагъ, кIэлэеджакIохэм гъэхъагъэу яIэхэм, унагъом хабзэу илъхэм акIэупчIагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэ унэгъо зэгурыIожь зыгъэпсыгъэ зэшъхьэгъусэхэм зэрафэразэр къыIуагъ. Унагъом исхэм азыфагу лъытэныгъэ зэрилъым, зэрэзэфэгумэкIыжьхэрэм, IэпыIэгъу зэрэзэфэхъухэрэм АР-м и ЛIышъхьэ гу алъитагъ.
КъумпIыл Мурат зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, демографическэ политикэм ипхырыщынкIэ шIыкIакIэхэр нахь икъоу Урысыем щагъэфедэх, унагъохэм IэпыIэгъу зэрафэхъущтхэ амалхэм къахэхъо. Мы пшъэрылъхэм язэшIохын мэхьанэшхо зэриIэр УФ-м и Президентэу Владимир Путиным и УказкIэ 2024-р унагъом и Илъэсэу зэрагъэнэфагъэм къеушыхьаты.
Псэуалъэхэм яшIын
КъумпIыл Мурат Адыгэкъалэ ипсэолъэшIыпIэхэр зэригъэлъэгъугъэх, социальнэ мэхьанэ зиIэ псэолъэ заулэмэ яшIын тегущыIагъэх. Ахэм зыкIэ ащыщых Адыгэкъалэ икъэлэ кой хэхьэрэ къуаджэу Хьалъэкъуае культурэм и Унэу щагъэпсырэр, гурыт еджапIэу N 2-м испортзалэу агъэцэкIэжьырэр, фэбэрыкIуапIэу агъэкIэжьхэрэр.
Хьалъэкъуае щыпсэухэрэм культурэм и УнакIэ бэшIагъэ зящыкIэгъагъэр. ЫпэкIэ щытыгъэ унэр 2005-рэ илъэсым Iуахыжьыгъагъ. Джы непэ еджапIэм хэт унэхэм ащыщ горэ ащ фытырагъэпсыхьагъэу агъэ-федэ. Лъэпкъ проектэу «Культурэм» ишIуагъэкIэ амал щыIэ хъугъэ культурэм и Унэ мы къуаджэм щашIынэу. 2023-рэ илъэсым псэолъэшIыныр рагъэжьагъ. НепэкIэ IофшIэнхэр ыкIэм фэкIох, унэ кIоцIыр ыкIи унэ кIыбыр зэтырагъэпсыхьэх, чIыпIэу къыпэIулъри агъэкIэракIэ. Мы илъэсым IофшIэнхэр зэкIэ аухынхэ мурад яI. Культурэм и УнакIэ нэбгырэ 250-м телъытагъ, цIыфхэр зычIэсыщтхэ залыр, кружокхэм апае кабинетхэр, тхылъеджапIэр, административнэ унэхэр хэтыщтых.
Адыгеим и ЛIышъхьэ муниципалитетымрэ фирмэмрэ япащэхэм гущыIэгъу зафэхъум IофшIэнхэр зэрэкIохэрэм, зэзэгъыныгъэр гъэцэкIагъэ зы-щыхъущт пIалъэм, къыпэIулъ чIыпIэм изэтегъэпсыхьан ыкIи нэмыкIхэм атегущыIагъэх. Лъэпкъ хабзэхэм ыкIи джырэ культурэм цIыфхэр нахь игъэкIотыгъэу ахэщэгъэнхэм епхыгъэ Iофыгъохэми къащыуцугъэх. АР-м культурэмкIэ и Министерствэрэ муниципальнэ хабзэмрэ япащэхэм а лъэныкъомкIэ пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр афашIыгъэх.
Республикэм имуниципалитетхэм спорт инфраструктурэм хэхъоныгъэ ышIыным анаIэ тырагъэты. Ахэм зыкIэ ащыщ Хь. Я. Бэрэтарым ыцIэ зыхьырэ гурыт еджапIэу N 2-м испортзал илъэсэу икIыгъэм зэрагъэцэкIэжьыгъэр. АР-м и ЛIышъхьэ ащ щыIагъ, тренерхэми, агъасэхэрэми гущыIэгъу афэхъугъ. Мы спорт псэуалъэм залищ хэт: бэнэным, боксым, тренажер Iофтхьабзэхэм япхыгъэхэр. Физическэ культурэмкIэ ыкIи спортымкIэ ящыкIэгъэ амалхэр зэкIэ мыщ щарагъэгъотых. Спорт Iэмэ-псымакIэ ащэфыгъ. Джы кIэлэцIыкIухэр лъэшэу ягуапэу физкультурэм иурокхэм зэрякIуалIэхэрэм нэмыкIэу, спорт лъэпкъ зэфэшъхьафхэмкIэ секциехэм ахэлажьэ зышIоигъохэри нахьыбэ хъугъэ.
«Спорт инфраструктурэм хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ IофшIэнышхоу кIорэм изы Iахь гъэцэкIэжьын IофшIэныр. Физическэ культурэмрэ спортымрэ нахьыбэу цIыфхэр ахэщэгъэнхэм а IофшIэныр телъытагъ. ЕджапIэхэм яспортзалхэу гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зищыкIагъэхэр агъэкIэжьых, псауныгъэм игъэпытэн фытегъэпсыхьэгъэ гупчакIэхэр ашIых. НепэкIэ Адыгэкъалэ, Хьалъэкъуае ыкIи Псэкъупсэ джырэ уахътэм диштэрэ гупчэу физкультурэмрэ псауныгъэм игъэпытэнрэ атегъэпсыхьагъэр яIэ хъугъэ. Спортым а чIыпIэхэм ащыпсэухэрэр нахь пыщагъэ зэрэхъугъэм уегъэгушIо», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
Джащ фэдэу фэбэрыкIуапIэхэм ягъэкIэжьын АР-м и ЛIышъхьэ анахьэу ынаIэ зытыридзагъэхэм ащыщ. МыщкIэ цIыфхэм лъэIу тхылъыбэ къагъэхьэу хъугъэ. Ащ къыхэкIэу илъэсэу икIыгъэм АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу фэбэрыкIуапIэхэм ягъэкIэжьын ыуж ихьагъэх. Километри 4,5-рэ фэдиз зикIыхьэгъэ чIыпIэм ыкIи фэбэпIэ камерэ 67-мэ ятрубэхэр зэблахъунхэу рахъухьагъ. 2023-рэ илъэсым зэтегъэпсыхьан Iофхэм яапэрэ ыкIи яятIонэрэ чэзыухэм къыдалъытэрэ IофшIэнхэр агъэцэкIагъэх. Мы илъэсым чъэпыогъум проектыр зэрэпсаоу гъэцэкIагъэ хъущт. НепэкIэ гъогухэм трубэхэр ачIалъхьагъэх, километри 8-мэ джы ахэр ачIэлъ хъугъэ. Ащ нэмыкIэу гидравлическэ ушэтынхэр ашIыгъэх, зэрар къамыхьыным псырыкIуапIэхэр фытырагъэпсыхьагъэх. IофшIэнхэр зэкIэ зэрэрахъухьагъэм тетэу макIох. Анахь пшъэрылъ шъхьаIэхэм ащыщыр фабэр чIэнагъэ зэрэхъурэм къыкIырагъэчыныр, фэIо-фашIэхэр нахь дэгъоу агъэцэкIэнхэр, къэлэдэсхэм зэкIэми яунэхэр фэбэнхэр ары.
АР-м и ЛIышъхьэ псэуалъэу ашIыхэрэр зэригъэлъэгъухэ зэхъум социальнэ мэхьанэ зиIэ инфраструктурнэ псэолъэ шъхьаIэхэм язытет фэгъэхьыгъэу цIыфхэр гущыIэгъу ышIыгъэх. Яфэныкъоныгъэхэм анаIэ къызэратырагъэтырэм ыкIи федеральнэ гупчэм зэдэлэжьэныгъэ зэрэдыряIэм апае республикэм ипащэхэм зэрафэразэхэр къоджэдэсхэм къаIуагъ. Ащ фэдэ Iофтхьабзэхэм яшIуагъэкIэ цIыфхэм ящыIакIи нахь зыкъеIэты.
КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, республикэр чанэу ахэлажьэ федеральнэ ыкIи партийнэ программэхэм, лъэпкъ проектхэм, общественнэ чIыпIэхэм язэтегъэпсыхьан, культурэм иунэхэу къуаджэхэм адэтхэм ягъэцэкIэжьын, псауныгъэм икъэухъумэнрэ гъэсэныгъэмрэ япхыгъэ псэуалъэхэм язэтегъэпсыхьан. Ащ фэдэ IофшIэным цIыфхэр егъэразэх ыкIи ар тапэкIи лъагъэкIотэщт.
Адыгеим и ЛIышъхьэ лъэныкъо шъхьаIэхэр къыгъэнэфагъэх
Адыгэкъалэ инароднэ депутатхэм я Совет изичэзыу зэхэсыгъоу непэ щыIагъэм къалэм ипащэу Хьачмамыкъо Азэмат 2023-рэ илъэсым Iофэу ашIагъэр къыщызэфихьысыжьыгъ. Зэхэсыгъом щыIагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу ЛIыхэсэ Махьмуд, АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, депутатхэр, хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм япащэхэр, общественнэ организациехэм ялIыкIохэр, къалэм щыпсэухэрэм ащыщхэр.
Народнэ депутатхэм якъэлэ Совет итхьаматэу ТIэшъу Аскэр зэхэсыгъор къызэIуихыгъ ыкIи зэрищагъ. Адыгэкъалэ ипащэ 2023-рэ илъэсым Iофэу ашIагъэм игугъу къышIызэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, бюджетым хэбзэIахь ыкIи мыхэбзэIахь федэу къихьэхэрэм зыпкъ итэу ахэхъо. Хъарджхэр нахьыбэу зыпэIуагъэхьагъэр гъэсэныгъэр ары. Бюджетым ихъарджхэм япроцент 40 фэдизыр ащ тефэ. Бюджетыр зэрагъэцэкIагъэр къэзыгъэлъагъорэр УФ-м и Президент иуказхэм ащыгъэнэфэгъэ пчъагъэхэм зэралъыIэсыгъэхэр ары.
IофшIэн зимыIэхэм къазэращыкIагъэр зэхэсыгъом къыщаIуагъ. Предпринимательствэ цIыкIум ихэхъоныгъэ экономикэм зыкъезыгъэIэтыщт амалхэм зэу ащыщ. IэпыIэгъу лъэпкъ зэфэшъхьафхэр къызэрэзфагъэфедагъэм ишIуагъэкIэ предпринимательствэ цIыкIумрэ гурытымрэ апылъхэр нахьыбэ хъугъэх.
Инвестиционнэ проектхэм яшIуагъэ къэкIо лэжьапкIэм зыкъыIэтынымкIэ, цIыфхэм IофшIэн нахь агъотынымкIэ. ГущыIэм пае, 2023-рэ илъэсым инвестиционнэ проектэу «Озон Адыгея» зыфиIорэр Адыгэкъалэ щагъэцэкIагъ, IофшIэпIэ чIыпIэ 1000-м ехъу зэхащагъ. ГъэрекIо индустриальнэ паркэу «Псэкъупсэм» ишIын рагъэжьагъ.
Унэгъо ныбжьыкIэхэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным, цIыфхэм ясоциальнэ шэсхэр гъэцэкIэгъэнхэм, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яунагъохэмрэ IэпыIэгъу афэхъугъэным лъэшэу анаIэ тырагъэты. Социальнэ лъэныкъомкIэ УФ-м и Президент ипшъэрылъхэр агъэцакIэх. Псауныгъэм икъэухъумэн фэгъэзэгъэ учреждениехэм апае оборудованиякIэ къащэфы. Гурыт еджапIэхэм яспортзалитIу агъэцэкIэжьыгъ. КIэлэцIыкIухэм гъэсэныгъэ тедзэ языгъэгъотырэ учреждениехэм ахагъахъо, «Точки роста» зыфиIохэрэм афэдэ гупчи 2 агъэпсыгъ. ЦIыфхэм ятворчествэ зегъэушъомбгъугъэнымкIэ, языгъэпсэфыгъо уахътэ нахьышIоу зэхэщэгъэнымкIэ, лъэпкъ творчествэмкIэ ищыкIэгъэ амалхэр зэрахьэх. Республикэм имуниципальнэ образованиехэу физкультурэ-спорт движениемкIэ пэрытныгъэ зыIыгъхэм муниципалитетыр зэу ащыщ. Спорт псэолъэ 62-рэ муниципальнэ районым щагъэпсыгъ, ахэм ащыщэу 11-р къуаджэхэм адэт. ГъэрекIо Адыгэкъалэ и ФОК дзюдомкIэ шъолъыр зэнэкъокъоу Лъэцэр Хьазрэт ишIухьафтынхэр зэрылъыгъэр апэрэу щыкIуагъ.
БлэкIыгъэ илъэсхэм афэдэу чIыпIэхэм язэтегъэпсыхьанкIэ, инфраструктурэм изытет нахьышIу шIыгъэнымкIэ, гъогушIынымкIэ ыкIи унэхэм ягъэпсынкIэ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэрахьэх.
«Лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ къащыдэлъытэгъэ лъэныкъо пстэумкIи мыгъэ тиIофшIэн лъыдгъэкIотэн тимурад. Урысые Федерацием и Президентрэ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэрэ цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ пшъэрылъэу къагъэуцугъэхэр дгъэцэкIэщтых. КъалэмкIэ мы илъэсыр юбилейнэу щыт, Адыгэкъалэ зызэхащагъэр илъэс 55-рэ зэрэхъурэр Iоныгъом хэдгъэунэфыкIыщт», — къыIуагъ Хьачмамыкъо Азэмат.
Адыгэкъалэ ипащэ зэфэхьысыжьэу къышIыгъэм зэхэсыгъом хэлажьэхэрэр тегущыIагъэх. Народнэ депутатхэм якъэлэ Совет идепутатхэм мэрием иIофшIэн зэрэзэхищэщтымкIэ игъоу алъэгъухэрэр къаIуагъэх. Адыгеим и ЛIышъхьэ Адыгэкъалэ хэхъоныгъэ зэришIыщт лъэныкъохэр къыгъэнэфагъэх.
«Адыгэкъалэ гъэхъэгъэшIухэр иIэхэу имэфэкI — зызэхащагъэр илъэс 55-рэ зэрэхъурэм къызэрекIолIагъэр сицыхьэ телъэу къэсIон слъэкIыщт. ГъэрекIо лъэныкъуабэхэмкIэ лъыкIотэнхэ алъэкIыгъ: апэрэ илъэсхэм зэхъокIыныгъэу рагъэжьагъэхэр лъагъэкIотагъэх, проектыкIэхэр рагъэжьагъэх. Къэралыгъом имылъку къызфагъэфедэзэ, ыпэкIэ зэрэлъыкIотэнхэ алъэкIыщт шIыкIэр алъэгъуным мэхьанэшхо иI. Пшъэрылъэу зэдытиIэр джырэ шапхъэхэм адиштэу Адыгэкъалэ зэтедгъэпсыхьаныр, цIыфхэмкIэ ар гуIэтыпIэу щытыныр, инвесторхэмрэ республикэм ихьакIэхэмрэ ащ нахьыбэу къызылъищэнхэр ары», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Адыгеим и ЛIышъхьэ джащ фэдэу экономикэмрэ социальнэ лъэныкъомрэ хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэнымкIэ, цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ УФ-м и Президентэу Владимир Путиным игъо ылъэгъухэрэм ягъэцэкIэнкIэ пшъэрылъхэр къыгъэуцугъэх. Мэхьанэшхо зиIэ пшъэрылъхэм зэу ащыщ УФ-м и Президент ихэдзын зызщыфагъэхьазырырэ ыкIи ар зыщыкIощт лъэхъаным общественнэ-политикэ Iофхэр зыпкъ итынхэр, щынэгъончъагъэ щыIэныр.
Хэбзэ къулыкъухэмрэ цIыфхэмрэ зэгурыIонхэм мэхьанэшхо зэриIэр зэхэсыгъом щыхагъэунэфыкIыгъ. Адыгэкъалэ ипащэхэм анахьэу анаIэ зытырагъэтын фаер социальнэ инфраструктурэм хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным, чIыпIэхэр нахь зэтегъэпсыхьэгъэнхэм, инженер системэхэм язытет нахьышIу шIыгъэным, чIыпIэ мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэм ягъэцэкIэжьын, медицинэм ифэIо-фашIэхэр нахьышIоу афэгъэцэкIэгъэнхэм, гъэсэныгъэ дэгъу ягъэгъотыгъэным япхыгъэ Iофыгъохэр ары. Псауныгъэм икъэухъумэн, гъэсэныгъэм, нэмыкI лъэныкъохэм Iоф ащызышIэщт специалистхэр егъэджэгъэнхэ, специалист ныбжьыкIэхэм унэхэр къазэраратыщт программэхэм нахь чанэу ахэлэжьэнхэ фае.
Республикэм муниципалитетым ищыкIэгъэ мылъкур къыфыхегъэкIы. ПсэупIэ-коммунальнэ хъызмэтым зеушъомбгъу, гъогухэр, псыIыгъыпIэхэр агъэцэкIэжьых. Общественнэ чIыпIэхэмрэ щагухэмрэ ятеплъэ нахьышIу мэхъу. Къалэр мызэу, мытIоу къэлэ цIыкIухэм я Урысые зэнэкъокъу щатекIуагъ. Ащ къыхэкIэу мемориальнэ комплексэу «ТекIоныгъ» зыфиIорэмрэ зыгъэпсэфыпIэ паркымрэ нахь зэтырагъэпсыхьанхэ алъэкIыгъ. Джыдэдэм паркым изэтегъэпсыхьан ыуж итых. Социальнэ инфраструктурэми зеушъомбгъу. АР-м и ЛIышъхьэ непэ Хьалъэкъуае зэкIом, культурэм и Унэ ишIын зынэсыгъэр, гурыт еджапIэм испортзал зэрагъэцэкIэжьырэр зэригъэлъэгъугъэх.
КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, республикэм иятIонэрэ къалэ хэхъоныгъэ егъэшIыгъэныр мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъоу щыт. Ащ ынаIэ тыраригъэдзагъ инвестициехэр нахьыбэу къахалъхьанхэмкIэ, IофшIэпIэ чIыпIакIэхэр зэхэщэгъэнхэмкIэ, предпринимательствэм IэпыIэгъу егъэгъотыгъэнымкIэ, экономикэм иаграрнэ сектор зегъэушъомбгъугъэнымкIэ ищыкIэгъэ амалхэр зехьэгъэнхэ зэрэфаем. Мы пшъэрылъхэм язэшIохын пае къалэр нахь чанэу лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ ахэлэжьэн фае. Инвестиционнэ проектышхохэу республикэм щагъэцакIэхэрэм экономикэм зыкъырагъэIэтыщт. Ахэм ащыщэу 2-р Адыгэкъалэ дэжь щагъэцакIэ, ахэм афэгъэхьыгъэу мэрым ипсалъэ къыщиIуагъ.
«Адыгэкъалэ амалышхохэр иIэх: чIыпIэу ар зыдэщыIэр Iэрыфэгъу, инфраструктурэ Iофыгъохэр зэшIуахых. Инвесторхэм анаIэ ащ къытырадзэ. Ахэм ямылъку нахьыбэу къышъухалъхьаным иамалхэр зешъухьэх», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
ЦIыфхэм апашъхьэкIэ социальнэ пшъэрылъэу яIэхэр икъоу гъэцэкIэгъэнхэм, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьэрэ дзэ къулыкъушIэхэм яунагъохэм нахь лъэшэу анаIэ атырагъэтыным мэхьанэшхо иI. КъумпIыл Мурат къызэриIуагъэмкIэ, мы лъэныкъом лъэшэу гъунэ лъафы. ЗэшIохыгъэн фаехэм ащыщ сабыйхэр нахьыбэу къэгъэхъугъэнхэм, унагъом мэхьанэу ратырэм зыкъегъэIэтыгъэным, унэгъо кIоцIым илъ хабзэхэр гъэпытэгъэнхэм япхыгъэ Iофыгъохэр. АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ къафишIыгъ кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ пIуныгъэ Iофтхьабзэу адызэрахьэхэрэм кIэлэегъаджэхэр, культурэм иIофышIэхэр, общественнэ организациехэр, IофшIэнымрэ заомрэ яветеранхэр, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием иветеранхэр къахагъэлэжьэнхэу.
«ТIэ зэкIэдзагъэу тызэдэлэжьэн, чIыпIэхэм нахь чаныгъэ къащызхагъэфэн фае. ЗэхъокIыныгъэхэр пхырызыщыхэрэр ыкIи цIыфхэм нахь апэблагъэхэр шъоры. ЦIыфхэм чIыпIэхэм яIофыгъохэр зэращызэшIошъухыщтым шъупылъ. АпшъэкIэ щыIэ къулыкъухэм ахэм зафагъэзэфэ шъуемыж. IэпыIэгъу тедзэ шъуищыкIагъэ зыхъукIэ, цIыфхэр зыгъэгумэкIырэ сыд фэдэрэ Iофыгъуи изэшIохынкIэ тыжъудеIэнэу тыхьазыр. Ахэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъегъэIэтыгъэныр гухэлъ шъхьаIэу зэрэтиIэр зыщышъумыгъэгъупш», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Зэхэсыгъом икIэух республикэм и ЛIышъхьэ муниципалитетым ипащэхэм, депутатхэм, къулыкъу зэфэшъхьафхэм яIофышIэхэм, къэлэдэсхэм гуетыныгъэ фыряIэу Iоф зэрашIэрэм, зэхъокIыныгъэшIухэм зэрахэлажьэхэрэм афэшI зэрафэразэр къыIуагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу Сурэтхэр: А. Гусев.